Kedilerde sık görülen 8 diş problemi, kediler çeşitli diş problemleri riski altındadır. Kediler insanların aksine, bir şeylerin yanlış olduğunu bize söyleyemezler. Diş sorunları olan herkes bunun ne kadar acı verici olduğunu bilir. 8 diş problemi ele alabilecek kapsamlı bir ağız muayenesi içerecek olan yıllık veteriner hekim ziyaretleri çok önemlidir.
1. Dişeti İltihabı (Gingivitis)
Dişeti iltihabı, dişlerde plak ve tartar birikmesi nedeniyle diş etlerinin iltihaplanmasından kaynaklanan diş eti hastalığının (aşağıda) en erken aşamasıdır. Plak, çoğunlukla dişlere yapışan bakterilerden (ağırlıklı olarak streptococcus), glikoproteinlerden ve hücre dışı polisakkaritlerden oluşan yapışkan bir biyofilmdir. Plak çıkarılmazsa, tartar (calculus) oluşturmak için sertleşir.
Erken aşamalarda, plak oluşur ve eğer çıkarılmazsa plak tartara sertleşir. Tartar sarıdır ve dişlerle buluştuğu diş eti çizgisi boyunca görülebilir.
Klinik Belirtiler
- Ağız kokusu (ağız kokusu)
- Ağız akıntısı
- Özellikle diş eti çizgisi boyunca kırmızı veya şişmiş diş etleri
- Özellikle dokunulduğunda kolayca kanayan diş etleri
- Geri çekilen diş eti çizgisi
- Yemek yemede zorluk ve/veya isteksizlik
Tedavi
Bu diş problemi tedavisi için diş eti iltihabının ne kadar ilerlemiş olduğuna bağlıdır. Evde erken diş eti iltihabını düzenli diş temizliği ile tedavi etmek mümkün olabilir.
Daha gelişmiş diş eti iltihabı düzenli diş temizliği (altı ayda bir) ve hastalıklı dişlerin çekilmesini gerekebilir.
2. Diş Eti Hastalığı (Gum Disease)
Periodontal hastalık olarak da bilinen diş eti hastalığı, kronik inflamasyon ve enfeksiyonun neden olduğu dişleri ve destekleyici yapıları (kemik ve diş etleri) etkileyen yaygın bir hastalıktır.
Diş eti hastalığı, tartar diş eti çizgisinin altında toplanmaya başladığında ortaya çıkar. Tahriş, plaktaki bakteriler tarafından üretilen toksinler nedeniyle oluşur. Bu da, enflamatuar bir yanıt üretir. Bakteriyel toksinler ve inflamasyon destekleyici yapıları (dişeti, alveoler kemik, sementum ve periodontal ligament) tahrip eder. Diş etleri dişlerden ayrılarak enfekte olan cepler oluşturur.
Klinik Belirtiler
- Ağız kokusu, bu muhtemelen bir evcil hayvan sahibinin fark edeceği en belirgin işarettir.
- Yemek yeme isteksizliği, yiyecek bırakma, bir tarafta çiğneme
- Dişlerde sarı birikintiler
- Hapşırma
- Daha yumuşak yiyecekler lehine kuru / sert yiyeceklerden kaçınmak
- Ağız akıntısı
- Yüzüne dokunma
- Dişin / dişlerin etrafında irin
- Kolayca kanayan diş etleri
- Kırmızı veya şişmiş diş etleri, özellikle diş eti çizgisi boyunca
- Gevşek veya eksik dişler
Tedavi
- Diş eti çizgisinin üstünde ve altında kapsamlı temizlik gereklidir.
- Cep derinliğinin derin olduğu ağır vakalarda, veteriner hekim diş köklere cerrahi olarak erişmesi gerekebilir.
- Yukarıdaki prosedürler sorunu çözemezse veya kemik yıkımı çok büyükse diş çekimi gerekli olabilir.
3. Diş Apsesi (Dental Abscess)
Lokalize bir irin oluşumu (esas olarak ölü beyaz kan hücrelerinden ve bakterilerden oluşan kötü kokulu kalın beyaz / sarı bir sıvı) diş veya çevresindeki dokularda bulunur.
Diş apseleri çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bir diş boşluğundan gelen bakterilerin dişin ve diş etinin iç kısmına inmesinden, travma, bir kaza (bir araba tarafından vurulan) veya sert bir şeyi ısırma sonucu ortaya çıkabilir.
Klinik Belirtiler
- Yüz şişmesi
- Burun veya yüzden boşalan yara ve kanama (gözün altında, yanak çevresinde vb.)
- Gevşek diş problemi
- Ağrı
- Ağızda pati
- İştahsızlık ve olası kilo kaybı
- Ateş
- Hapşırma
- Letarji
- Ağızda (diş etlerinde) küçük, yuvarlak yumru, bu genellikle irin varlığından dolayı daha solgun renklidir.
Tedavi
Apseyi boşaltmak, tuzlu suyla yıkamak ve gerektiğinde etkilenen dişi çıkarmak için cerrahi müdahale gerekebilir. Kedimize oral antibiyotikler ve ağrı kesiciler kullanılarak diş apsesi tedavi edilmeye çalışılır.
4. Stomatit
Stomatit, ağızdaki yumuşak dokuların kronik inflamasyonuna ve ülserasyonuna neden olan yaygın bir hastalıktır.
Kesin bir neden yoktur, ancak muhtemelen oral bakteriyel antijenlere aşırı duyarlılığı temsil eden immün aracılı bir bileşenle multifaktöriyel olduğu düşünülmektedir. Diğer olası faktörler arasında oral tahriş edici maddeler, bazı virüsler, immün yetmezlik hastalıkları, metabolik hastalıklar, ilaç reaksiyonları vb. sayılabilir.
Klinik Belirtiler
- Anoreksiya (iştahsızlık)
- Kilo kaybı
- Ağız kokusu
- Yemek yeme zorluğu
- Aşırı tükürük salgısı (salya)
- Kolayca kanayan diş etleri
Tedavi
Tedavinin amacı, stomatiti tedavi etmenin yanı sıra altta yatan nedeni ele almaktır; Bu şunları içerebilir:
- Periodontal hastalık stomatite neden olabileceğinden veya en azından katkıda bulunabileceğinden, anestezi altında dişlerin profesyonel temizliği gereklidir.
- Antibiyotikler
- Enflamasyonu kontrol etmek için kortikosteroidler
- Plağı kontrol altında tutmak için kedinin dişlerini evde günlük olarak temizleyin
Tedaviye cevap vermeyen kedilere uzun süreli rahatlama sağlamak için tüm dişlerin çekilmesi gerekebilir.
5. Kedi Odontik Resorptif Lezyonları (Feline odontic resorptive lesions)
Kediler, insanların yaptığı gibi diş çürüklerine yakalanmazlar.. Bununla birlikte, kedilerde çok yaygın bir sorun, odontoklastların (yaprak döken veya bebek dişlerinin köklerini yeniden emmekten sorumlu uzman hücreler) yetişkin köklerini ve dişlerini yeniden emdiği kedi odontoklastik resorptif lezyonları (FORL) veya emici diş lezyonlarıdır. FORL, kedilerin% 20-75’inde görülür.
Lezyonlar dişeti sınırının altında başlar ve dokuların odontoklast adı verilen hücreler tarafından yeniden emilimine bağlıdır. Odontoklastların rolü, yaprak döken (bebek) dişlerin kemiğini ve köklerini emmektir. FORL durumunda, bu hücreler yetişkin dişlerini yeniden emer.
Klinik Belirtiler
- Yemek yerken ağrı veya yemek yeme isteksizliği, özellikle sert yiyecekler
- Ağızdan salya
- Ağızdan kanama
- Görünür bir delikteki granülasyon dokusu veya diş üzerinde büyüyen diş eti dokusu
Tedavi
Tedavi, durumun ciddiyetine bağlıdır, ancak şunları içerebilir:
- Diş üzerine florürlü vernik veya sızdırmazlık maddesi uygulanması.
