Koyunlarda septik pedal arthritis olgularının muayenesi, şiddetli topallığa neden olur. Hasta koyunlarda, etkilenmiş ayaklarını mümkün olduğunca basmamaya çalışırlar. Ayak şiştir ve interdigital alan şişliği bağlı olarak genişlemiştir. Çoğunlukla interdigital alandaki deride bir yarık ve purulent akıntı vardır. Hastalanmış parmağın korona bölgesi şiş ve ağrılıdır. Koroner bandın üst kısmındaki derinin kılları dökülmüştür ve yapışkan, sarı bir irin akan fistül kanalı mevcut olabilir.
Septik pedal arthritis olgularında, tabanda bir yara bulunma olasılığı azdır. Radyografi, yumuşak doku şişkinliğini ve hasta parmağın ayak eklemindeki genişlemeyi ortaya çıkarabilir.
Abaxial tırnak duvarındaki beyaz çizginin ayrılması ve yabancı maddelerin sıkışması ile o bölgede apse oluşur. Eğer apseler uygun şekilde drene edilmezlerse, enfeksiyon proximale doğru ilerler ve koroner bölgede apse oluşumu görülür. Ağrının azalması ve topallığın hafiflemesi, apsenin drenajına bağlıdır. Enfeksiyon buradan ayak eklemine ilerleyebilir.
Komplike panarisyumda enfeksiyon, ayak ekleminin en korumasız olduğu axial kenardan ekleme girebilir. Enfeksiyon, proximale ve abaxiale doğru ekleme yayılır ve koroner banttın üst kısmında fistül oluşumu ile sonlanır.
Koyunlarda Septik Pedal Arthritis Tedavisi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Lezyonun ilerlemiş olması, eklem dokularının normal özelliklerini kaybetmeleri ve enfeksiyon alanında zayıf antibiyotik konsantrasyonundan dolayı, ayak ekleminin enfeksiyonunda, uzun süren antibiyotik tedavisi, drenajın azlığı da göz önüne alınacak olursa, genellikle başarısızdır. Sağaltım için en iyi yöntemlerden biri parmağın amputasyonudur.
Parmak Amputasyonun için Cerrahi Teknik
Parmak amputasyonu amacıyla İVRA yöntemi kullanılarak ayağın anestezisi yapılır. Bu amaçla, % 2’lik bir lokal anestetiğin 5-7 ml’si garo konulmasını takiben yüzlek venalardan biri içine verilir. Enjeksiyonu takiben anestezi beş dakika içinde oluşur. Ancak 30 kg altındaki koyunlarda venaları bulmak zordur.
Ayağın distal kısmı temizlenir ve operasyona hazır hale getirilir. Amputasyon sırasında koroner banttın yukarısında bulunan deri altı apsesinin, operasyon alanını enfekte etmesi kaçınılmazdır.
Deri ensizyonu, interdigital alanın anteriorunda 1-2 mm derinlikte başlar ve posteriora doğru 6-8 mm kadar derinleşir. Bir embriyotomi teli (Gigle teli), yapılan interdigital ensizyon boyunca girer ve abaxial kenardaki koroner bant ile 15 derecelik bir açı oluşturacak şekilde parmağı keser. Bu durumda koroner banttın 8-12 mm yukarısına ulaşan kesim hattı deri altı apsesini de açığa çıkarır ve drene eder. ll. phalanx’ın kalan bölümü osteomyelitis açısından kontrol edilir ve eğer kemikte enfeksiyon varsa, kalan kemik tamamen çıkarılır. Profund tendo enfeksiyonu nadiren görülür.
Postoperatif (Ameliyat) Bakım
Amputasyonu takiben yara, dışarıdan etkilenmeyecek şekilde bir pansumana alınır. Pansumanda yeterli kalınlıkta pamuk kullanılmalıdır. Pansuman, granülasyon dokusu II. phalanx’ın açıkta kalan kısmını kapatana kadar tutulmalıdır. Pansumanın kaldırılmasını takiben yara, hergün antiseptiklerle temizlenmeli ve antibiyotikli sprey uygulanmalıdır. Postoperatif ağrı kesici ve yangı giderici olarak flunixin meglumine, carprofen ya da phenylbutazone kullanılabilir. Normal olarak parenteral antibiyotiklerin kullanılması gereklidir.
Kalan sağlam parmağın tırnağı düzenli şekilde kesilmelidir. Amputasyon yapılan koyunlar, diğerleri kadar verimli bir şekilde yaşamlarına devam ederler.
Kaynakça
- Evcil Hayvanlarda Ayak Hastalıkları, Prof. Dr. Rauf Yücel, Doç. Dr. Serhat Özsoy, Teknik Yayınevi, İstanbul 1999, 204-206.
- Anteplioğlu. H. Samsar. E. Alan. Alan., F.. Güzel. N. ( 1992) : Sığır ayak hastalıkları. Ankara Üniv. Vet. Fak. Yayınları. 417, Ankara.
- Baggot. D.G.. Russell, A.M. (1977) : Lameness ın cattle. Br. Vet. J., 137(1). 113-132.
- Becker. max (1983) : Klauener kran kungen beim Rind Ferdinand Enke Verlag Stuttgart.
- Blowey. R. (1993) : Cattle lameness and hoofcare, Farming Press Books. Ipswich, U.K.
- Boosman, R. Nemeth, F., Gruys, E. (1991) : Bovine laminitis : Clinical aspect. pathology and pathogenesis with reference to acute equine laminitis. The veterinary quarterly. Vol. 13, N023, 163-169.
- Brightling. A. (1988) : Sheep diseases. Inkata Press. Melbourne. Sydney. 57-65.
- Brizzi, A. (1993) : Bovine digital dermatitis, The bovine practitioner. No : 27.33-36.
- Görgül. 0.8. (1982) : Ayak hastalıkları ve ortopedi ders notları. Uludağ Üniv. Vet. Fak.. Bursa.
- Greenough, P.R., Maccallum, F.J. Weaver, A.D. (1972) : Lameness in cattle. First ed. Oliver-Boyd, Edinburg. U.K.
- Greenough, P.R., Ferguson, J.G. (1985) : Alternatives to amputation. Symposium on bovine lameness and orthopedics. 195-203.
- Raven, TE. (1985) : Cattle footcare and claw trimming. Fanning Press Limited Ipswich, U.K.
- Raven. TE. (1985) : The principles of claw trimming. Symposium on bovine lameness and orthopedics. 93-107.
- Stralton. E. (1992) : Sheep ailments. TV. Vet. Sheep Book. 6 th. Ed. Farming Press. U.K. 65-73.
- Weaver. AD(1994) : Digital papillomatosis and dıgıtal dermatitis in cattle. The Vet Annual.
- White, A. (1991) : Footrot in sheep. The Vet. Annual. 85-89.
- Yavru. N. Özkan. K.. Elma. E. (1989) : Ayak hastalıkları ve ortopedi. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Konya. Basım ofset. Ankara.