Ördek ırkları, Dünya’nın farklı bölgelerde birçok farklı ördek ırkı ve tipi mevcuttur. Birçok ördek ırkı uçma özelliğini yitirmiş olduğu hal karakteristik bot biçimli vücut yapısı ve badi badi yürüyüş stili kaybetmemiştir. Bununla birlikte, Hint koşucusu ördeği hemen hemen bir pozisyonda durduğu için bu durumu ona rahat yürüme ve koşma imkânı sağlar.
Evcil ördekler 1 kg’dan daha az canlı ağırlığa sahip küçük Call ördeğinden 4.5 kg canlı ağırlıkta büyük etçi tiplere (Pekin, Rouen ve Aylesbury ördeği) kadar geniş bir varyasyona sahiptir. Entansif şartlardaki yetiştirmeler için Pekin ördeği en popüler etçi ırktır. Entansif şartlarda hızlı büyürler ve 7-8 haftalık pazarlama yaşında 2.5-3 kg canlı ağırlığa ulaşırlar. Ayrıca, Pekin ördekleri sevimlidir, uçmaz ve iyi kalitede fakat biraz yağlı et verimine sahiptir. Khaki Campbell ördeği iyi bir yumurtacı ırk olup, bazılarının yıllık yumurta verimleri 300’den fazla olabilmektedir. Tayvan’da yetiştirilen Tsaiya ördeği de yumurtacı verimi yüksek bir ırktır. Yetişkin canlı ağırlığı 1.2 kg olup, 120-140 günlükken yumurtlamaya başlar ve yıllık yumurta verimi 260-290 adet kadardır. Küçük vücut yapısı, yüksek yumurta verimi ve yüksek yumurta ağırlığı ile kahverengi Tsaiya Tayvan’ daki başlıca yumurtacı ırktır. Tayvan’ da yılda 2.5 milyondan fazla Kahverengi Tsaiya yetiştirilmektedir.
Yaban hayatında kazadan ve avcılardan korundukları sürece uzun ömürlüdürler (20 yıldan daha uzun bir süre yaşamış ördekler bildirilmiştir). Üreme yetenekleri sekiz yıldan daha uzun bir süre devam edebilir.
Büyüklük, renk ve görünümlerindeki büyük farklılığa rağmen, ırklar arasında rahatlıkla melezleme yapılabilir. Yumurtaların inkübasyon süresi normal olarak 28 gün olup, doğal kuluçka yapıldığında kuluçkaya yatan ve yavruları büyüten yalnızca dişi ördektir.
Irka bağlı olarak dişiler cinsel olgunluğa ortalama 20 haftalık yaşta ulaşır. Birçoğu 20-26. haftada yumurtlamaya başlar fakat en iyi yumurtacı varyeteler yumurtlamaya 16-18. haftada başlar ve iki yıl boyunca kârlı bir yumurta verimine sahip olurlar.
Aylesbury Ördek Irkları
ABD’de pekin ördeğinin İngiltere’de ise Aylesbury ördek ırkları eti yüksek fiyata satılır. Derisi beyaz renk olduğu için tüketici tarafından tercih edilir. Gaga rengi deri renginin bir indikatörüdür. Gaga pembemsi beyaz renklidir. Gaga sarılaşmaya başladığında derisi de sarı renk alır. Ortalama bir yumurta verimine sahiptir. Yumurta rengi beyazdır. Tüyler beyaz renklidir. Yetişkinler 4-4.5 kg, gençler 3.5-4 kg canlı ağırlıktadır. Vücut dikdörtgen prizma şeklindedir. Bacak ve ayak derisi sarı renktir. Gözler kurşuni mavi renklidir. Yarışmaya hazırlanacak hayvanların gösteriden bir ay önce direkt güneş ışığı almamasına dikkat edilir ayrıca gaganın sarı renk almasına neden olacağından yeşil yemler ve mısır rasyondan çıkarılır.
