Beyaz Kas Hastalığı – White Muscle Disease (WMD)
Beyaz Kas Hastalığı, selenyum ve E vitamini eksikliğidir. Mera şartlarında beslenenlerde Se, ahır şartlarındakiler de E vitamini eksikliği önemlidir. Se eksikliğinin nedenleri; Se un topraktaki miktarının eksikliği, toprakta 0.2 ppm den az olduğunda tehlikeli olarak kabul edilir. Kaba yem ve tahıllar kuru maddesinde en azından 0.1 – 0.3 ppm Se içermelidir. Çorak topraklarda yetişen bitkilerde Se oranının azlığı ve çorak topraklarda fazla olan sülfatların bitkilerin Se bağlamasını engellemesi, meralarda süperfosfat gübrelerin atılması, baklagillerde Se un düşüklüğü şiddetli yağışların bitkilerin Se alımının azaltması, rasyonda yüksek miktarda doymamış yağ asitleri, kötü kalitesiz kuru ot, saman fazla olduğunda, tane yemlerde yüksek nem olduğunda E vitamini eksikliği söz konusudur. Sığırlarda koyunlardaki kadar yaygın değildir. 2 yaşına kadar gözlenebilmesine rağmen en çok 1-4 aylık buzağılarda görülür.
Klinik Semptomlar;
- Kalp kası etkilenen hızlı seyreden olaylarda çoğu kez eksersiz veya heyevan sonrası ani ölüm
- Kalp frekansının 200′ ün üzerine kadar çıkabilmesi, çoğu kez düzensiz
- Dispne, köpüklü bazen kanla karışık burun akıntısı
- Halsizlik ve güçlükle ayakta durabilme, sırtta kamburluk ve tırnak uçları ile dik olarak tutuk yürüme
- Ayaklarda titreme ve normalden daha katı ve şişlik
- Büyük kas gruplarında dejenerasyon oluştuğunda kasların sert ve şiş olarak palpe edilebilmesi
- Boyun kaslarının zayıflığı sonucu başı aşağıda tutmanın şekillenmesi
- Daha sonraları strenal pozisyonda ve şiddetli olaylarda lateral pozisyonda yatma
- Anası yardım ettiğinde emebilme, beden sıcaklığı normal
- Yeni doğanlarda yalnız dil etkilenebilir, dilin hafif gevşek hissedilmesi ve parmakla emme refleksi kontrol edildiğinde dilde dışarı sarkma gözlenebilmesi
- buzağılarda erken, zayıf veya ölü doğum
- Retensio sekondinarium olayları ve enfeksiyonlara yakalanma oranında artış şekilllenmesi
- Daha az olarakda 1 yaşlılarda kıştan sonra meraya çıkanlarda enzootik muskuler distrofi veya daha yaşlılarda myoglobinuriye neden olabilmekte
Ayırıcı Tanı;
- Yüksek ateşin, konjuktivalarda kızarıklığın olmaması ile Septisemi ve Toksemi ‘den
- Akciğerde matite saptanmaması, burun akıntısının mukopurulent olmaması ile Pneumoni ‘den
- Bradikardi ve miosis olmaması, taşikardi bulunmasıyla OFİ Zehirlenmesi ‘nden
- Tetanik ve kllonik konvulsiyonların olmaması, palbebra tertianın göz küresini kapatmaması ile Tetanoz ‘dan
- Eklemlerde belirgin deformasyon gözlenmemesi ile Poliartritis ‘den
- Myositis olaylarında beslenme şartları ve anemnezden ayrılır.
Tedavi
Selenyum sodyum veya potasyum selenit ya da sodyum selenit halinde genellikle E vitamini ile birlikte kullanılmaktadır. Selenyum 0.1 mg/kg, E vitamini 1.36 IU/kg dozundan önerilmektedir. bu dozlarda hızlı bir iyileşme sağlanmakta ve dozun 2 katına kadar da çıkılabilir. Gerekli durumlarda 3 gün ara ile 3-4 kez veya 1-2 hafta ara ile tekrarlanabilir.
Korunma
Beslenme şartları düzeltilmelidir. Hastalığın görüldüğü bölgelerde gebe ineklere doğumda 2 ay önce 0.05 mg/kg Se olacak şekilde Se + E vitmaini kombinasyonun kullanılabilir. Bu uygulama retensio sekondinarium olaylarınada azaltabilmektedir. Aynı dozlarda doğan buzağılara koruyucu amaçla uygulanmalıdır.