Afrika At Vebası (AAV)
Afrika At Vebası, atları, katırları ve eşekleri etkileyen oldukça ölümcül bir hastalıktır. Hastalığa Orbivirus grubunun bir üyesi olan Afrika At Vebası Virüsü [African Horse Sickness Virus (AHSV)] neden olur. Hastalık atlar arasında doğrudan bulaşıcı değildir, ancak enfekte hayvanlardan Culicoides cinsi sinekler tarafından kan emilmek suretiyle duyarlı hayvanlara bulaşır.
Virüs, Afrika’nın güney yarımında bulunmakla birlikte geçmişte Fas, Ortadoğu, İspanya (1966 , 1987-1990 ) ve Portekiz’de (1989 ) salgınlar meydana gelmiştir .
Hastalığın yayılmasında Culicoides cinsi sineklerin uzun mesafeleri kat etmelerine ve geniş bir coğrafyaya yayılmalarına yardımcı olan rüzgar, sıcak ve nemli hava gibi iklimsel faktörler önemlidir. Küresel iklim değişiklikleri AHSV’yi ülkemiz için de bir risk haline getirmiştir.
Özellikle koyunlarda daha ağır seyretmekle birlikte, ruminantlar (sığır , keçi , geyik ve koyun gibi) için önemli bir enfeksiyon olan Mavidil hastalığı (Bluetongue disease virus – BTV) AHSV ile yakından ilişkili ve aynı zamanda Orbivirus grubuna aittir.
Hastalık
Zebralar hastalık belirtisi göstermeksizin enfekte olabilirler. Ancak duyarlı at populasyonlarında ölüm oranı %90’lara kadar çıkabilir. Hastalığın dört farklı klinik formu vardır. Semptomlar klinik forma göre farklılık gösterir:
Akut form;
- 3-5 günlük kısa inkubasyon süresi,
- Yüksek ateş ,
- Kojuktiva’da kızarıklık,
- Ciddi nefes darlığı,
- Öksürük,
- Burun deliklerinden bol akıntı,
- Bir hafta içinde %90 oranında ölüm.
Kardiyak form;
İnkübasyon süresi 7-14 gün.
Kalp yetmezliği sonucu göz kapakları, yüz, boyun ve omuz deri altında ödem ve %60 oranında ölüm.
Karışık form;
İnkübasyon süresi 5-7 gündür. Yukarıdaki iki tipin karışımı şeklindedir. Hastalığın kalp formunun tipik belirtilerinin ardından hafif bir solunum sistemi belirtileri gösterir. Genellikle 1 hafta içinde ölüm şekillenir.
Hafif form;
Sabah düşük, öğleden sonra ise yüksek ateş ile karakterizedir.
Tedavi
Şuan, atlarda At Vebası Hastalığı için spesifik bir tedavi yoktur. Veteriner Hekim tarafından destekleyici ve sekonder enfeksiyonlara karşı tedavi yapılması tavsiye edilir.
Aşılar;
Atlar için zayıflatılmış canlı aşılar Afrika’da mevcuttur, ancak kullanımı diğer ülkeler için henüz lisans aşamasındadır.