Negatif enerji dengesi dölverimi ilişkisi (NED), beslenmenin gebelik oranları üzerine büyük önemi vardır. Beslenme özellikle negatif enerji dengesi (NED) yoluyla gebelik oranlarını etkilemektedir. Progesteron düzeyi embriyonun yaşamı için önemlidir. Negatif enerji dengesi şekillenen hayvanlarda postpartum ilk 3 kızgınlıkta progesteron düzeyinin yeterince artış göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca Negatif enerji dengesi ’li ineklerde postpartum anovulatör dönem uzunluğunun arttığı belirlenmiştir. Negatif enerji dengesi gelişen ineklerde ovaryum aktivitesinin başlama zamanı ve endometriyum rejenerasyonunu gecikmektedir.
Tohumlama zamanı Negatif enerji dengesi önemlidir. Negatif enerji dengesi aktivitesini, IGF-1 yoluyla etkili olmaktadır. Negatif enerji dengesi durumunda IGF-1 üretimi azalmaktadır. IGF-1 düzeyi düşük olduğunda ovaryumun gonodotropinlere yanıtı yetersiz olmaktadır, ayrıca oviduct ve uterusun mikro çevresini değiştirerek embriyonun yaşamı üzerine zararlı etki yapmaktadır.
Negatif enerji dengesi ’den korunmak için erken laktasyon döneminde ineklerin kuru madde tüketimini artırmak gerekir. İneklerin laktasyonun pik yaptığı dönemde kuru madde tüketimini maksimize etmek ve kilo kaybını minimize etmek hayati öneme sahiptir. Kuru madde tüketiminde ki artış karaciğere kan akımını hızlandırır ve ovariumda östrojen ve progesteron gibi steroid hormonların metabolizmasını hızlandırır. Bunun sonusunda siklus bozuklukları ve embriyonik ölüm oranı artar. Negatif enerji dengesi periparturient bozuklukların görülme oranını arttırır.
Prof.Dr. Ayhan Ayhan Bastan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi