Üst Logo - VetRehberi
  • Pet
    • Köpekler
    • Kediler
    • Egzotik Hayvanlar
    • Kemirgenler
    • Evcil Kuşlar
  • Çiftlik
    • Atlar
    • Sığırlar
    • Koyunlar
    • Keçiler
    • Kanatlı
  • Arı
  • Vet
    • Veteriner Hekimlik
    • Veteriner İlaç Rehberi
      • Antibiyotikler
      • Antiparazitler
      • Antiseptikler, Dezenfektanlar
      • Aşılar
      • Hormonlar
      • Klinik İlaçlar
      • NSAİDs
      • Vitamin, Mineral, Aminoasit
    • Veteriner Sözlük
    • eBooks
    • Biyoloji
    • Gıda Güvenliği
    • Kongreler, Fuarlar
    • Programlar
    • Zoonoz Hastalıklar
  • Yaban Hayatı
  • SORU-CEVAP
  • Galeri
SORU SOR
No Result
View All Result
Alt Menü Logo - VetRehberi
  • Pet
    • Köpekler
    • Kediler
    • Egzotik Hayvanlar
    • Kemirgenler
    • Evcil Kuşlar
  • Çiftlik
    • Atlar
    • Sığırlar
    • Koyunlar
    • Keçiler
    • Kanatlı
  • Arı
  • Vet
    • Veteriner Hekimlik
    • Veteriner İlaç Rehberi
      • Antibiyotikler
      • Antiparazitler
      • Antiseptikler, Dezenfektanlar
      • Aşılar
      • Hormonlar
      • Klinik İlaçlar
      • NSAİDs
      • Vitamin, Mineral, Aminoasit
    • Veteriner Sözlük
    • eBooks
    • Biyoloji
    • Gıda Güvenliği
    • Kongreler, Fuarlar
    • Programlar
    • Zoonoz Hastalıklar
  • Yaban Hayatı
  • SORU-CEVAP
  • Galeri
SORU SOR
No Result
View All Result
Mobil Logo - VetRehberi
No Result
View All Result

Ana Sayfa » Çiftlik » Koyunlar » Yapağının Önlenemez Yükselişi

Yapağının Önlenemez Yükselişi

Prof. Dr. Hazım Gökçen by Prof. Dr. Hazım Gökçen
06/12/2020
in Koyunlar
0
Yapağının Önlenemez Yükselişi

Vince Veras - unsplash

PAYLAŞTWEETLEPAYLAŞPAYLAŞ

Yapağının önlenemez yükselişi, Koyun etinden, sütünden ve yapağısından yararlanılan bir hayvandır. Ancak 1980 yılından sonra yapağı Türkiye’de eski önemini kaybetmeye başlamıştır. Oysa yapağı Cumhuriyetin başında Türkiye hayvancılığına ve sanayine yön veren bir üründü.

Yapağı Üretimi İçin Melezleme Çalışmaları

Atatürk daha Cumhuriyeti kurmadan İzmir’de ilk İktisat Kongresini topladı. Bu toplantıda öz kaynaklara dayalı kalkınma ve sanayileşme modeli benimsendi. O yıllarda önemli öz kaynaklardan biri de hayvanlar özellikle de koyunlardı. Ancak Türkiye’de mevcut koyunların tamamına yakını düşük verimli yerli ırklardan oluşuyordu. Koyunlar sanayi için önemli bir kaynaktı. Çünkü kurulması düşünülen yünlü dokuma sanayinin ince yapağıya ihtiyacı vardı. Türkiye’de mevcut koyunların yapağıları kalındı ve dokuma sanayine uygun değildi. Daha çok halı yapımına elverişli idi. Bunun üzerine Atatürk’ün talimatı ile Almanya’dan İnce Yapağılı Merinos koçlar ithal edildi. Önce Bursa ve Balıkesir Bölgesindeki yerli Kıvırcık koyunları Merinos koçlarla melezlenerek et ve ince yapağı verimi üstün Karacabey Merinosu adında yerli bir ırk oluşturuldu. Bu melezleme daha sonra orta Anadolu’da Akkaraman koyunları ile de yapıldı ve Anadolu Merinosu koyun ırkı elde edildi. Her iki ırkta da et ve yapağı verimi üstün idi.

