Yasada hayvan tanımı mal ve eşya değil can olarak değiştirilmelidir. Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) bir yazılı açıklama yaparak TBMM’de görüşülecek olan Hayvan Hakları Yasası‘na ilişkin bir açıklama yaptı.
Açıklama şöyle:
Türkiye’de giderek artan hayvana şiddet olayları nedeniyle toplumun geniş bir kesiminde, Hayvan Hakları Yasası’nın artık bir an önce çıkarılarak, suçluların hak ettikleri en ağır cezayı almaları yönünde bir kanaat oluşmuştur.
Gelişmiş ülkeler ve UNESCO tarafından oluşturulan ve Ülkemizin de imzaladığı “Dünya Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi”; hayvanların refahıyla ilgili ciddi önlemlerin alınmasını üye ülkelere yüklerken hayvanların refahı ile insan refahını ve diğer hayvanların refahını da dengeleyen bir yaklaşım sergilemektedir.
Bu çerçevede, hayvan haklarını korumak adına 5199 sayılı yasada yapılması gerekli düzenlemelerle biran önce, hayvanların bir eşya muamelesinden kurtarılması gerekmektedir. Bu konu yaşama saygının, gelişmişliğin ve medeni olmanın da bir ölçüsüdür.
Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) olarak mecliste gündeme getirileceği ifade edilen Hayvan Hakları Yasasından beklentilerimiz şu yöndedir:
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda yapılması düşünülen değişiklikler ilgili tüm paydaşların katılımıyla ve bilimsel bir çerçevede ele alınmadır.
Her şeyden önce hayvanların mevcut yasada ‘mal ve eşya’ olarak görülen tanımları ‘can’ olarak değiştirilmelidir.
Sahipli veya sahipsiz hayvanlara kasten kötü muamelede bulunan, kişiler 2 yıldan az olmamak üzere hapis cezası ile cezalandırılmaları ve suçun sabıka sicillerine işlenmesi sağlanmalıdır.
Yasa ile yeterli bir bütçe kaynağı için Hayvan Refahı Fonu oluşturulmalıdır. Bunun için emlak vergisinde ek vergi, şans oyunlarının gelirlerinden hayvan refahına pay aktarılmalıdır. Kesilen para cezaları fona aktarılmalı, hayvancılık sektöründen para kazananlardan (mama, aşı, ilaç, pet shop malzemeleri üreticisi, yarış atı sektörü vs.) maddi ve ayni katkılarda bulunması için yasal zorunluluk getirilmelidir.
Mevcut durumda yönetsel seviyede bir çift başlılık mevcuttur. Bu yasa ile çok başlılığı engellemek için Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde Veteriner Otoritesi ya da Veteriner işleri Genel Müdürlüğü Kurulmalı ve bünyesinde Hayvan Refahı Daire Başkanlığı, altında da, Çiftlik Hayvanlarının Refahı, Sahipsiz Hayvanlar, Av ve Yaban Hayatı ile Hayvanat Bahçelerinde Refah, Deney Hayvanları ve Su hayvanları Refahı gibi Şube Müdürlükleri oluşturulması sağlanmalıdır.
Büyükşehir statüsündeki illerdeki Belediyelerde Veteriner İşleri Daire Başkanlığı diğer il ve ilçelerde ise Veteriner İşleri Müdürlükleri oluşturularak buralarda yeterli Veteriner Hekim ve yardımcı personel istihdamı sağlayacak düzenlemeler bulunmalıdır.
Denetime bağlı eksiklikleri gidermek için ilgili bakanlık bünyesinde veteriner hekimlerden oluşan, hayvan hakları ihlalleri konusunda, denetleyen ve karar veren Hayvan Hakları Müfettişliği oluşturulmalıdır.
Ayrıca olayın asayiş yönü içinEmniyet veya jandarma teşkilatı içinden ve hayvan hakları kanunu ve ilgili mevzuat konusunda eğitim almış personeldenoluşturulan Hayvan Refahı Polisi kadroları oluşturulmalıdır.
Sahipsiz hayvanı rehabilitasyonu yapan merkezler günün şartlarına ve ihtiyaca uygun donanım, personel ve fiziki şartlara kavuşturulmalıdır.
Kamunun yükünü azaltılmak için kısırlaştırma, aşılama ve kayıt-kimliklendirme işlemlerinde serbest veteriner hekim kliniklerinden faydalanılmasını sağlayacak maddeler yasa kapsamına alınmalı ve sahipsiz hayvanların bakım ve tedavisi işlemleri için hizmet satın alınarak can dostlarımızın tedavi hakkı kesintisiz sağlanmalıdır.
Sokakta yaralı bulunan sahipsiz hayvanların bakım ve tedavisi için yine Türk Veteriner Hekimler Birliği ile yapılacak bir işbirliği içerisinde üyeleri olan serbest veteriner hekim kliniklerinden tedavi hizmeti satın alınarak can dostlarımızın tedavi hakkı kesintisiz sağlanmalıdır.
Kanunun “Trafik kazaları” başlıklı maddesine “Hayvanların tedavi edilmesini sağlamak” cümlesinin eklenmesi gerekmektedir.
Konu hakkında çalışan Veteriner Hekimlerin, halk sağlığı ve hayvan refahı gerekçesi ile verdiği kararlar sorgulanmadan uygulanmalı, bunu engellemeye yönelik çabalar bertaraf edilmelidir.
Hayvan sahiplenecek kişilere hayvan sağlığı, çevre sağlığı ve mevzuat hakkında eğitim verilmeli ve hayvan sahiplenme ehliyeti olmayan insanların, hayvan sahiplenmesi engellenmelidir.
Hayvanları koruma konularında toplumda farkındalık ve bilinç oluşturulması ve bu yönde başta kamu spotları olmak üzere TV kanallarında farklı görsellere yer verilmelidir