Ördekler için barınak, ördek kümesi veya ördek barınağı olarak da bilinir, ördekler için barınak ve koruma sağlayan özel olarak tasarlanmış bir yapı veya muhafazadır. Ördeklerin dinlenmesi, tünemesi ve bazen yumurtlaması için güvenli ve rahat bir yaşam alanıdır.
Tipik bir ördek kümesi, ördekleri sert hava koşullarından, yırtıcılardan ve diğer potansiyel tehditlerden korumak için çatı ve duvarları olan korunaklı bir alandan oluşur. Yapı, ördeklerin serbestçe hareket edebileceği açık bir alana veya kapalı bir koşu alanına sahip olabilir.
Ördekler için barınak yapmadan önce bir kaç temel prensip göz önüne alınmalıdır:
- Su kuşları ördekler rüzgarı sevmez. Bu nedenle barınaklar çevresinde rüzgarlar oluşturulmalıdır,
- Su kuşlarının temiz hava gereksinimi daha yüksektir ve havasız kümesleri sevmezler. Bir tarafı tamamen açık basit bir sundurma bu iş için iyi bir çözümdür,
- Daha küçük bir kapı kullanımı ile birlikte ventilasyon için bir çok pencere öldüğünde su kuşlarının karakteristik olarak sinirli hayvanlar olduğu açık pencerelerin hareketinden kolayca panikleyerek rahatsız olabilecekleri göz önüne alınmalıdır. Dolunay gecelerinde ve rüzgarın ağaç sallayabilecek şiddette estiği gecelerde barınaktaki kuşlar rahatsız uykusuz bir gece geçirirler. Barınaklar içinde ani hareketler yapmaktan alışılmadık eşyaları bırakmaktan kaçınılmalıdır. Çünkü, bu tür şeyler sinirli ve ürkek olmalarına ve eğer yumurtlama döneminde iseler bir yumurtlamayı keserek ekonomik yıkıma neden olur,
- Su kuşları küçük bir barınakta kalabalık bir sürü şeklinde bulundurulurlarsa rahatlıkla dinlenemezler. Yabancı sesler, hareketler, objeler panik oluşumuna neden olur. Bunun sonucunda barınağın köşelerinde yığılarak havasızlıktan boğulur ya da üst üste yığılırlarken pençeleriyle birbirlerinin sırtlarını parçalarlar,
- Ördekler için yapılacak küçük barınaklarda değersiz keresteler veya artıkları rahatlıkla kullanılabilir. Büyük kümesler için ise tavukçulukta kullanılan kalitede inşaat materyali kullanılmalıdır,
- Su kuşları ıslak ve kirli barınakları sevmezler. Akuatik yaşantılarına güvenerek, uzun süre ıslak ve çamurlu zemine sahip barınaklarda yaşamaya zorlandıklarında bu durumdan rahatsız olurlar ve kısa sürede hastalanırlar,
- Su kuşları ördekler tamamen kapalı barınaklarda yetiştirilebilirlerse de, dış ortamda yetiştirilenler kadar sağlıklı olamazlar. Sürekli olarak taze su yoksa ve kuşların kafalarını tamamen içine sokabilecekleri banyoluklar mevcut değilse göz çevresinde sert ve yapışkan bir tabaka oluşur ve tüyler bozulur. Her iki durum da kuşların sağlıksız olduklarının bir belirtisidir. Kir ve mukusun birleşerek göz çevresinde oluşturduğu sert tabaka hayvanın bundan kurtulmak için yaptığı çabalar sonucu düşerken birlikte yüz çevresindeki tüylerin’de kopmasına neden olur. Bunun sonucunda deri irritasyonları başlar. Kış aylarında kuşları kümese kapatma zorunluluğu varsa (hava çok sert ise veya yetiştirilen ırk Call ve Mandarin ördekleri gibi karakterisk olarak sert koşullara alışık değilse) gün ortasında kümes kapıları açılarak (rüzgar çok şiddetli değilse ve su ısısı 1-4 0C ve üzerinde ise) hayvanların suya gitmelerine izin verilir.
Ördekler için barınak yapılması gerekir çünkü serbest bırakıldığında hava ne kadar kötü olursa olsun hayvanlar (Mandarin ördekleri ve Mısır kazları hariç) kümes dışında kalmayı tercih eder. Özellikle Afrika ve Çin kazları çok soğuk havalarda kümes içine alınmalıdır (-6 0C altında) aksi taktirde gagalarının üzerindeki topuz donar ve zarar görür (genellikle geçici olarak). Mısır kazları sıcak bölge orijinli olduklarından yalnızca soğuk havalarda kümes içine konmalıdır. Mandarın ve Carolina gibi ördekler soğuk kış şartlarına adapte olamadıklarından kümes içinde barındırılmalıdır. Diğer tüm kaz ve ördek türleri açık havada rüzgar engelleri kullanıldığında (rüzgar kırıcılar) veya üç tarafı açık barınaklar kullanıldığında en iyi sonucu verirler. Bazı yetiştiriciler basitçe saman veya ot balyalarını üst üste yığarak rüzgâr engeli oluşturmakta, ayrıca bir kaç balyayı gevşçekçe dağıtarak ördeklerin sıfırın altındaki soğuklarda ayaklarını donmaya karşı korumak için kullanmalarını sağlamaktadır.