Rouen Ördek Irkları
Ticari olarak iyi kalitede et veren bir ördek ırkıdır. Ortalama bir yumurta verimine sahip olup, yumurta rengi mavi-yeşilden beyaza kadar değişir. Büyüme hızı Pekin ördeği kadar değildir fakat 9. haftada 3 kg canlı ağırlığa ulaşırlar. Yetişkin erkekler 4.5 kg (bazı erkekler 5-6 kg), dişiler 4 kg, genç erkekler 4 dişiler ise 3.5 kg canlı ağırlıktadır. Gözler koyu kahverengi renktedir. Bacak ve ayak derisi sarı renklidir.
Pekin Ördek Irkları
Tüm ördek ırkları içerisinde Pekin ördeği tartışmasız en yaygını, en meşhuru ve ticari amaçla yetiştirmeye en uygun olanıdır. İyi bir yumurtacı olup, yumurtalar beyaz renklidir. Civcivlerin büyüme hızı oldukça yüksektir. Tüyler beyaz renklidir. Broiler ördek yetiştiriciliğinde aranan bir ırktır. Yetişkin erkekler 4.59 kg, dişiler 4 kg, genç erkekler 4 kg dişiler ise 3.5 kg canlı ağırlıktadır. Yanaklar şişkin ve dolgundur. Bu durum sevimli bir görünüm almasına neden olur. Gaga orta uzunluktadır. Boyun orta uzunlukta ve oldukça kalındır. Gaga, ayak ve bacaklar sarı renktedir. Yarışma için hazırlanacak ördeklerde tüylerin krem rengi olması istendiğinden yemde mısır olmalıdır.
Black Cayuga Ördek Irkları
İyi bir otlayıcı olup, ortalama bir yumurta verimine sahiptir ve yumurtlamaya henüz daha havaların oldukça soğuk olduğu ilkbaharın erken dönemlerinde başlar. Hızlı bir büyüme oranına sahiptir. Siyah tüy rengi bir dezavantaj olmasına rağmen deri rengi sarıdır ve eti lezzetlidir. Yetişkin erkekler 4 kg, dişiler 3.5 kg. genç erkekler 3.5 kg, dişiler ise 3 kg canlı ağırlıktadır. İsveç ve Buff ördekleriyle benzer olmasına rağmen, daha uzun bir vücuda sahiptir.
Yarışma için hazırlanan hayvanların 30 gün öncesinden banyo yapmalarına izin verilmemesini belirten yazarlar olduğu gibi deneyimlerimiz banyonun yağ sekresyonunu stimule ederek tüylerin yüksek bir parlaklıkta olmasını sağladığı şeklindedir. Ayrıca ördeğin tüylerinde maksimum yeşil yansıma sağmak için klorofil içeriği nedeniyle yüksek oranda yeşillik (çayır otu, marul, karahindiba, vs.) verilmesi gerekir. Yüksek oranda yonca unu içeren tavşan yemleri bu amaca uygundur. Bu zamanda tüylere parlaklık verdiği için bir miktar mısır faydalı olur fakat yüksek miktarda veya tek başına verilirse tüylerdeki yeşil yansıma bundan zarar görerek, siyah ve mavi tüylerin kahverengiye dönüşmesi stimule edilmiş olur. Buğday, değirmencilik yan ürünleri, yulaf, et unu, kemik unu, balık yağı ve A vitamini katkısı ile birlikte az oranda mısırdan oluşan bir karma başarılı bir rasyon olur.
Buff Ördek Irkları
Kelime olarak kahverengimsi sarı (geyik rengi) anlamına gelen olan bu ırk, Amerika’ da Buff İngiltere de ise Buff Orpington olarak isimlendirilir. Hızlı gelişir, iyi bir otlayıcıdır ve yüksek bir yumurta verimine sahiptir. 12 ayda 260 yumurta yumurtlayabilir. Yetişkinler 3.5-4 kg canlı ağırlıktadır. Genel amaçlı olarak en ideal su kuşu olduğu konusunda birçok yazar birleşmektedir. Bu konuda Khaki Chambell ve Magpie ördeği ile yarışır. Orta büyüklükte bir ördek olup, yetişkin erkekler 3.5-4 kg canlı ağırlıkta, gençler ise 3-3.5 kg canlı ağırlıktadır. Tip olarak Swedish’leri andırırsa da baş-gaga bağlantısı farklıdır. Gaga rengi erkeklerde sarı dişilerde kahverengimsi sarıdır, bacaklar sarı renklidir. Bu ırkta tüy rengi pozuklukları başlıca problemdir. Bu ırkta mısırla besleme hayvanın tüy çenginin idamesine yardımcı olur. Yüksek proteinli yemlerle düzenli olarak besleme maksimum büyüklük ve iyi bir kondüsyon için gereklidir. Çok fazla miktarda güneş alması tüy renginin solmasına neden olabilir. Bu nedenle gölgelik temin edilmelidir.
