Sığırlarda Osteomalazi – Kemik Yumuşaması
Osteomalazinin başlıca nedenleri arasında fosfor eksikliğindendir. Primer fosfor noksanlığının başlıca nedenleri toprağın fosfor bakımında fakir, kurak mevsimlerde yetişen bitkilerde fosfor oranının düşük olması, rasyonda protein noksanlığı, erozyon, toprağın hatalı gübrelenmesi gibi nedenlerden ileri gelir. Rasyonda kalsiyumun yüksek ve D vitaminin düşük olması fosforun rasyondaki absorbsiyonunu ve kullanımını önlemektedir. Ayrıca kaya fosfatlarında ki florun giderilmeden kullanılması, sindirim bozuklukları, Avitamini noksanlığı, paraziter invazyonlar gibi sekonder fosfor noksanlıkları oluşumunda rol oynayabilir. Yüksek süt verimli, yaşlı ineklerde laktasyon veya gebelik döneminde daha çok ortaya çıkar.
Klinik Semptomlar;
- Başlıngıçta verim ve süt kaybı
- Anöstrus, östrus sikluslarında düzensizlik, gebe kalma oranında azalma gibi infertilite problemleri
- Uygun olmayan cisimleri yalama ve çiğneme
- Daha sonraları ise yürüyüş bozukluğu
- Topallık, özellikle ön ayaklarda
- Yürürken çıtıtılısesler, distal eklemleri mümkün olduğu kadar az bükmesi
- Sırttan kamburluk, hareket etmede isteksizlik, kemiklerin palpasyonunda ağrı
- Uzun süre yatmaisteği, ayağa kalkmada güçlük, yerde yatarken de iştahın iyi olması
- Tendolarda ayrılma, kemiklerde kırılma
- Protein noksanlığı da olduğunda kıllarda mat görünüm
Ayırıcı Tanı;
- İştahın olması, beden sıcaklığının normal olması, seyrinin akut olmaması ile Süt Humması ‘ndan
- Normal gıda niteliğinde maddelerinin yeme isteği olması ile Downer Cows ‘dan
- Diş ve eklem deformasyonlarının aşırı olmaması ile Kronik Florosis ‘den
- Tetanik ve klonik konvulsiyonların gelişmemesi ile Magnezyum Eksikliği ‘nden ayrılır.
Tedavi;
Parenteral yolla fosfor preperatları kullanılalıdır. Yemlerine dikalsiyum fosfat ve disodyum fosfat günde hayvan başı 100-150 g katılmalı. Rasyonda protein oranı artırılmalıdır. Şiddetli olgularda 30-60 g sodyum asit fosfat 300 ml steril distile su içinde hazırlanarak i.v. yolla verilmelidir.
Korunma;
Fosfor noksanlığı oluşmasının engellenmelidir. Hayvan başına günde en az 15 g fosfor almaları sağlanmalıdır. 30 lt süt verenlerde bu miktar 40 g olmalıdır. Fosfor noksanlığı çekilen bölgelerde doğuma 1-2 hafta kala ve laktasyon döneminde yemlerine hayvan başına günde 40 – 80 g dikalsiyum fosfat (DCP) ilave edilmesi büyük katkı sağlar. Önlerinde fosfor içeren yalama taşları bulundurulabilir.