Ördekler İçin Barınak Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler
Yükseklik ve Boyut
Ördek evinizin yüksekliğini ve boyutunu belirlemeye gelince, dikkate alınması gereken birkaç faktör vardır. İlk ve en önemlisi, barındırmayı planladığınız ördek sayısıdır. Genel bir kural olarak, rahatça hareket edebilecekleri yeterli zemin alanı sağlamak için ördek başına en az 1-2 m2 kare hedefleyin.
Ayrıca, ördeklerinizi yırtıcılardan ve su baskınlarından korumak için evin yerden yüksekte olduğundan emin olmak isteyeceksiniz. Ördeklerinizin evlerine girip çıkmalarını kolaylaştırmak için rampalar veya basamaklar eklemeyi düşünün. Son olarak, evin içinde nem birikmesini önlemek için uygun havalandırma ve drenaj şarttır.
Kullanılacak Malzeme Türleri
Ördek evi inşa ederken doğru malzemeyi seçmek dayanıklılığını ve uzun ömürlülüğünü garanti eder. Ahşap, doğal görünümü ve yalıtım özellikleri nedeniyle sıklıkla tercih edilir.
Alternatif olarak, kontrplak daha uygun fiyatlı ve popüler bir seçenektir. Metal ve plastik, daha az bakım gerektiren ancak çevreye ve hurda ahşaba uyum sağlayamayan dayanıklı seçeneklerdir.
Ancak ördek eviniz için en uygun malzemeyi seçmek için bulunduğunuz bölgenin iklimini ve hava koşullarını göz önünde bulundurmanız çok önemlidir.
Tür ve Amaç
Bir ördek kümesi inşa etmeye gelince, doğru türü ve amacı seçmek çok önemlidir. Ördekleri yetiştiriyor, barınak sağlıyor veya yuvalama alanı oluşturuyor olmanıza bağlı olarak ördek evinizin tasarımı ve düzeni değişecektir.
Ördeklerin rahatça hareket edebileceği kadar iyi havalandırılmış bir alan, sağlıklarını ve mutluluklarını garantilemek için önemlidir. Onları yırtıcılardan korumak için yükseltilmiş platformlar ve ekstra konfor için yuvalama kutuları ve saman yataklar eklemeyi düşünün.
Uygun ördek evi tipini seçerek tüylü dostlarınıza güvenli ve konforlu bir ortam sağlayabilirsiniz.
Ördek Kümesinin Yeri
Tüylü dostlarınız için bir barınak inşa ederken ördek evinizin konumu dikkate alınması gereken önemli bir faktördür. Tilkiler ve rakunlar gibi yırtıcılar her zaman saldırma şansını kollarlar, bu nedenle ördek evinin potansiyel tehlike bölgelerinden uzakta olduğundan emin olmak önemlidir.
Ördek evi ayrıca ördeklerin suya kolayca erişebilmesi için bir göletin veya başka bir su kaynağının yakınında olmalıdır. Alanın etrafında uygun çit ve koruma, yırtıcı hayvanları uzak tutmaya yardımcı olurken, yumurtlama için yuvalama kutuları sağlamak ördekleriniz için ek bir konfor olabilir.
Ördek Kümesi İçin Bakım İpuçları
Düzenli Temizlik
Ördeklerinizin sağlığı ve refahı için temiz ve hijyenik bir ördek evi bulundurmak çok önemlidir. Düzenli temizlik haftada en az bir kez yapılmalı ve kirli yataklıklar gerektiğinde değiştirilmelidir.
Kir ve döküntüleri temizlemenin yanı sıra ördek evini düzenli olarak dezenfekte etmek zararlı bakteri ve virüslerin yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Uygun havalandırma ayrıca nem oluşumunu kontrol etmek ve ördek evinin içinde küf oluşumunu önlemek için de önemlidir.
Yataklıklar
Ördeklerinizin sağlığı ve konforu için uygun yataklık çok önemlidir. Yataklık olarak saman, ot veya talaş kullanmak nemi ve dışkıyı emmeye yardımcı olabilir. Yataklığı düzenli olarak değiştirmek bakteri birikimini önler ve hijyen seviyelerini korur.
