Sığır barınaklarında aydınlatma hem barınak içindeki hayvanlar, hem de işletmede çalışanlar için gereklidir. Aydınlatma, bilindiği gibi, gün ışığından yararlanma ve ışıklandırma şeklindedir.
Işığın melatonin senteziyle ilgisi vardır. Melatonin sentezi geceleyin, karanlıkta artar. Kandaki melatonin seviyesi yükselir. Bu durum bir dinlenme periyodunu ortaya çıkarır. Melatonin sentezi artınca iştah ve dolayısıyla hayvanın yem tüketim isteği azalır.
Işık ise melatonin sentezini baskılar. Melatonin baskı altına alındığında prolaktin (PRL), insülin benzeri büyüme faktörü IGF1 ve doğal BST (Bovine Somatotropin)sentezi artar.
Bu artışlarla, ışığa maruz kalan hayvanın süt miktarı da artmış olur. İnek daha çok yem tüketir. Daha çok süt verir. Süt miktarındaki artış % 6-10 arasındadır.
Işığın düvelerin gelişmesine ve üreme fonksiyonlarına da olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Işıklandırma ile fertilite artar, buzağılama aralığı kısalır. IGF1 in etkisiyle LH hormonu ve dolayısıyla yumurtalıkta oluşan yumurtanın oviducta (yumurta yoluna) düşmesi sağlanmış olur.
Işıklandırma ile ilgili olarak yapılan çalışmalarda LDPP = Long Day Photo Period = Uzun süreli ışığa maruz bırakma, SDPP = Short Day Photo Period = Kısa süreli ışığa maruz bırakma yöntemleri denenmiştir. Kısa süreli aydınlatmada 8 saat ışık, 16 saat karanlık, uzun süreli aydınlatmada 16 saat ışık, 8 saat karanlık sağlanmıştır.
Sonuçta süt sığırcılığı işletmelerinde uzun aydınlık periyodunun daha yararlı olduğu gösterilmiştir.
Fotoperiyodun süt miktarına olumlu etkisi olduğu, ancak süt bileşenlerinden protein, laktoz, yağ ve kuru madde artışında etkisi olmadığı gözlenmiştir. Uzun süreli ışıklandırmada ineklere 8 saat dinlenme süresi verilmiştir. Yani, dinlenme ihtiyaçları göz önüne alınmıştır.
Işıklandırma her türlü işletmede önerilmektedir. Masraf/ Fayda analizlerinde, yapılan harcamanın 2 katı yarar sağladığı bildirilmiştir.
Işıklandırma, ayrıca çalışanların güvenliği için de gereklidir. Çalışanlar ışıkta çalışmaktan memnun olurlar.
Sığır barınaklarında aydınlatma da ışıklandırma kızgınlık kontrolünde, hastaların fark edilmesinde ve her türlü gözlemde yarar sağlar.
Gün ışığından yararlanma ve ışıklandırma bir uzmanlık, mühendislik alanıdır. Dizayn ve kullanılacak ışıklandırma malzemesi maliyet ve etkinlik açısından uygun olmalıdır.
