Besicilikte Besleme İpuçları. Genç erkek sığırları büyüme dönemlerinde uygun yemlerle besler ve canlı ağırlık kazanmalarını sağlarsak “besicilik” yapmış oluruz. En önemli şartımız bu işin ekonomik olmasıdır.
Besicilikte iki önemli girdi vardır. Uygun dana ve uygun yem. Danalar dışarıdan alındığında mutlaka bir “besi başlatma programı” uygulanmalıdır. Program nakliye sonrası strese girmiş danaların stresten arındırılmaları ile başlamalıdır. İşkembeyi rahatlatacak, mineral, vitamin destekleri ile acil enerji sağlayacak, yorgunluğu bir an önce giderecek katkılarla işe başlanırsa stres en kısa zamanda danaların yakasını bırakır.
Besicilik süt sığırcılığından farklıdır. Besleme programları da bazı farklılıklar gösterir.
Süt sığırcılığında süt ve yavru beklerken, besicilikte et bekliyoruz. Yani; günlük canlı ağırlık artışı. Danalara verdiğimiz yemin ete dönmesine de “yemden yararlanma” adını veriyoruz. Bunu etkileyen 2 faktör var. Canlı ağırlık artışına yatkın, uygun ırklardan ya da melezlerinden danalar ve ağırlık artışını sağlayacak yemleme programı. Tabii, danaların sağlıklı olmaları koşuluyla. Demek ki; diğer koşulumuz hasta olmalarını önlemek.
Nakliye sonrası stres giderme programı 1 hafta sürer. Besiye girişte aşılamalar ve parazit mücadelesi bir kez, aynı anda yapılarak tekrar tekrar danalara stres yaratacak işlemlerden kaçınmalıyız.
Besi danaları için çeşitli yem formülleri yapılabilir. Yemin kesif kısmının ana materyali tane yemler olmalıdır.
Danalar tane yemlerden canlı ağırlık artışı sağlarlar. Yeterli miktarda protein kaynağı, vitamin, mineral karışımları, tuz, mermer tozu ekleyerek basitçe kesif yem formülünü oluşturabiliriz.
Bir örnek formül üzerinde çalışalım;
Arpa 300 kg, Buğday 200, Mısır 110, Kepek 100, Ayçiçeği Küspesi 85, Pamuk tohum küspesi 180, Tuz 7, Vitamin + Mineral premiksi 1 kg olmak üzere 1 tonluk yem formülümüz olsun.
Bu formülde bazen protein kaynağı olarak soya fasulyesi küspesi de kullanılabilir. Ayçiçeği küspesi, soya fasulyesi küspesi, pamuk tohumu küspesi kendi aralarında değiştirilebilir.
Arpa, buğday, mısır gibi taneli yemler de kendi aralarında değiştirilebilir.
Diğer kısımlar zaten gayet az miktardadır.
Kesif kısmın formülü yapıldıktan sonra, kaba yem kısmı düşünülmelidir. Kaba yemler kapçık, saman, çeşitli otlar ve yoncadan oluşabilir. Kaba yemin veya yemlerin durumuna göre, kesif kısım ile biraz oynayabiliriz. Örneğin; yonca vereceksek küspeden bir miktar tasarruf etmek mümkündür.
Sonra kesif kısımdan yüzde 50, kaba kısımdan yüzde 50 alarak karıştırır, yiyebildiklerince (ad libitum) danaların önüne koyarız. Onar günlük aralıklarla 60/40, 70/30, 80/20 oranlarına ulaşır, 80/20 oranını muhafaza ederek kesime kadar devam ederiz.
Danaların önünde her zaman yem bulunmalıdır. Taneli kısımlar karma veya ezme şeklinde olmalı, un olmamalıdır. Yani; arpa ezmesi, ama arpa unu değil.
Besi danaları ortalama canlı ağırlıklarının yüzde 2,5 u kadar kuru madde tüketirler. Önlerine konulacak miktar bu şekilde hesaplanır. Ertesi gün yemlikte yem kalmamışsa arttırılır. Yem kalmışsa kalan miktar kadar azaltılır. Zaten kısa bir zaman içerisinde doğru miktar bulunur. Yem oransal olarak aynı kalmak suretiyle, sadece miktar olarak arttırılır. Çünkü hayvanların canlı ağırlığı arttıkça ihtiyaçların da artacaktır.
Görüldüğü gibi besicilikte yemleme programları basittir. Süt hayvancılığı işletmelerdeki gibi karmaşık ve çeşitli değildir. Tek bir ürün bekliyoruz. Et.
Doğru bir başlangıç ve alıştırma programıyla yukarıdaki temel kuralları uygulayarak ekonomik bir besleme yapmak mümkündür.
