Koyunlarda tüy çekme (yün yolma, yün yeme) bazı sürülerde önemli sorunlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Koyunlarda tüy çekme çoğunlukla dişilerde ve kapalı barınaklarda gözlenmektedir. Genel olarak sırt bölgesinde tüysüzlük (Alopecia) olarak göze çarpan bu sorun diğer belirtilerle de birlikte olabilir. Tüy yolma sorununun yaygın olduğu sürülerde iştahsızlık, kansızlık, sırtta kamburlaşma, gözlerde akıntı, zayıflama gibi belirtiler de görülebilir.
Koyunlarda yün yolma ayrıca bağırsaklarda tüy (yün) yumaklarına ve dolayısıyla da tıkanmalara yol açabilecek tehlikeli bir problemdir. Kıl yumaklarının teşhisi zordur. Durum ölümle sonuçlanabilir.
Koyunlarda Tüy Çekme Sebepleri
Tüy çekmenin sebepleri arasında en başta söz konusu olan izmineral eksiklikleridir. Bakır ve çinko eksiklikleri ilk akla gelen eksiklikler olup, bazı bilim insanlarının yayınlarında kobalt, manganez, magnezyum, fosfor, sülfür (kükürt), sodyum, klor eksikliklerinin de yün yolma problemine zemin hazırlayıcı rol oynadığı bildirilmektedir.
Yine bilim insanlarının araştırmalarına göre protein ve selüloz (lif) noksanlıklarının da yün yemeye yatkınlık yaratacağı belirtilmiştir.
Bilim insanlarının üzerinde fikir birliği oluşturdukları sebepler arasında stres, kalabalık ve sıkışık barınaklar, hayvan konforundaki aksaklıklar da sayılmaktadır. Yün yolmanın kötü alışkanlık olarak sürüde birbirinden görerek koyunlar arasında yayılacağı da üzerinde durulan bir konudur.
Bütün bu bilgiler ışığında koyunların yün yemelerinin bir çeşit pica (Allotrophagia) olduğu kanaati öne çıkmaktadır.
Koyunlarda Yün Yolma Nasıl Tedavi Edilir?
Koyunlarda tüy çekme de tedavi için başta bakır ve çinko olmak üzere izmineral içeren yem katkılarının kullanılması önerilmektedir.
Bazı şiddetli vakalarda vitamin ve aminoasitlerin de yemlerle birlikte verilmesi yararlı olmaktadır.
Kaliteli selüloz (lif) ve yemleme sıklığının arttırılması tedavi şansını yükseltir.
Koyunlarda Yün Yemede Koruyucu Hekimlik Nasıl Yapılır?
Sebepler arasında sayılan stresten, kalabalık ve sıkışık barınaklardan, hayvan refahını bozacak hatalı koşullardan uzak durulması, yemlere koruyucu olarak çinko, bakır ve diğer izminerallerin katılması şarttır. Yün yeme aslında sürünün besleme hataları ile karşı karşıya olduğunun önemli bir işaretidir.
Gerekli katkılarla zamanında müdahale edildiğinde bu sorunun düzelmesiyle birlikte süt, döl ve ette verim artışı da sağlanacaktır.
