Maymun çiçeği hastalığı, Dünya henüz koronavirüs salgınının etkisinden kurtulamamışken, sayıları hızla artan maymun çiçeği salgını uluslararası kamuoyunda panik yaratmaya devam ediyor. Peki, gerçekten ne oluyor? Endişe etmemizi gerektiren bir durum var mı yoksa Covid‘i henüz geride bırakıyorken fazla mı endişeleniyoruz?
Maymun çiçeği hastalığı, Poxviridae ailesindeki Orthopoxvirus cinsinin bir üyesi olan maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) neden olur. Maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) öncelikle Orta ve Batı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere ihraç edilen viral bir zoonotik hastalıktır. İnsandan insana da bulaşır; ancak şu zamana kadar bilinenlerin ışığında, bu durumun tek başına bir salgına neden olmadığı düşünülmektedir. Klinik tablosu çiçek hastalığına benzer; ancak daha az şiddetlidir. 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonu ve ardından çiçek aşısının durdurulmasından sonra maymun çiçeği hastalığı zaman zaman küçük çaplı salgınlara neden olmuştur. Dünyada rutin çiçek aşısının bırakılmasının üzerinden 40 yıldan fazla geçti. Batı ve Orta Afrika’da çiçek aşısı aynı zamanda maymun çiçeği hastalığına karşı da koruduğundan aşılanmamış popülasyonlar artık maymun çiçeği virüsü enfeksiyonuna karşı daha duyarlıdır.
Maymun çiçeği ne kadar tehlikeli?
Uzmanlara göre, maymun çiçeği enfeksiyonu geçirmek, etkilenenlerin çoğunda kendi kendine geçse ve kalıcı bir hasar bırakmasa bile ciddi bir hastalıktır. Özellikle çocuklar risk altında bulunuyor. Çocukların bu enfeksiyondan ölüm oranları, yaşı daha büyük olan gruplara göre önemli ölçüde daha yüksektir. Maymun çiçeği virüsü, henüz anne karnında olan fetüse plasenta yoluyla bulaşabileceğinden ve hamilelikte komplikasyonlara veya düşüklere yol açabileceğinden hamile kadınlar da daha yüksek risk altında bulunuyor.
Hastalıktan korunmak için neler yapılmalı?
Risk faktörleri konusunda farkındalığı artırmak ve insanların virüse maruz kalmalarını azaltmak için alabilecekleri önlemler konusunda eğitmek maymun çiçeği enfeksiyonundan korunmak için ana önleme stratejisidir. Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçınmak, (maymun çiçeğinin meydana geldiği bölgelerde hasta olan veya ölü bulunan hayvanlar dâhil) Hasta bir hayvanla temas etmiş herhangi bir kontamine malzemeyle temastan kaçınmak gerekir. Enfekte hayvanlar veya insanlarla temastan sonra iyi el hijyeni uygulanmalıdır. Örneğin, ellerinizi sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanmak. Enfekte hastaları, enfeksiyon riski altında olabilecek diğerlerinden izole etmek, hastalar ile temas ederken kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanılmalıdır. Maymun çiçeğinin önlenmesi ve kontrolü için aşılamanın fizibilitesini ve uygunluğunu değerlendirmek amacıyla bilimsel çalışmalar devam etmektedir. Bazı ülkeler, laboratuvar personeli, hızlı müdahale ekipleri ve sağlık çalışanları gibi risk altında olabilecek kişileri aşılamaya yönelik politikalar geliştirmektedir.
Kaynakça
- hsgm.saglik.gov.tr
- ttb.org.tr
- seyahatsagligi.gov.tr
- dw.com
- tr.euronews.com