Bovine Viral Diarrhea (BVD), Mucosal Disease
Bovine Viral Diarrhea (BVD) virusu Flaviviridae familyasından Pestivirus ‘tür. Sitopatojenik ve non-sitopatojenik suşları vardır. Ayrıca genotip ve subtipleri olarak BVDV-1 ve BVDV-2 tipleri bulunmaktadır. Saha enfeksiyonlarının %90 lık bir dilimini non-sitopatojenik suşlar oluşturmaktadır.
BVD Epidemiyolojisi;
Bovine viral diarrhea bütün dünyada yaygın ve büyük ekonomik önemi bulunmaktadır. Sürüde genç ve aşılanmamış sığırlar daha duyarlıdır. Virus hastaların sekret, ekstret ve abort materyeli ile yayılmaktadır. Persiste enfekte buzağılar BVD nin başlıca kaynağıdır. Bulaşma naza-oral ve genital yolla olur. BDV nin prevalansı % 50-90 civarındadır. İşletme büyüklüğü artışkça seropozitif oran artar. Mobidite ve motalite oranları hastalığın formuna göre değişir. BVD nin inkubasyon süresi intarauterin bulaşmada olduğundan çok değişkendir.
Bovine Viral Diarrhea (BVD) Semptomları;
Akut (Perakut) BVD formu;
- Hastalığın enterik formunun şiddetli tip ve postnatal yaşamda immun yeterlilği bulunan seroneggatif sığırlarda en yaygın 6-10 aylıklarda, ancak ilk kez görülün sürülerde tüm yaş gruplarında gözlenmesi
- 40.5-42 derece yüksek ateş ve çoğunlukla 5-10 gün sonra ikinci kez tekrarlaması
- İshal ve gastrointestinal lezyonlar
- Oral erozyonlar % 30-50 bulunalbilme ve ağız boşluğunun her yerinde olabilmesi en yaygın sert ve yumuşak damakta görülmeleri
- Hafif orta derecede salivasyon ve diş gıcırtması
- Depresyon, iştah ve süt veriminde azalma
- Solunum frekansının artması, dispne
- Çok sulu yapıdan kan ve mukuslu yapıada çok değişken göster ishal ve tenesmus
- Konjutivitis
- Laktasyonlardakilerde agalaksi ve abort genellikle daha ileri dönemlerde gözlenir
- İntedigital erozyona bağlı topallık, ayaklarda ödem
- Morbidite ve mortalite oranları % 10-30 arası
- Strese maruz kalındığında veya sürüde yeni enfeksiyon oluştuğunda mortalitenin yükselmesi
Subklinik BVD Formu;
- en sık gözlenen formudur, yüksek morbiditeli hafif bir hastalık
- Hafif ateş ishal de azalma
- Birkaç gün içinde hızlı iyileşmeyi takip eden hafif ishalle ile karakterize
- Postnatal yaşamda enfekte olan immun yeterliliğ bulunan seronegatif sığırlarda oluşması
Persiste Enfek Buzağılarında BVDV formu;
- Buzağıların doğumda normal görülmesi, normal olarak büyüyüp sürüye damızlık aday olmaları
- Bazılarında ise zayıf ve doğmaları doğumdan kısa süre sonra ölmeleri
- Buzağıların ilk haftasında enterit ve pneumoniye yakalanması
Akut Mucosal Disease;
- Fötal yaşamın erken dönemlerinde enfekte olanların 6-24 aylık dönemde aniden ortaya çıkması
- Depresyon, iştahsızlık, sallya akışı, 40-41.5 derece ateş, taşikardi, 2-4 gün içersinde şiddetli ishal
- Dışkı kötü kokulu, mukus ve değişen dereceler kan içerebilmesi, tenesmus
- Dudakların içi, dişetleri, sert damağın ön kısımları, ağızın commssurakru ve dilde lezyonlar
- Bazen burun deliklerinde lezyonlarla beraber mukopurulent akıntı
- Ölüm oranı %90-100
Kronik Mucosal Disease;
- Aralıklı ishal, iştah azalması kronik timpani
- Prograsif zayıflama, kaba kuru kıl örtüsü, tırnaklarda deformiteler
- Ağuz boşluğunda ve deride kronik erozyonlar
BVD Ayırıcı Tanı;
- Akut Mucosal Disease, morbiidetinin düşük olmasıyla klinik bulguları hemen hemen aynı olan Sığır Vebası ‘ndan
- Ağızda erozyon, üleserlerin olması ve gözde keratitisin bulunmaması ile CGB ‘dan
- İshalin ve ağızda erozyon,ülserin olması, morbiditenin düşük olması, motaltenin çok yüksek olması ile Şap ve Stomatitis Vesicularis ‘ten
- Trombositonemi ve hemorajik formunda ölüm anında ağız ve burundan kan gelmemesi ile Antraks ‘dan
- Ağız lezyonları olması ile Salmonellosis ‘den, Kış Dizanterisi, Coccidiosis ve Gastrointestinal Parazitizm ‘den ayrılırlar
Bovine Viral Diarrhea (BVD), Mucosal Disease Sağaltım;
- Enfeksiyonun spesifik sağaltımı yoktur.
- Özellikle Akut BVD de destekleyici sağaltım gereklidir
- Sıvı elektrolit sağaltımı
- Şiddetli anemikler için kan nakli
- Ağız dezenfektanları ve sekonder enfeksiyonlara karşı da antibiyotik kullanılmalıdır
BVD ‘den Korunma Nasıl Olur?
- Sürüde persiste enfekte sığırların saptanması ve eliminasyonu en öncelikle koruma yöntemidir
- Sürülere enfeksiyonun girmemesine yönelik biyogüvenlik tedbirleri alınmalıdır
- Damızlık hayvanların çiftleşmeden3-6 hafta önce aşılanmaları
- İnaktif aşıların bağışıklık sağlamaları zayıf olduğundan mutlaka 2 doz kullanılmalıdır
- Canlı aşılar daha kuvvetli bağışıklık oluşturmasına rağmen persiste enfekte buzağı doğumlarına neden olabilmesi ve dolayısıyla mucosal disease formunun artışına yol açabilir.