Mortellaro Hastalığı (Digital Dermatitis – DD)

Şap Hastalığı (Dabak)

Sanayinin ihtiyacı olan ince yapağıyı yetiştiriciden satın almak için Yapağı ve Tiftik Anonim Şirketi adlı bir genel müdürlük kuruldu. Bu genel müdürlüğe bağlı bölge müdürlükleri kırkım dönemlerinde yetiştiricilerden yapağıyı almak ve sanayie satmakla görevliydi. 1980 yılından önce Türkiye yurt dışına önemli miktarda yapağı ihraç ediyordu. Koyun yetiştiricileri o yıllarda yapağıdan büyük miktarda gelir elde sağlıyorlardı.

Yapağının Önlenemez Yükselişi Öncesi Suni Elyaf

1980 den sonra Türkiye’de liberal sisteme ve serbest piyasa ekonomisine geçildi. Bu sistemle Türkiye’ye ithal kapıları da açıldı. İthal edilen ürünler arasında suni elyaf da vardı. Suni elyaf yapağıya rağmen hem daha ucuz hem de daha kullanışlı idi. Sun’i elyaf ithali Türkiye’de yapağı fiyatlarını önemli ölçüde düşürdü. Yapağı ve Tiftik Anonim Şirketi kapatılarak yetiştiriciler tüccarların insafına terkedildi. Bu arada toplumda yün kullanımı da azaldı. Yün yatakların, yastıkların, yorganların yerini pamuklu olanlar aldı. Halı üretiminde de yapağı daha az kullanılmaya başlandı. Bu süreç sonunda yapağıyı kullanılamaz hale getirdi. Yapağı para etmediği gibi alan da yoktu. Yetiştiriciler yılda iki kez kırkımdan elde ettikleri yapağıyı ne yapacaklarını bilmiyorlardı. Çoğu kez kırkım bedeli olarak kırkımı yapan kişiye veriyorlardı. Onlar da kabul etmezse yakmak zorunda kalıyorlardı. Yıllardır önemli bir geçim kaynakları olan yapağı artık işlerine yaramıyordu.

Dünyada Değer Kazanmaya Başlayan Yapağı

Son zamanlardaki gelişmeler yapağının tekrar değer kazanmasına bir başlangıç oldu. Dünya’da sun’i elyaf ya da pamuktan üretilen malzemelerin sağlıksız olduğu anlaşıldı. Modern yaşam stresi yoğun insanların sayısını artırdı. Stresin doğurduğu statik elektrik yükünün yünlü giysiler ya da yatak yorganlarla atıldığı gerçeği anlaşıldı. Ayrıca yapağının giyim, yatak, yorgan, halı dışında bitkisel üretimde ve oyuncak sanayinde kullanılma olanakları arttı. Dünya’da yapağıya karşı bir talep oluştu. Özellikle 1.5 milyarlık Çin Avustralya, Yeni Zelenda ve Türkiye’den önemli miktarda yapağı alımına başladı. Türk firmalar artık üreticilerin yapağılarını ihracat için değerlendirmeye başladılar. Firmalar üreticilerden aldıkları yapağıları kurdukları tesislerde yabancı maddelerden arındırıp yıkadıktan sonra ihracata hazırladılar. Yani Türkiye’deki yapağı piyasası yavaş yavaş oluşmaya başladı. Ancak yetiştiricilerin koyunlarına çeşitli nedenlerle sürdükleri kalıcı boyalar ve zift gibi zararlı maddeler yapağıların temizlenmesinde zorluklara ve kayıplara neden oldu. Onun için yetiştiricilerin koyunlarını kuru boya ile kuyruklarından boyamaları ihtiyacı ortaya çıktı.