- Kök parçalarını sağlam bırakarak dişi diş eti seviyesine çıkarın; diş eti dokusu altta yatan bölgeyi kaplar.
- Tüm dişin cerrahi olarak çıkarılması.
Yukarıdaki işlemlerin tümü genel anestezi altında gerçekleştirilecektir.
6. Ağız Kanseri (Oral Cancer)
Malign neoplazmlar veya malign tümörler olarak da adlandırılan kanser, normalde büyümelerinde kısıtlanması gereken hücrelerin kontrolsüz bölünmesidir.
Kedilerdeki tüm kanserlerin % 10’nu ağız kanseridir ve skuamöz hücreli karsinomlar (SCC) en sık görülen tiptir. Bu kanser, kedilerdeki tüm ağız kanserlerinin% 60-70’ini oluşturur. Bir sonraki en sık görülen fibrosarkomlardır; Diğer kanserler lenfoma ve malign melanomdur.
Klinik Belirtiler
- Diş etlerinde, dilde veya dilin altında ülser, kırmızı lezyon
- Yemek yeme zorluğu ve iştahsızlık
- Ağrılı ağız ve yüz
- Ağızda kanama
- Ağız kokusu
- Şişmiş yüz
- Gevşek diş problemi
- Çene altında genişlemiş lenf düğümleri
- Salya
- İştahsızlık nedeniyle kilo kaybı
Tedavi
- Tümör yeterince erken bulunursa ve mandibula (alt çene) ön kısmında ise ameliyat (mandibulektomi) yapılabilir.
- Küçük tümörlerde kriyocerrahi (donma).
- Radyasyon tedavisi, kanseri küçültmek için ameliyattan önce veya kalan hücreleri öldürmek için ameliyattan sonra önerilebilir.
- Tümör çok büyükse veya ağzın cerrahi olarak tedavi edilebilecek bir bölümünde değilse, tümörü küçültmek ve büyümeyi yavaşlatmak için radyoterapi ve kemoterapi kullanılabilir.
7. Ağız Ülserleri (Mouth Ulcers)
Ağız ülseri (veya ağız yarası), diş etlerini ve dili etkileyebilecek ağrılı, açık bir yaradır. Bunlar kendi başlarına bir hastalık değildir, aksine altta yatan bir durumun belirtisidir.
Ağız ülserleri viral enfeksiyon, korozif maddelerin yutulması, stomatit, bağışıklık aracılı bozukluklar, termal veya elektriksel yanıklar, böbrek hastalığı ve ağız kanseri gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.
Klinik Belirtiler
- Dudaklar, dil ve diş etleri dahil olmak üzere ağzı etkileyen küçük, ağrılı, yuvarlak, beyaz lezyonlar
- Yemek yeme isteksizliği
- Salya
- Daha az bakım nedeniyle dağınık deri yapısı
Tedavi
Tedavinin amacı, altta yatan nedeni ele almak ve semptomları hafifletmektir. Buna şunlar dahil olabilir:
- Yumuşak yiyecekler sunun
- İkincil bir enfeksiyon gelişirse antibiyotikler gerekli olabilir
- Ağrıyı hafifletmek için analjezikler (asla kedilere ağrı kesici ilaç vermez, çoğu insan ağrı kesici kediler için toksiktir)
8. Dökülmeyen Bebek Dişleri (Retained baby teeth)
Kedilerin bebek dişleri düşer ve 12 haftalıktan itibaren kalıcı dişlerle değiştirilir. Bazen yetişkin dişide düşmeyen bebek dişleri olabiliyor ve kalıcı diş yanında çıkıyor.
Klinik Belirtiler
- Aynı noktada iki diş
Tedavi
Yetişkin bir dişin patladığını görürseniz ve bebek dişi düşmediyse, veterineriniz tarafından mümkün olan en kısa sürede çıkarılmalıdır. Birçok durumda, bebek diş zaten biraz gevşek olacaktır ve ekstraksiyon nispeten kolay ve ağrısızdır. Zamanında tedavi edilirse, yetişkin dişi doğru pozisyonda büyümesi sağlanabilir.