Kış Dizanterisi
Kış Dizanterisinin Etiyolojisi;
Etkeni Bovine Coronavirus‘ tur. Daha önceleri Campylobacter fetus var. jejuni düşünülmekteydi. Etkenin buzağıların coronavirusla serolojik yakınlığı bulunmasına rağmen bazı antijenik farklılık mevcuttur. Etken hasta hayvanların dışkılarında bulunur.
Kış Dizanterisinin Epidemiyolojisi;
Nadiren koyunlarda seyreder. Genellikle erişkin süt ineklerinin hastalığı, fakat buzağılarda ve 6-9 aylık besi danalarında da görülmektedir. İneklerde özellikle doğumdan sonrakiler daha duyarlıdır. Kışın ahırda ki sığırlarda en yaydındır. Etken dışkı ile çevreye yayılmaktadır. Bulaşma sindirim yolu iledir. Hastalığı atlatanlarda 6 ay sonra bağışıklık şekillenmektedir. Morbidite 1-2 gün %50, 1 haftada %100 ölüm, ölüm oranı %1′ den düşüktür. İnkubasyon süresi 2-8 gündür. 1 maksimum 2 haftada tüm sürüye yayılır.
Kış Dizanterisinin Semptomları;
- Başlangıçta geçiçi hafif ateş (39.5-40.5)
- Şiddetli, sulu, koyu kahverengi, yeşil veya siya çoğunlukla kötü kokulu ve aniden fırlar tarzda ishal
- Süt veriminde bir hafta %50 nin üzerinde azalma
- geçici iştahsızlık ve kilo kaybı
- İlerleyen ishal olgularında dehidrasyon
- Bazılarında sancı sırtta kamburluk ve sürekli yatma isteği
- Rumen hareketlerinde azalma ve bağırsak hareketlerinde seslerin artışı
- Dışkıda bazen mukus özellikle düvelerde kan içermesi
- Hafif göz yaşı akıntısı, burun akıntısı, bazılarında öksürük
- Besi danalarında dispne, öksürük, burun akıntısı 40-41 derece ateş
Kış Dizanterisinin Prognoz;
Kış dizanterisinin prognozunun seyri çok iyidir. 2-3 gün içerisinden kendiliğinden iyileşen olaylar söz konusudur.
Kış Dizanterisinin Sağaltımı;
[sociallocker]- Hayvanlarının önünde taze su ve tuz bulundurulmalı
- Şiddetli olaylarda Oral sülfanamidler
- %5 lik bakır sülfat solusyonu
- Kaolin bizmut subnitrat vb.
- Paranteral sıvı elektrolit
Kış Dizanterisinden Korunma;
- İlk hastaların kısa süre de ayrılması
- Dışkının kontaminasyonun engellenmesi
- Hijyenik önlemlerin alınması