Kurban Bayramı Öncesi Dikkat Edilmesi Gereken Bir Hastalık: Kist Hidatik
Etiyoloji
Helmint hastalıkları içerisinde yer alan zoonoz özelliği ile halk sağlığını da tehdit eden kist hidatit hastalığının etkeni başta Echinococcus granulosus ‘tur. Yaşam döngüsü için mutlaka bir ara konak ve son konağa ihtiyacı vardır. Erişkin formları köpek, tilki, kurt gibi etçiller de bulunurken larvalarına konaklık yapanlar yani ara konaklar da koyun, keçi, sığırlardır.
Kist Hidatik Hastalığında Bulaşma
Kurban bayramında kesilen kurbanların iç organları boşa gitmesin diye vatandaşlarımız sokaktaki köpeklere veriyor. Bu etlerin en büyük risklerinden biri bu ekinokoklardır. Ekinokoklu bir eti hayvanlara vererek iyilik yapmak isterken onları hastalığa teslim ediyoruz. Böylece parazitin döngüsüne istemeyerek de olsa katkıda bulunuyoruz.
Vücuda alınan larva gelişimini tamamlayıp yumurtaları dışkı ile saçmaya başlar. Bunların insanlara geçişi 2 yolla olur: oral ve solunum yolu ile
Dış ortama atılan yumurtalar sebzelere ,meyvelere tutunup bunları yıkamadan ya da yeterince yıkanmadan tüketimi sonucu ya da rüzgarla solunan havadan insanlara geçebildiği gibi özellikle çocukların bu etkenleri taşıyan köpekleri sevdikten sonra ellerin yıkanmaması ile vücuda alınır. İnsan vücudunun çeşitli yerlerinde ve değişen büyüklüklerde kistler yapar ve bu kistler bulunduğu organa göre belirti gösterirken çok küçük olan kistler uzun süre belirti göstermeden vücutta varlığını sürdürür. En çok bulunduğu organlar akciğer ve karaciğerdir. Vücutta varlığı tespit edilen kistler ameliyatla alınabilir ancak tekrarlaması da söz konusudur.
Kist Hidatik tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sık rastlanır ve tedavisi oldukça güçtür.
Özellikle Doğu Anadolu’ da yüksek bir yayılıma sahiptir.
Yapılan çalışmalarda bu etkenlerin aslında ne kadar yaygın bulunduğu ortaya çıkartmıştır.
Korunma
İlk yapılacaklar arasında kesilen hayvanların iç organları sokak hayvanlarına vermek yerine imha edilmelidir.
Kesim sonrası fark edilen kistler derin bir çukura gömülmeli veya yakılmalı.
Kedi, köpeklerimizin iç parazit tedavisi düzenli aralıklarla yapılmalı ve dış ortama dışkılaması halinde dışkı poşete alınıp çöpe atılmalı.
Hayvanları sevdikten sonra eller bol su ve sabunla yıkanmalı.
Hayvan kesimleri belediyelerin izin verdiği alanlarda yapılmalı ve mutlaka kesim sonrası Veteriner Hekim tarafından kontrol edilmelidir.
Çiğ tüketilen (salata, meyve gibi) gıdalara dikkat edilmeli. Bu yiyecekler tüketilmeden önce bol su ile yıkanmalı.
Özellikle toplu ortamlarda (yemekhane, aş evleri) ısıl işlem görmeden hazırlanan yiyecekler (salata ,sandviç …vb) risk oluşturmakta. Burada hazırlanan gıdaların temizliğine ayrıca özen gösterilmelidir.
Halkın bu konuda bilinçlenmesi hastalığın yayılımını mutlaka azaltacaktır. Çünkü yayılmada kilit nokta çiğ etlerin hayvanlara verilmesi. Bu yüzden yetkililer tarafından halk bilgilendirilmeli.
Halk tarafından yanlış bilgilerden biride bu hastalığa ait. Büyüklerimiz kedi – köpek tüylerinin insanlarda kist yaptığını söyler ve bu yüzden çocuklarını hayvanlardan uzak tutmak ister. Eğer hayvanınız iç parazitini yapmış iseniz korkulacak bir şey yok. Ayrıca her hayvan bu hastalığa neden olmaz sadece etkeni taşıyan hayvanlar yayılıma neden olur bu yüzden sokak hayvanları sevk edildikten sonra eller sabun ve bol su ile yıkanmalıdır.