Blue Swedish Ördek Irkları
Mavi bir sırt ve çene altından göğse doğru inen beyaz bir renkle oldukça gösterişli bir ırktır. Hızlı bir gelişim gösterir ve 11-12 haftalık yaşta kesilir. Civcivlerin yaşama gücü yüksektir. Aktif otlayıcı olmaları ekonomik olmalarına neden olur. Genellikle birçoğu standart ağırlığın altında kalır. Yetişkin erkekler 4 kg, dişiler 3.59 kg, genç erkekler 3.5 kg dişiler ise 2.7 kg canlı ağırlıktadır. Her iki cinsiyette de renk koyu mavidir.
Mavi renk tüylerdeki pas rengi (yeşilimsi sarı) görünüm genel bir problem olarak ortaya çıkar. Güneş, su, rüzgar ve yaşlanmanın mavi renk üzerine olumsuz etkisi vardır (mavi renk; siyah ve beyaz pigmentlerin karışımının neden olduğu optik bir yansımadır). Fazla miktarda mısırla besleme pas rengi oluşumunu stümule eder. Tüyler üzerindeki su yağ sekresyonunu stimule ettiğinden. sık banyo kondüsyon için gereklidir.
Banyo suyu olmazsa tüyler kaba bir görünüm almaya ve donuklaşmaya başlar, gri bir ördek görünümü ortaya çıkar. Yarışmalardan 4-6 hafta önce klorofilden zengin yeşillik (marul, çayır otu vs.) verilmesi rengin koyulaşmasına ve selüloz nedeniyle tüylerin fiziksel olarak iyi bir kondüsyonda olmasına yardımcı olur. Bu konuda konsantre tavşan yemleri rengin iyileştirilmesine büyük oranda yardımcı olabilir. Tüyler yüksek oranda protein içerdiğinden yeme et unu ilavesi iyi bir tüy yapısı için gereklidir.
İndian Runner Ördek Irkları (Hint koşucusu ördeği)
Şekil itibariyle kendine özgü bir vücut yapısına sahiptir. Birçok varyetesi mevcuttur (çizgili, beyaz, geyik rengi, gri, siyah, mavi, kahverengi). İyi bir yumurtacıdır. Canlı ağırlıkları düşük olduğundan yem tüketimleri de düşüktür, tüm ördek ırkları arasında en iyi ot tüketicisi olduklarından çok az miktarda dane veya konsantre yeme gereksinirler, Sinirli yapıda olduklarından fazla ses çıkarırlar ve bu durum rahatsız edici olabilir. İyi bir çayır sağlanması durumunda ekonomik ve yüksek bir Yumurta verimi sağlanabilir. Hafif bir ırk olup, yetişkin erkekler 2.55 kg, dişiler 2 kg canlı ağırlıktadır. Vücut uzun, dar ve silindirik bir şekildedir (Şişe şeklinde). Vücut hemen hemen 900 ‘lik bir diklikte tutulur. Boyun ve sırttan kuyruğa kadar düz bir hat vardır. Sırt yuvarlaktır. İyi kondüsyonda tutulabilmeleri için aşırı beslemeden kaçınılmalıdır. Bunu sağlamanın en iyi yolu otlayabilecekleri bir çayır temin etmek ve mısır miktarı düşük olan konsantre yemden az miktarda vermektir. Bu yem akşam verilerek gün içerisinde hayvanların yeşillik tüketmesi sağlanmalıdır.
Tepelikli/Sorguçlu Ördek Irkları
Başları üzerinde tepeliği/sorgucu olan ördekler oldukça güzel bir görüntü sergiler. Görünüm itibariyle Pekin veya Buff ördeğine benzerler. Yetişkin erkekler 3.5 kg, dişiler 3 kg, genç erkekler 3 kg dişiler ise 2.5 kg canlı ağırlıktadır. Başları üzerindeki sorguç geniş olmalıdır. Renk genellikle beyaz olmakla birlikte siyahtan maviye kadar her renk olabilir. Her ırkta sorguç görülebilir. Genetik olarak doğrulanmamış olmasına rağmen genellikle dişiler daha güzel bir sorguca sahiptir. Genetik olarak sorguçlu ördekler lethal genler taşır (inkübasyondaki embriyoların %25’i ölür). Kabuk altı ölen bu civcivler homozigottur (yani; %100 tepelikli olarak yumurtadan çıkacak bütün civcivler kabuk altı ölecektir). Canlı olarak yumurtadan çıkan tepelikli civcivler ise heterozigottur (yani; yetişkin hale geldiklerinde bir kısmı tepelikli bir kısmı ise tepeliksiz olacaktır). Bu nedenle yumurtadan çıkan civcivlerin yaklaşık 1/3’ünün teorik olarak sorguçsuz olmaları umulur. Bunun yanı sıra, civcivlerin yalnızca %50’si sorguçludur (%25’i kabuk altı ölü ve %25’i tepeliksiz olarak yumurtadan çıkar).
Khaki Campbell Ördeği
Bu ördek genel amaçlı bir ırktır. İyi bir yumurtacı olup, bu yönüyle Indian runner ördeği ile yarışan tek ırktır. Yumurta verimi bakımından rekor 365 günde 360 yumurta veren bir Khaki’ ye aittir. Yumurtası lezzetli ve hoş kokuludur. Et verim ve kalitesi oldukça iyidir. Genç yetişkinlerde standart ağırlık 2-2.2 kg’dır. Dip tüylerinin açık renk olması et satışı üzerine olumlu etkide bulunur. İyi bir otlayıcı olup, oldukça aktiftir ve Indian runner gibi geniş otlaklara salınarak tohum, böcek vs. toplayabilir. Bu ırkın geliştirilmesinde Indian runner ördek ırkı kullanılmıştır. Irka ait kesin bir standart yoktur. Orta ağırlıkta bir ırktır. Omurgası yer ile yaklaşık 350 ‘lik açı yapar. Yetişkin dişi ve erkekler 2.2 kg, gençler ise 2 kg canlı ağırlıktadır. Özellikle kafa yapısı bakımından Indian runner ördeğine benzer.
Magpie Ördeği
İyi bir yumurtacı ve etçi olmasının yanı sıra, geniş ve beyaz tüylere sahip olması genel amaçlı değerli bir ırk olarak kullanımını sağlar. Oldukça sabit bir renk yapısı olması yarışmalar için aranan bir özelliktir. İngiltere’nin Galler bölgesinden orijin almıştır, Siyah-beyaz ve mavi-beyaz bu ülkedeki en yaygın renk varyeteleridir.
Bali Ördeği
Bali veya sorguçlu Bali ördeği. güzel bir ırk olup, iyi bir yumurtacıdır. Indian runner ördeğinin vücut biçimi ile sorguçlu bir yapının kombinasyonudur. Bali ördeği oldukça eski bir ırktır. En az 2000 yıl öncesine ait Java adasındaki Budist tapınak duvarlarında bu ırka ait tasvirlere yer verilmiştir. Bali ördeği Java körfezindeki Bali adasından orijin almıştır. Balı ördeği gibi Indian runner ördeği de Asya orijinli olması ve tipi nedeniyle birçok su kuşu otoritesi Bali ördeğinin Indian runner ördeğinden köken almış ilk ırk olduğuna inanmaktadır. Bali ördeklerinin 19. yy.’a kadar Indian runner ördeği olduğu sanılıyordu.
Bali ördekleri de tepelikli/sorguçlu ördekler gibi heterozigottur ve aynı oranda sorguçlu ve sorguçsuz tepeliksiz civciv verirler. Bali ördekleri daha köşelikli omuz yapısı dışında Indian runner ördeğine çok benzemelerine rağmen, daha hafiftirler. Yetişkin erkekler 2.5 kg, dişiler 2 kg, genç erkekler 2.2 kg, dişiler ise 1.7 kg canlı ağırlıktadır. Renk beyazdır.
Black Fast Indie Ördeği (Siyah Hint ördeği)
Düşük canlı ağırlığı ve siyah dip tüyleri nedeniyle ticari değeri olmayan bir ırktır. Ortalama bir yumurta verimine sahiptir, yumurtaları küçüktür ve yumurtlama başlangıcında siyah olan yumurta rengi yumurtlama periyodu sonuna doğru yeşile döner. Bunun yanı sıra yarışma ördeği olarak şiddetle aranır. Saf siyah tüylerindeki yeşil yansımalarla oldukça güzel ve sevimlidir. Erkeklerin fertilitesi yüksektir. Düşük yem tüketimine ve çayırda iyi bir otlama kapasitesine sahiptir. Küçük bir ırk olup, rengi; gaga ve ayaklar da dahil olmak üzere siyahtır.
Call Ördek Irkları
Ticari bir ırk olmaktan daha çok özellikle küçük cüssesi nedeniyle yarışma karakterine sahiptir. Ancak lezzetli bir eti vardır. Etinin lezzeti Mallard ile karşılaştırılabilirse de ondan daha küçük cüsselidir. Ayrıca Call ördeği daha uzun ve ince yapılı vahşi Mallard ile karşılaştırıldığında tipik olarak oldukça tombul bir kuştur. Call ördeği diğer ördek ırkları içerisinde muhtemelen en çok ilgi çeken ördek ırkıdır.
Heyecanlı ve yaygaracı olup, kompakt bir vücut yapısına sahiptir ve güzel bir ırktır. Rüzgarı kesen bir koruyucu olduğu sürece kışı rahatlıkla kümes dışında geçirirler. Aktif bir otlayıcı olup, diğer ırklara oranla yeşillik tüketimi daha fazladır. Bu yapısı ile birlikte küçük cüssesi onun ekonomik bir ırk olmasına neden olur. Aynı zamanda küçük bir alanda rahatlıkla yaşayabilirler. Bu avantaj onlara fazla sayıda yetiştiricinin sahip olma isteğini açıklar. Aktif yapıları ve görünümleri onların çekici bir kuş olmalarını sağlar, dişilerin sesleri daha yüksektir. Diğer ırklardan küçük fakat daha yaygaracı olmaları (Call: ingilizce; bağırmak) nedeniyle avcıların öncelikli hedefi olurlar. Call ördeği çok iyi uçar.
Omurga hemen hemen horizontal bir durumda tutulur, yanaklar şişkindir, baş yuvarlaktır. Gaga geniş ve kısa olmalıdır. Boyun kısadır o kadar ki kuş dinlenme halinde iken boynu görülmez ve başı sanki vücuttan irekt olarak çıkmış gibi bir izlenim verir. Sırt kısa ve konvekstir. Renk,beyaz varyetede tüyler beyazdır, gri varyetede renk Ruen ördeğine benzer (yaban ördeği rengi). Standart canlı ağırlığı 750 gramdır. Gri varvetede erkeklerde boyundaki halkanın yokluğu ya da ince oluşu ile göğüste önlük olmamasından kaçınılmalıdır. Boyundaki halkanın yokluğu ya da ince oluşu ile göğüste önlük olmaması resesif genetik karakterde bir özelliktir ve Call ile Mallard ördeklerinde sık görülür.
Mallard Ördeği (Yeşilbaş ördek)
Genellikle bu ördekler diğer ördek ırklarıyla çiftleşmiş olduğu için saf halde bulunabilmeleri oldukça zordur. Bu ördeğin renk yapısı dominanttır. (Muscovy dışındaki tüm ördekler Mallard’dan köken almışlartır). Mallard güzel bir ördektir ve beş rengin Zengin bir kombinasyonuna sahiptir. Küçük bir ördek ırkıdır fakat eti oldukça lezzetlidir. Vahşi Mallard sulak alanlarda kök, yumru ve su bitkileri ile böcek ve küçük balıkları yer. Bütün gün otladıktan sonra az miktarda buğday, yulaf ve mısır verilir. Mallar oldukça güzel, sevimli bir ördektir küçük ve iyi bir otlayıcı olması ekonomik olmasını sağlar. Ayrıca dişiler mükemmel annedir ve yalnızca kendi yavrularına değil diğer yavrulara da annelik yapar. Omurga yere horizontaldir. Baş uzun ve kurudur (etsiz), boyun oldukça kavislidir (deneyimli eksperler bunu “yılan kafalı” terimi ile ifade eder). Gaga uzun (7.5 cm) ve konkavdır. Göğüs dolgun ve şişkindir. Kanatlar uzun ve güçlüdür. Canlı ağırlık yetişkin erkeklerde 1.5 kg, yetişkin dişilerde 1.4 kg, genç erkeklerde 1.2 kg, genç dişilerde ise 1.1 kg dır.
Mandarin Ördeği
Mandarin erkeği, ördeklerin en güzelidir. Mandarin ile Kuzey Amerika’nın ağaç ördeği olan Carolina arasında genel tip ve ölçüler bakımından benzerlik vardır. Ancak bu benzerliğe rağmen, temel genetik farklılıktan ötürü birbirleriyle çiftleşemezler. Mandarin ördeği de Carolina ördeği gibi ağaçta barınan bir ördek türüdür. “Mandarin” ismi antik Çin imparatorluğunda çok renkli göz kamaştırıcı ipek cüppe giyen yüksek düzeydeki devlet görevlilerine verilen isimden türetilmiştir. Mandarin ördeğinin parlak çok renkli muhteşem tüyleri ona oldukça gösterişli bir hava verir.
Bu ördek türü, yabani olarak Japonya ve Doğu Asya’ da bulunur. Mandarin ördeği, Carolina ördeği ile karşılaştırıldığında daha üniform bir şekle sahiptir ve daha renklidir, daha kolay evciltilebilir, daha cana yakındır, daha az ürkek, daha kolay üretilebilen ve daha kolay yetiştirilebilen bir türdür. Mandarin ördeği de Carolina ördeği gibi omnivor olup, yiyecekleri arasında yemlik tahıllar, sebzeler, küçük kurbağalar ve balıklar yer alır. Yarışma için muhteşem bir görüntü sergilemesi nedeniyle pet olarak aranılan bir hayvandır.
Erkek Mandarin ördeği yuvarlak olan kafasının üzerinde bir sorguca ve yanaklarından omuzlarına kadar yele gibi uzanan tüylere sahiptir. Dişinin kafasındaki sorguç daha az gelişmiştir ve yelesi yoktur. Oldukça kısa bir gagası ve boynu vardır. Erkeğin boynu yelesinden gözükmez. Vücut oldukça küçük ve yuvarlak, sırt kısa ve konveks, kuyruk uzundur. Kanatlar güçlü ve uzundur. Bu türle dallara tutunabilmek için ayak tırnakları uzundur. Yetişkin erkekler 670 g, dişiler ise 610 g, genç erkekler 610 g, dişiler ise 560 g canlı ağırlıktadır. Mandarin ördeği de Carolina ördeği gibi yazarak tarif edilmesi çok güç oldukça kompleks bir renk yapısına sahiptir. Ayrıca Carolina ördeğinin standart bir renk yapısı da yoktur. Çok renkli erkeklerin yanı sıra, dişiler genellikle gri renklidir. Mandarin ördeği ve Carolina ördeği yüksek proteinli yemlere gereksinir. Her ikisi de farklı yemleri içeren zengin bir rasyonla beslenmelidir.
Genç Mandarinler kolay yetiştirilir, hızlı büyür ve iki aylık yaşta uçabilirler. Dişiler 9-12 adet parlak krem rengi yumurta yumurtlar ve inkübasyon süresi 30 gündür. En iyi çiftleşme çift olarak yapılan yetiştirmelerde elde edilir bu ördekler kuvvetli bir monogamik özelliğe sahiptir. Yavru ördekler oldukça iri gözlere sahip olduklarından bazıları tarafından yanlış algılanarak bir sakatlık veya hastalık sanılabilir.
Carolina Ördek Irkları
Kuzey Amerika ördeklerinin en güzelidir. Gök kuşağı renklerine sahip muhteşem bir tüy örtüsüne sahiptir. Bu nedenle yarışmalar için aranılan bir türdür. Dişi Carolina ördeği erkeğinden daha az gösterişli olmasına rağmen, diğer tür ördeklerin dişilerinden daha güzeldir. Carolina ördeği 30 kadar yumurta yumurtlayabilmesine rağmen, genellikle 10-15 adet mat veya krem beyaz renkte yumurta yumurtlar. Evcilleştirme sayesinde yumurtaların büyük bir kısmı inkübatör makinalarına ya da gurk olmuş bir diğer kanatlının altına konabilmektedir.
Her iki cinsiyette de küçük bir vücut yapısına sahiptir. Yetişkin erkekler ortalama 700-900 g, dişiler ise 650-900 g arasında canlı ağırlığa sahiptir. Küçük olmasına rağmen, vücut uzundur. Kafa dikdörtgen biçiminde olup, sorguç ve yeleye sahiptir. Boyun kısadır. Gaga kısa olup, ucunda belirgin şekilde kanca benzeri bir çıkıntı vardır. Kuyruk uzundur. Kanatlar güçlüdür. Ağaç üzerinde rahat tutunabilmeleri için tırnaklar iyi gelişmiştir. Renk yapısını tarif etmek oldukça güçtür.
Pratik olarak %20-30 proteinli pelet kedi-köpek yemleri buğday veya ördek yemleriyle ve yeşillikle karıştırılarak verilebilir. Yüksek proteinli yemler ve sulu yeşil yemlerle beslenmesi ve yeterli banyo suyu sağlanması tüylerin parlak olmasını sağlar. Bu ördek türünün yetiştirilmesi oldukça zordur ve çok az üretici bunu başarabilmiştir. Yetiştirme üzerinde diyet ve çevresel şartlar etkilidir. Yüksek proteinli (%25-30) ve dengeli rasyonlar üretim başarısı için gereklidir. Kötü rasyonlar yalnızca infertil yumurta verimine neden olmaz aynı zamanda yumurtlamanın olmamasına da neden olur.
Carolina ördeği yüzlerce yıldır evciltilen diğer ördekler gibi kolay evciltilmez, çünkü evciltilme bu tür için daha yeni başlamıştır bu nedenle sabırlı olunmalıdır. Bu hayvanların barınakları daha büyük olmalıdır ve içerisine saklanarak kendilerini güvende hissedebilmeleri için çalılar konmalıdır. Folluklar vahşi yaşamdaki yumurtlama güdülerini stimule etmek amacıyla ağaç kütükler içine oyuklar şeklinde yapılmalı ya da ağaçlara asılmalıdır. Folluk olarak 30x35x75 cm boyutlarında dikdörtgen bir kutu yerden yüksek olarak konmalı ve uzun bir rampa yapılarak 15 cm’lik bir delikten hayvanın folluğa girmesi sağlanmalıdır. Kutunun tabanı konkav olmalı içerisine talaş konmalıdır. Kutunun tavanı açılır bir kapak şeklinde olmalıdır bu sayede hem kutu içi temizlenebilir ve hem de yumurtalar inkübatöre konmak için toplanır ve böylelikle dişi ikinci bir defa daha yumurtlamaya zorlanmış olur. Kanatları kesilmemiş hayvanlar için yapılacak yuvada ise çıkmayı kolaylaştıracak bir rampaya gerek yoktur. Böyle bir yuva yerden 1.5 m yukarıya konur. Yuvanın içine yavruların tırmanarak yuvadan çıkmasını kolaylaştırmak için kümes teli veya kaba bir ağaç kabuğu konmalıdır. Hayvanlara banyo yapmaları için konacak olan bir banyoluk fertilitenin de artmasına yardımcı olur. Carolina’lar monogamik hayvanlardır ve yetiştirmede buna dikkat etmek gerekir. Aynı sürüden hayvan satın alarak bir çift oluşturma isteği kan yakınlığı nedeniyle sakıncalı olur. Bunun yerine farklı sürülerden hayvanlar satın alınarak çift oluşturulmalıdır.
