Yeni Doğum Yapan İneklerde En Sık Rastlanan Sorunlar ve Birbirinden Ayrımı Nasıl Yapılır? sorusu her sığır yetişricisinin aklına gelmektedir. Bu konu hakkında kısaca özetleme yapmaya çalışacağım. Yeni doğum yapan ineklerde sıklıkla görülen hastalıklar; abomasum deplasmanı, ketozis, metritis, hipokalsemi, mastitis, enteritis, yaralanma, topallık ve pnömoni ’dir.
Belirtilen hastalıklardaki belirtiler şunlardır;
Abomasum deplasmanı, olan inek az yem tüketir, süt verimi düşüktür ve abomasum son kostaya yakın bölgeye yer değiştirmiştir. O nedenle abomasum deplasmanında abdomen bölgesinde steteskopta her zaman olmasa da ping sesi duyulur.
Ketozis, genellikle yüksek süt verimli, kuru madde tüketimi az, enerji kaynağı olarak vücut yağlarını kullanan ineklerde şekillenir. Ketozisli ineklerde süt verimindeki düşme tipiktir. Kesin teşhis; kan, idrar ve sütte beta-hidroksi bütirik asit düzeyinin ölçümüyle yapılır.
Puerperal metritis doğumu izleyen ilk 10 gün içinde şekillenir. Vaginadan gelen akıntı kötü kokuludur, akıntının kıvamı ve rengi sulu kırmızı-kahverenginden vizköz krem sarısı- prulent’e kadar değişir ve beden ısısı genellikle yüksektir.
Hipokalsemi, kan iyonize kalsiyum düzeyindeki düşmeye bağlı, genellikle doğumu izleyen ilk 3 gün içinde şekillenen bir metabolizma hastalığıdır. Semptom olarak kaslarda zayıflık, yem tüketiminde azalma veya tamamen durma, beden ısısında düşme, solunum sayısında ise artış vardır, ürinasyon-defekasyon ve barsak hareketleri durmuştur.
Pnömoni de beden ısısı yüksektir, sık öksürük vardır ve akciğer steteskopla dinlendiğinde anormal sesler duyulur.
Klinik mastitiste, meme veya meme lobları şiştir, dokunulduğunda ısı artışı vardır ve inek ağrı hisseder. Sütün yapısı bozuktur.
Topallığın teşhisi kolaydır. İnek yürür iken belde kamburlaşma vardır ve yürüyüş sırasında inek problemli ayağı üzerine basmak istemez.
Enteritis dışkının yapısı ve kokusu incelenerek belirlenebilir.
Prof.Dr. Ayhan Baştan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi