Köpeklerde brucellosis hastalığı, dişi köpeklerde yavru atma, erkek köpeklerde epididymitis ve infertilite bozuklukları, yavru köpeklerde ise ölümle seyreden zoonoz bir hastalıktır.
Brucellosisin Etiyoloji ve Patogenez
Köpeklerde brucellosis hastalığının etken Brucella Canis olup özel besi yerlerinde üreyen gram (-) bir basildir. B.Canis ‘in konakçı sayısı sınırlıdır. Sığır ve domuzlar etken olarak enfeksiyona dirençlidir. Yabani köpek ve kediler deneysel enfeksiyonlara daha duyarlıdırlar. B. Canis direkt kontak yoluyla bulaşır. Vagina akıntıları, sperma, idrar, plesanta ve atık yavrular enfeksiyon kaynağıdır. Enfeksiyon ergin hayvanlarda mikroorganizmanın oro-nasal, konjiktival veya genital yolla alınması ile bağlar. Yavru köpekler hastalığı bakterinin plesantada yerleşmesi ve genel bakteriyeni sonucu anne karnında alırlar. Dişilerdeki intrauterin enfeksiyonlar yavru atma (abortus) ile sonuçlanırlar. Erkek hayvanlara enfeksiyon cinsel temas ile bulaşır.
Etken mukoz membranlardan girdikten sonra lenf damarlarını ve yumrularını etkiler ve çoğalırlar. Bakteriyemiyi takiben köpekler tedavi edimezse 2 yıldan fazla enfeksiyonu taşırlar.
Köpeklerde Brucellosis Hastalığının Klinik Belirtileri
Köpekler genellikle hastalığın belirtilerini göstermezler. Ergin erkek ve dişilerde kısırlık, dişilerde yavru atma, ölü veya zayıf yavru doğurma, erkek köpeklerde dermatitis, testislerde atrofi, epididimitis veya prostitis gözlenebilen bulgulardır. Dişilerdeki infertilite olayları genellikle erken embriyonik ölümlere bağlıdır. Ender olaylarda her iki cinste de lenfadenopati, spondilit, uveit, glomerulapati veya meningo encephalitis gelişebilir.
Teşhis
Serolojik ve bakteryolojik muayenelerle mümkündür. Etkenler placentedan yada abort fötusun mide ve akciğerlerinden izole edilebilir. Keza vaginal akıntılardan da izolasyon mümkündür. Pratik ve standart haline gelen teşhis yöntemi ise serum aglitinasyon testidir. Keza alerjik deri testlerinden de yararlanılabileceğinden söz edilmektedir. Süt tahlilleri ile de köpeklerde brucellosis hakkında fikir edinmek mümkündür. Bu amaçla yıllardan beri ring test kullanılmaktadır.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
En etkili sağaltım minosikline ve streptomisinin kombine olarak kullanılmasıdır. Minositlin 12 saatte bir 14 gün süre ile, streptomisinin 12 saatte bir 7 gün süre ile kullanılır. Gebe köpeklerin sağaltımında streptomisin yerine gentamisin tercih edilmelidir. Bunun yanında oksitetrasiklin, doksisiklin ile beraber gentamisin kullanılabilir. Rifampin ile beraber doksisiklin de diğer bir tercih olabilir. Medikal sağaltım 1-2 ay ara ile tekrarlanmalıdır. Enfekte köpeklerin kısırlaştırılması ötanaziden daha uygun bir yöntem ve doğru olandır.
Hastalığın Kontrolu Nasıl Yapılmalı?
Hasta yada taşıyıcılar kısırlaştırma, ötenazi yapılmalı eğer bunlar yapılmıyacaksa mutlaka damızlıkta kullanmamak gerekir. Sağlam köpeklerin düzenli aşılamak hastalığın kontrolü de önemlidir. Bu amaçla brucella kontrol programları ile ciddi eradikasyon yapmakta yarar vardır. Hastalığın pratik vede ekonomik bir tedavi şekli bilinmemektedir. Enfekte sürüler kesinlikle sağlıklılara temas edilmemeli, taşıyıcı erkek damızlıklar amacıyla kullanılmamalıdır. Sürüler ard arda en az üç kez serolojik yoklamadan geçirildikten sonra negatif olanlar free kabul edilmelidir.
Ülkemiz gibi hijyenik ve bakım programlarının alınmasında güçlük çekilen ülkelerde daha ziyade aşılama yöntemi tercih edilmektedir.
İnsan sağlığı riski: B.Canis ile insanların enfeksiyona yakalanması nadirdir. Fakat genital sekresyonlar, atık fetüsler ve plesanta ile direkt bulaşma mümkündür. Hastalığın yayılması ve insanlara bulaşması köpeklerin kısırlaştırılması veya ötenazi ile engellenebilir.