Vahşi yaşamda Carolina civcivleri genellikle 15 m yükseklikteki ağaçkakan yuvalarında yumurtadan çıkıp yuvanın deliğine tırmanırlar ve buradan güvenli bir şekilde yere veya suya atlarlar. Bazı araştırıcılar bu atlayışın yeme isteğini stimule ettiğine inanmaktadır (böyle bir atlayış olmadığında civcivler aç kalıncaya kadar yem tüketmeyi ret etmektedir). Her civcivi yaklaşık 90-120 cm yükseklikten su dolu sığ bir banyoluğun içine atmak yemeyi stimule etmek için kullanılan bir metottur. Banyoluğun içine kıyılmış ot parçaları veya ördek yemi serpilmişse civcivler genellikle hemen yemeye başlar. Civcivler ana makinesinde de büyütülebilir. İçinde et unu bulunan 9425-30 proteinli yemlerle beslenirken yavruların yemlerine tam olarak tüyleninceye kadar katı pişmiş yumurta katılır. Yavrularda kanat kesimi 3-10. günler arasında yapılır. Kanatların kesilmiş olması yarışmalarda diskalifiye olmalarına neden olmaz.
Mule Ördeği (Katır ördeği)
Ticari broiler ördek hattı oluşturmak için Muscovy ile diğer ördek türleri arasında melezleme çalışmaları yapılmaktadır. Bu hibritelere fertil olmadıkları için “katır (ingilizce mule) ördeği” adı verilir. Katır ördeği hızlı bir büyüme oranına sahiptir. Örneğin Tayvan’da üretilen ördek ürünlerinin yıllık değeri 346 milyon dolar olup, Japonya’da tüketilen ördek etinin %24’ünü Tayvan karşılamaktadır ve bu miktarın büyük kısmını katır ördeği oluşturmaktadır.
Hibrit katır ördekleri suni tohumlamadaki gelişmelerle paralel olarak farklı ördek türleri arasında da yanılabilmektedir. Katır ördeği broiler piliçten daha az yağ içerir ve daha hızlı büyür. Hava şartlarına, mevsime ve bakım şartlarına bağlı olarak 2.8 kg olan kesim ağırlığına 65-75 günlük yaşta ulaşır. Steril olmaları nedeniyle cinsel gelişim için enerji harcamamaları bu hızlı gelişimin nedeni olabilir.
Melezlemedeki genel uygulama Muscovy erkek ile diğer türün dişisinin çiftleştirilmesi şeklindedir. Bu amaçla genellikle ana hattı olarak White Kaiya (Pekin erkek x White Tsaiya dişi), Large White kaiya (Pekin erkek x White Kaiya dişi) ve renkli Kaiya ve Pekin ördeği kullanılır. Her iki cinsiyetin hibrit civcivi aynı ağırlıktadır. Ana hattı olarak Muscovy dişinin kullanımı nadir rastlanan bir durum olup, bu hibritlerin erkekleri dişilerinden çok daha ağırdır. Bu hibritlerin dişileri yumurtlar fakat yumurtalar küçük olup (yaklaşık 40 g) embriyo gelişmez.
Bazı üreticiler ördek üretimi ile balık üretimini kombine etmiştir. Bir hektarlık bir göl arazisinde 4000 ördeğin dışkısı ile 30.000 Tilapia balığı için yem gereksiniminin %20’si karşılanmış olur. Bu durum dışkıların neden olduğu çevresel problemleri de ortadan kaldırır.
Kaynak: Kanatlı Beslenme Dinamiği ve Biyogüvenlik, Doç Dr. Ö. Hakan Muğlalı, Minpa Matbaacılık, Bolu 2001, 320-329.