Yeni Doğum Yapan İneklerde Kan veya Süt Üre düzeyi Ölçümü Neden Önemlidir?. Üre protein metabolizması sonucu ortaya çıkan üründür. Rumende sentezlenen üre, vücutta tüm hücre ve dokulara geçmektedir. Bu nedenle üre düzeyi, hem kanda hem de sütte ölçülebilmektedir. Rasyondaki enerji miktarı düşük ise, hayvan enerji kaynağı olarak proteinleri kullanmaktadır, bu durumda rumen amonyak miktarı artmaktadır. Amonyak, rumende üreye dönüştüğünden, kan ve sütte üre konsantrasyonu artmaktadır. Bu nedenle kan veya süt üre-nitrojen sonucu, ineklerin sağlığı ve beslenme durumuyla ilgili bilgiler vermesi nedeniyle önemlidir.
İneklerde Kan veya Süt Üre düzeyi nitrojen değerlerinin ölçümü, protein metabolizmasını ve rasyondaki protein/enerji oranı veya dengesizliklerini ortaya koymak amacıyla da tercih edilmektedir. Bu nedenle son yıllarda üre konsantrasyonunun izlenmesi reprodüktif verimliliği arttırmada etkili bir araç kabul edilmektedir. Üre ölçümü pratik ve kolay olduğu için günümüzde sürülerin beslenmeleri hakkında temel referans değerdir. Sütçü ineklerinde süt ve kan üre nitrojen konsantrasyonu sırasıyla 7,5 – 31,5 ve 12-15 mg/dl’dir.
Tohumlama öncesi ve sonrası kan üre düzeyi yüksek ineklerde gebe kalma oranları düşmektedir.
Sonuç olarak kan veya süt üre düzeyi ile fertilite arasında ilişki vardır.
Yüksek üre düzeyi fertiliteyi şu yollar ile etkilemektedir;
- Protein katabolizması sonrası ortaya çıkan ürünler oosit veya embriyo üzerine toksik etkilidir.
- Uterus pH’sında artışa ve sıvılarında iyonik değişikliklere yol açarak fertiliteyi etkiler.
- Endometriyumdan PGF2α salınımında değişikliğe neden olur.
- Spermatozoonların motilitesinde değişikliğe neden olarak fertiliteyi etkiler.
Prof.Dr. Ayhan Baştan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi