Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP), evcil ve yabani kedilerin bulaşıcı bir hastalığıdır. Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) hastalığı her yaştaki kedilerde görülebilen, en çok 6 ay ile 2 yaşında olan kedilerde subakut veya kronik seyirli bitkinlik, ascites, lenfopeni ve iç organlarda granülomatöz değişikliklerle karakterize viral hastalıktır.
Enfeksyonun insidansı 5 ile 13 yaşlarında azaldığı, 14 ile 15 yaşlarında ise insidansın arttığı bildirilmiştir.
FIP Etiyolojisi
Hastalığın etiyolojisinde bir veya birden fazla Coronavirus (Feline Infeksiyöz Peritonit Virus vs.) rol almaktadır. Enfeksiyon doğal olarak salya ve dışkı ile kontamine edilen maddelerin alınmasıyla meydana gelir. Feline infeksiyöz peritonitis virüsü ile enfekte kedilerin %40-50 sinde aynı zaman Feline Leukemi izole edilmiştir.
Hemaglutinasyon özeliğine sahiptir. Etken, kedilerin primer ve makrofaj hücre kültürlerinde üretilir.
Enfeksiyon çoğunlukla ev kedilerinde ve yabani hayvanlardan Aslan, leopar ve jaguarlarda görülür.
Epizootiolojisi
Hastalık sporadik olarak görünmesine rağmen Avrupa ve Amerikada salgınlar halinde görülebileceği belirtilmiştir.
Her yaştaki kedilerde görülmekle birlikte daha çok 2 yaşına kadar olanlarda görülmektedir.
Erkek kedilerde dişilere oranla daha fazla görülür.
Patogenezi
Deneysel Enfeksiyonlarda iki farklı seyir şekli bulunmuştur:
1- Klasik Peritonitis Formu
2- Granülomatöz Hastalık Formu
Enfeksiyonda mononükleer hücreler enfekte olur.
Patolojik Anotomik olarak, vücut boşluklarında serofibrinöz bir sıvı (ascites) ve seröz zarlarda granülomatöz reaksiyonlar görülür.
Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) patogenizin görsel olarak video da izleyebilirsiniz.
Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) Klinik Semptomlar
Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) hastalığının başlangıcında çok önemli klinik bulgular göstermeden ortaya çıkar. Fakat enfeksiyona yakalanan hayvanlarda sebebi tesbit edilmeyen, zaman zaman yükselen ateş, geçici bir konjuktivisit ve bazen solunum sistemine ait şikayetler baş gösterir.
Asemptomatik dönemde asites tablosu ortaya çıkar. Göğüs boşluğunda pleural effuzyon başlar ve perikard kesesinde de aynı durum gözlenebilir.
Doğal Enfeksiyonlarda inkubasyon süresi 1-33 gündür.
Yüksek Ateş ( 39.5-41.5°C ), anoreksi, isteksizlik, karında şişlik, lökositöz, lenfopeni ve hipergammaglobulinemi görülür. Bazen, ikterus ve anemi görülür.
Meningoencephalitise bağlı olarak, gözde lezyonlar, korneada ödemler, bulanma ve retinitis görülür.
Prognoz kötüdür. Her iki formda da ölüm kaçınılmazdır. Bu ölüm hastalık etkeni olan virusun damar duvarına yayılmasıyla ve intravasküler koagulasyon yapması dolayısıyla şekillenen organ yetmezliği sonucu meydana geldiği belirtilmiştir. Ortalama 5 hafta içinde ölüm görülür.
Teşhis ve Ayırıcı Teşhis
Klinik belirtilere göre teşhis konulamaz.
Teşhiste , kan sayımı (eritrosit sayısı), albumin ve globulin değerleri, serum proteini, patolojik anatomik bulgular teşhise yardımcı olur.
Peritoneal sıvının berrak, altın sarısı renginde oluşu ve özel protein miktarı teşhise yardımcı olur.
Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) hastası olan veya taşıyan kedilerde hafif veya yüksek antikor titresi (Corono viruslara) tesbit edilir. Bu durum ELİSA veya İmmunfloresan tekniği ile ortaya konulabilir. Ancak bazı hasta kedilerde antikor titresi yüksek kaydedilemezken, bazı taşıyıcı kedilerde yüksek antikor titresi yüksek kaydedilmektedir. Hastalığın kesin tanısı ve hastalığın hangi aşamada olduğunu saptamak için enfekte organlardan biyopsi örnekleri almak önem arz etmektedir.
Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) Tedavi
Sağaltım genellikle yetersizdir. Antienflamatuar ve immunsupresif ilaçların kombine kullanılması hastanın yaşam süresini uzatması bakımından önem arz etmektedir. Bu ilaçlar sonuç alınamadığı takdirde zaman kaybedilmeden hastanın uyutulmalıdır.
Mücadele
Kedilerin Enfeksiyöz Peritonitis (FIP) hastalığının immun mekanizması tam olarak bilinmediğinden mücadele yöntemi bilinmemektedir. Hasta olan kediler hasta olmayanlardan ayrılmalı ve temas engellenmelidir. İdrar veya dışkı ile kontaminasyon olmayacak şekilde irtibat ve temas kesilmelidir.
FIP aşısı vardır yalnız bu aşının korunma yönünden etkinliği hala sorgulanmaktadır.
