Rotavirus ve Coronavirus Enfeksiyonlarına Karşı Aşı Uygulamaları ayrı ayrı değerlendirme adına başlıklar halinde bahsedelim.
Rotavirus Enfeksiyonlarına Karşı Aşı Uygulamaları
Rotavirusların dünya çapında yaygın ve neonatal dönmede ishallerin önemli sebeplerinden biridir. Rotaviruslar, özellikle 1-2 haftalık neonatal buzağılarda önemli kayıplara neden olmaktadır.
Rotaviruslara karşı üretilen aşılar, gebe ineklere gebeliğin son 1/3’lük döneminde uygulanır. Aşılamalar sonucu ishaller görülse bile bunların kısa sürede ve buzağının kondüsyonunu bozmadan iyileştiği görülmüştür. Rotaviruslar ile doğal olarak enfekte olan ineklerin kolostrumundaki antikor seviyesinde belirgin bir artış olmakta, ancak bu yolla kazanılan bağışıklık sağlanan ineklerin kolostrumunu alan buzağıların kan serumundaki antikor seviyesinin hastalıktan koruyacak seviyede değildir.
Annenin aşılanması ile kazanılan pasif antikorlar buzağıyı en fazla 2 hafta koruyabilmektedir. Bundan dolayı eğer daha uzun süreli koruma sağlanmak isteniyorsa, yapay aktif immunizasyon yoluna gidilmelidir. Doğumdan sonra buzağıların aşılanmasında farklı yöntemler uygulanabilmektedir. Buzağı doğar doğmaz aşılanır ve yeterince kolostrum alması sağlanır. Bu uygulama sürüdeki tüm buzağılara uygulandığında en etkin sonuç alınır. Diğer bir yöntemde ise aşılama 2 doz halinde yapılır. İlk uygulama buzağı doğar doğmaz, 2. uygulama ise 48-96. saatlerde yapılır.
Coronaviral Hastalıklara Karşı Aşı Uygulamaları
Coronaviruslar, buzağılarda neonatal dönemde görülen ishallere neden olan viral etkenlerdendir ve bazı vakalarda pneumoenteritislere neden olurlar. Başka hastalıklarla komplike olmayan Bovine coronaviruslardan kaynaklanan hastalıklar sonucu görülen ölüm oranı % 5-10’dur. Eğer hastalık diğer etkenlerle komplike olmuşsa bu oran daha da artar. Bovine coronaviruslar, buzağıların özellikle ince barsaklarına yerleşirler. Enfekte buzağılarda ishal, dehidrasyon, kilo kaybı ve ölüm görülür. Coronaviruslar çoğunlukla rotaviruslar ve E. coli ile enfekte olarak ölüm oranını artırırlar.
Annenin aşılanması ile buzağının korunması en fazla 2-3 hafta sürmektedir. Enfeksiyonun yaygın olarak görüldüğü bölgelerde buzağı yaşamının 2 ve 4. haftalarında 2 doz halinde olmak üzere aşılandığında neonatal yaşam boyunca hastalığın görülme riski tamamen ortadan kalkmaktadır.
Prof.Dr. Ayhan Ayhan Bastan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi