Mevsimler neden değişiyor?. Güneşli bir günün insan psikolojisine etkisi her zaman olumlu olmuştur. Böyle zamanlarda kendimizi dinamik ve daha mutlu hissederken kış mevsiminde ise havaların kapalı olmasından dolayı olumsuz bir ruh haline bürünürüz. Bu nedenle olacak ki dört mevsimin en sevileni pek çok kişi için şüphesiz yazdır. Son zamanlarda yaz aylarının uzaması ve artan sıcaklar her ne kadar tatil süresini uzatan bir faktör gibi görünse de, bu durum aslında ciddi bir sorundan kaynaklanıyor. Konu ile ilgili araştırma yapan bilim insanları, değişen dört mevsimin küresel ısınmadan kaynaklandığının altını çiziyor. Gidişat önlenemediği takdirde ise, beklenenden daha kısa süre içinde, kış aylarının 2 aya inmesi yaz aylarının ise 6 ay boyunca devam etmesi bekleniyor. Türkiye’de mevsimlik ve yıllık ortalama sıcaklıklar incelendiğinde, ortalama sıcaklıkların genel olarak 1999 yılından itibaren normallerin üzerinde olduğu görülüyor.
IPCC (Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli) İklim değişikliğiyle ilgili en güncel, bilimsel, teknik ve sosyoekonomik bilgileri, çok sayıda bilim insanının katılımıyla, düzenli aralıklarla değerlendirerek raporlar yayımlamaktadır. IPCC’nin 2014 yılında açıkladığı Beşinci Değerlendirme Raporunda (AR5), 20. yüzyılın ortalarından bu yana ortalama yüzey sıcaklıklarında gözlenen artışın büyük bölümünün kuvvetli olasılıkla (% 95) insan kaynaklı sera gazı salınımlarındaki artıştan kaynaklandığı ve bu bulgunun, bir önceki IPCC Değerlendirme Raporuna göre daha güçlü ve somut kanıtlara dayandığı belirtilmektedir. Sanayi devriminin gerçekleştiği 1700’lü yıllar sonrası hız kazanan insan faaliyetleri etkisiyle atmosferin kompozisyonu değişmekte, sera gazı emisyonları artmaktadır. En önemli sera gazlarından biri olan Karbondioksit ’in (CO2) atmosferdeki birikimi sanayi öncesi dönemde yaklaşık 280 ppm iken (milyonda bir parçacık) Mart 2018’de yapılan ölçümlerde 407,96 ppm’e yükseldiği tespit edilmiştir. Sanayi öncesi dönemde yaklaşık 715 ppb (milyarda bir parçacık) olan CH4 birikimi, 2017 yılı sonunda 1859 ppb’ye çıkmıştır. Küresel atmosferik N2O birikimi sanayi öncesi dönemde yaklaşık 270 ppb düzeyindeyken 2017 yılında 330 ppb’ye çıkmıştır.
Türkiye’de ılıman iklim kuşağının özelliği olan dört mevsim yaşanırken, Ekvator ve çevresinde hâkim olan tropik ve subtropikal iklim kuşaklarında ise sadece iki mevsim görülüyor. İklim değişikliğinin sonucu olarak, subtropikal kuşağın kuzey enlemlerine doğru genişleyerek Türkiye’yi de etkisi altına alacağı öngörülüyor. Önümüzdeki yıllarda iklim değişikliğinin etkisi gerek Türkiye’de gerekse dünyanın diğer bölgelerinde daha fazla hissedilecektir. Bu nedenle atılacak her adımda iklim değişimini hesaba katmak gerekiyor. Gelecekte çok daha büyük sorunlarla karşılaşılmaması için bugünden hazırlıklara başlanmalıdır.
Mevsimler Neden Değişiyor? Kaynakça
Meteoroloji Genel Müdürlüğü