Türkiye’de son yıllarda koyunculuk göreceli bir gelişme göstermektedir. Özellikle kuzu eti fiyatları üreticinin yüzünü güldürecek düzeydedir. Yapağının pazarlanması olanakları da arttıkça doğal olarak üretici gelirleri de arttıracaktır.

Tags: koyunculukta yapağının önemineden yapağı kullanılmalıyapağının önemi

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Footer Logo

VetRehberi, Veteriner Hekimlik mesleği, hayvan sağlığı, hayvan hastalıkları, hayvan beslenmesi, hayvan ırkları, ebooks, sözlük, veteriner ilaçlar, yaban hayatı hakkında içerik yayınlayan ve soru-cevap ile hayvanlarınızın sorunlarına cevap veren bilgi platformudur.

İNCELEME

Collie Köpek Irkı

American Wirehair Kedi Irkı ve Özellikleri

Ege Kedi Irkı ve Özellikleri (Aegean Cat)

California Spangled Kedi Irkı ve Özellikleri

American Curl Kedi Irkı ve Özellikleri

Pug Köpek Irkı

Birman Kedi Irkı ve Özellikleri

SON YAZILAR

Süt Sığırcılığında Koruyucu Hekimlik

Atracsion

Carofertin-E

Diacalf

Mastar

Ovişek

Tulaject

GÜNCEL SORULAR

  • Kedim emziriyor iç paraziti var
  • Kedim neden ısırıyor
  • Muhabbet kuşu ayak sıkışması kanama ve morarması
  • Kedimde kalp yetmezliği var
  • pakistan papağanına sakinleştirici
  • Kedimin yüzünde kabuklu yaralanmalar
  • Kedi bacağı kırılması
  • tavşanda göz hastalığı

Google Play'den Mobil Uygulamamızı İndirinApp Store'den Mobil Uygulamamızı İndirinHuawei AppGallery'den Mobil Uygulamamızı İndirin

  • Hakkımızda
  • Yazarlar
  • Yazar Başvurusu
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • Gizlilik
  • İletişim
  • Veteriner Malzemeleri

© 2025 VetRehberi.com – 12.12.2016

Beşeri hekimlik insan içinse Veteriner Hekimlik insanlık içindir...

Vet. Hek. Dursunali ŞİMŞEK

No Result
View All Result
  • AnaSayfa
  • Pet
    • Köpekler
    • Kediler
    • Evcil Kuşlar
    • Egzotik Hayvanlar
    • Kemirgenler
  • Çiftlik
    • Atlar
    • Sığırlar
    • Kanatlı
    • Koyunlar
    • Keçiler
  • Arı
  • Vet
    • eBooks
    • Gıda Güvenliği
    • Kongreler, Fuarlar
    • Programlar
    • Veteriner Hekimlik
    • Veteriner İlaç Rehberi
      • Antibiyotikler
      • Antiparazitler
      • Antiseptikler, Dezenfektanlar
      • Aşılar
      • Hormonlar
      • Klinik İlaçlar
      • NSAİDs
      • Vitamin, Mineral, Aminoasit
    • Veteriner Sözlük
    • Zoonoz Hastalıklar
  • Yaban Hayatı
  • Soru-Cevap
  • Galeri
  • Hayvancılık
  • İletişim
    • Hakkımızda
    • Gizlilik
  • Soru Sor
  • Yazı Gönder
  • Yazar Başvurusu
  • Yazarlar
  • Reklam

© 2025 VetRehberi.com – 12.12.2016 “İnsanların en hayırlısı, insanlara faydalı olandır” Hadis-i Şerif Beşeri hekimlik insan içinse Veteriner Hekimlik insanlık içindir...

Size daha iyi hizmet sunabilmek için çerezleri kullanıyoruz.
Gizlilik Politikası