Süt veriminde pik seviyesi, bilindiği gibi pik en yüksek nokta anlamına gelir. Süt veren inekler doğumu takip eden günlerde sütlerini arttırarak en üst seviyeye çıkarırlar. Sürü yönetimi bakımından süt veriminin kaç günde en yüksek seviyeye ulaşacağını, bu seviyede ne kadar süre kalacağını bilmek büyük önem taşır.
İneklerin doğumu takiben hızla pike ulaşmaları istenir. Bu zaman 28-35 gün arasıdır. Pik seviyesini nereden bileceğiz? Kaç litre süt verdiğinde ineğimizin pik seviyesine ulaşmış olduğunu düşüneceğiz? Pratik uygulamada ineğin doğumunu takip eden beşinci günde süt miktarı ölçülür. Çıkan miktara 13 veya 18 eklenir. Örneğin, beşinci gün ölçümü 20 litre ise ineğin 33-38 litre süt verdiğinde pik noktasına ulaşacağı tahmin edilebilir. İlk doğumu yapan düvelerde ise eklenecek rakam 8-10 olarak belirlenmiştir.
İnek bu seviyeyi 150-180 gün muhafaza edebilmelidir. Çok küçük değişiklikler önemli değildir. Verimdeki ani düşüş, pik seviyesinde tutunamama genellikle yemdeki enerji eksikliğini işaret eder. Bu durum ileri ki günlerde döl tutma konusunda problemler çıkacağının habercisidir. Bunun önlemi doğuma üç hafta kala rasyonun besin maddeleri yoğunluğu olarak ayarlanması ve enerji destekleriyle alınabilir.
Süt veriminin öngörülen pik seviyesine çıkmaması durumunda rasyonun protein ve kuru madde seviyesine bakmak gerekir. Protein ve kuru maddenin rasyonda tam olması halinde ise söz konusu miktarın inek tarafından alınıp alınmadığı gözlenmelidir.
İnek pik seviyesine çıktıktan sonra, 150 ya da 180 gün sabite yakın bir seviyede sürdürdüğü verimini, ileriki günlerde, aylık %7’lik bir düşüşle azaltır. Bilindiği gibi altmış günlük bir kuru dönem geçirmesi gereken inek uygun şekilde kuruya alınır.
Pik seviyesindeki süt verimini 305 gün ile çarparak ineğin o laktasyondaki toplam verimini hesaplamak doğru bir yöntem değildir. Süt verimi “laktasyon eğrisi” ya da “süt verim eğrisi” denilen bir eğri ile ifade edilir. İneğin laktasyon süresi boyunca her gün aynı miktarda süt vermeyeceği, laktasyonun 150 inci ya da 180 inci gününden itibaren giderek sütünü azaltacağı bilindiğine göre, o laktasyondaki süt verimini tahmin etmek için pik seviyesini 200 ile çarpmak gerekir. Böylece olması gereken gerçek süt verimi ortaya çıkar. Örnek verecek olursak, pik seviyesinde 30 litre süt veren bir ineğin laktasyondaki süt veriminin 6.000 litre olması beklenebilir.
Süt veriminde pik seviyesi Özet olarak
Doğumu takip eden beşinci gündeki sütü ölçerek ineğin pik seviyesini ve laktasyondaki tahmini süt verimini bilebiliriz. Burada oluşabilecek aksaklıkları görüp, önlem alabiliriz. Buna ek olarak beşinci günde somatik hücre sayımı yaptırarak ineğin meme sağlığı hakkında bilgi sahibi olup, yine en hızlı biçimde gerekli müdahaleyi yapabiliriz.
Doğumdan sonraki beşinci günü unutmayalım. Bizi yönlendirecek, yol gösterecek bilgiler beşinci gündedir.