Yumuşak yataklıklı yuva kutuları sağlamak dişi ördeklerin yumurtalarını bırakmaları için rahat bir yer sunar. Temiz ve taze yataklıklı, iyi bakılmış bir ördek evi tüylü dostlarınız için sağlıklı bir ortam sağlar.
Folluklar
Ördekleriniz için yuvalama kutuları sağlamak, konforlarını ve sağlıklarını garanti altına almak için çok önemlidir. Bu kutular ördeklerinizin yumurtalarını bırakmaları için güvenli ve emniyetli bir alan görevi görür ve yumurtalar kolayca izlenebilir ve toplanabilir.
Yuvalama kutusu boyutu, ördeğinizin boyutuna uygun olmalı ve rahatça hareket edebilecekleri kadar yer olmalıdır. Bu kutuların düzenli olarak temizlenmesi, kir ve döküntü birikmesini önlemek için önemlidir.
Ayrıca bu kutulara yumuşak bir yataklık koymak, dişi ördeklerinizin yumurtlama döneminde daha konforlu olmasını sağlayabilir.
Havalandırma
Ördek kümesinin içinde sağlıklı bir yaşam ortamı sağlamak için uygun havalandırma çok önemlidir. İyi havalandırma, amonyak ve karbondioksit gibi zararlı gazların birikmesini ve ördeklerin solunum sağlığını etkilemesini önlemeye yardımcı olur.
Ayrıca ördek kümesinin içindeki sıcaklık ve nem seviyelerini düzenler. Ördek kümesinin tasarımına bağlı olarak pencereler, menfezler veya egzoz fanları takılarak yeterli havalandırma sağlanabilir.
Yatak takımlarının düzenli olarak temizlenmesi ve değiştirilmesi de ördek barınağının içindeki hava kalitesinin iyi kalmasına yardımcı olur. İyi havalandırılan bir ördek evi, ördeklerinizin tüm yıl boyunca mutlu ve sağlıklı kalmasını sağlar.
Su Kaynağı
Ördeklerinizin sağlığı ve refahı için temiz ve erişilebilir bir su kaynağı bulundurmak çok önemlidir. İster doğal ister yapay bir gölet olsun, temiz su sağlamak esastır.
Ördekler içmek, yüzmek ve tüylerini temizlemek için suya olan ihtiyaçları farklıdır. Su, tüm vücutlarını suya batıracak kadar derin olmalı ancak dibe dayanamayacakları veya dokunamayacakları kadar da derin olmamalıdır.
Durgun suyun zararlıları çekmesini ve hastalık yaymasını önlemek için suyu düzenli olarak temizlemek ve değiştirmek önemlidir. Ördekleriniz için suyu temiz ve sağlıklı tutmak için bir filtrasyon sistemi veya havalandırıcı eklemeyi düşünün.
Beslenme Alanı
Ördeklerinize uygun beslenmeyi sağlamak, sağlıkları ve refahları için önemlidir. Bunu sağlamak için ördek evinin içinde veya yakınında belirlenmiş bir beslenme alanı olması önemlidir. Bakteri oluşumunu önlemek için bu alan temiz ve kuru tutulmalıdır.
Ördeklerin temiz suya erişmesi gerekir, bu nedenle beslenme alanını bir su kaynağının yakınına yerleştirmek en iyisidir. Otomatik besleyiciler ayrıca ördeklerinizin düzenli ve tutarlı öğünler almasını sağlayarak onlarla daha kaliteli zaman geçirmenize olanak tanır.
Bu besleme ipuçlarını uygulayarak ördeklerinize sağlıklı bir diyet sağlayabilir ve bakım endişelerini kontrol altında tutabilirsiniz.
Yırtıcı Hayvanlarda Koruma
Yırtıcı hayvanlardan ördekleri korumayı sağlamak, ördekleriniz için güvenli ve emniyetli bir ortam sağlamak için çok önemlidir. İsteyeceğiniz son şey, bir yırtıcının ördeklerinize saldırdığını ve size çok az başvuru yolu bıraktığını keşfetmektir.
Güvenli kilitler ve sağlam yapı, her ördek kümesi tasarımının temel özellikleridir ve elektrikli çit, daha büyük yırtıcılara karşı ek bir koruma katmanı sağlayabilir.
Herhangi bir hırsızlık girişimi veya yırtıcı hayvan faaliyeti olup olmadığını tespit etmek için ördek kümesinin ve çevresinin düzenli olarak denetlenmesi önerilir.
Kaynak: Kanatlı Beslenme Dinamiği ve Biyogüvenlik, Doç Dr. Ö. Hakan Muğlalı, Minpa Matbaacılık, Bolu 2001, 329-330, arkaenergy.