Keçi ciğer ağrısı, keçilerde ve süt emen oğlaklarda görülen çok bulaşıcı ve öldürücü olan pleuropneumoni bulguları ile karakterize mikoplazmal solunum sistemini etkileyen bir hastalıktır. Ülkemizde hastalık keçi ciğer ağrısı, keçilerin bulaşıcı plöropnömonisi olarak bilinse de hastalığın ismi Contagious Caprine Pleuropneumonia olup kısaltma olarak CCPP olarak literatürde yerini almıştır. Birçok Mycoplasma türünün neden olduğu bir hastalıktır. Mycolplasma mycoides spp mycoides oğlaklarda yaygın olarak ölümlere neden olmaktadır.
Keçilerde çok bulaşıcı olan bu hastalık koyun ve sığırlarda bulaşıcı değildir. Hastalık inhalasyonla yayılır, morbiditesi %100, mortalitesi % 60-100 ‘dür.
Klinik Belirtiler
Keçi ciğer ağrısı hastalığına yakalanan keçilerde görülen klinik semptomlar bakalım.
Erişkin keçilerde;
6-10 günlük bir inkubasyon süresinden sonra 40-41.5 civarında ateş
Keçi Ciğer Ağrısı Hastalığında Tanı ve Ayırıcı Tanı
Klinik bulgulara ve hastalığın seyrine bakılarak tam konulur. Hastalarda trombosit sayısında azalma, protrombin ve parsiyel protrombin zamanında artış ile karakterize koagülopatiye bağlı yaygın trombozis belirlenir. Kesin tam etkenin süt, eklem sıvısı, kan, idrar ve dokulardan izolasyonuyla konur.
Klinik bulgu göstermeyenlerin sütünde bazen Mycoplazma mycoides belirlenir. Klinik ve subklinik olguların tanısı bir çok serolojik yöntemle konulur. Bunlar complement fixation test, passive hemaglutinasyon ve enzyme linked immunosorbent assay test ve latex slide agglutination testtir. ELISA testi hastaların tamamında kesin tanı koydurur, fakat taşıyıcıların tanınması güçtür. Ayırıcı tanıda Caprine arthritis encephalitis (CAE) düşünülmelidir.
Sağaltım
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
CCPP ‘nin tedavisinde tylosin ve oksitetrasiklin etkilidir. Tiamulin ‘in etkiside olduğu bilinmektedir. Son zamanlarda florokinolonlar grubu antibiyotiklerinde etkili olduğunu belirtilmiştir. Eklemlerin şişmesinde ağrıyı azaltmak için nsaid grubu ilaçlar kullanılabilir.
Keçi Ciğer Ağrısı Hastalığından Nasıl Korunabiliriz?
Hastalığın önlenmesi için hastalığı taşıyan hayvanların sürüye girmesinin önlenmesi ve aşılama yapılması gerekir. Sürüye yeni katılacak keçilere 2 hafta karantina uygulanmalı ve serolojik testlerde Mycoplasma bulunmadığı belirlenmelidir. İnaktive aşılarla 12 aylık korunma sağlanabilir. Salgın çıktığında hastalar ve asemptomatik olup enfeksiyon etkenini taşıyanlar kesime gönderilir. Diğer hayvanlara aşı uygulanır. Sürüye yeni alınacak dişilerin alındığı sürüde oğlaklarda artritis ve pnömoni görülmüyor olmalı ve işletmeden alınan süt örneğinin kültürlerinde Mycoplasma mycoides izole edilmemelidir.
Satın alınanlar aynı bölmelerde tutulup, kulak akan yönünden sağaltılmalı, süt kültürleri negatif çıkıncaya kadar diğer hayvanlarla temasına izin verilmemelidir. Ticari aşısı vardır. Hastalığı kontrol edebilmek için Mycoplasma mycoides salgınlarında oğlaklarda sistemik enfeksiyonun ve dişilerde mastitis oluşumunun önlenmesi gerekir. Bunun için oğlaklara 56°C de l saat ısıtılmış keçi sütü, sığır kolostrumu veya pastörize süt 1 ay süreyle verilir. Daha sonra sütten kesilinceye kadar pastörize süt veya süt yerine geçen maddeler verilir. Eklemleri şişen yavrular itlaf edilir. Sağım hijyenine uyularak hastalığın yayılması önlenir. Her dişi için ayrı meme kurulama bezi veya kağıt havlu kullanılır. Meme başlan organik iodinli solüsyona batırılır ve kaplar yıkanır. Süt örnekleri Mycoplasma mycoides bakımından sürekli kontrol edilerek hastalığı taşıyanlar saptanmaya çalışılır.
Hasta keçiler ayrı bölmede tutulur ve en son sağılır veya itlaf edilir. Kurudan çıkan hayvanların sütlerinin kültürü yapılır, memeleri elle ayrı sağılır.
Keçi Ciğer Ağrısı Aşıları hakkında;
Hastalığa karşı ifade ettiğimiz gibi canlı ve inaktif aşılar kullanılmaktadır. Aşılar 6 ay üzeri keçilere ve gebeliğin de son 6 haftasına kadar uygulanabilir. Aşılar her yıl tekrarlanmalıdır. Yerli ve ithal aşılar ülkemizde satılmaktadır.
Kaynaklar
Kaynakları görmek için tıklayın...
Allan, E.M.. Pin’e. HM,, Msolla, PM.. Selman, LE,, Wiseman, A. (1980): The pathological features of severe cases of infectious bovine rhinotrachcitis. Vet. Rec. Nov 8;lO7(l9):441-445.
Apley. M. (1999): Respiratory diseases therapeutics. InzHoward JL. Smith RA.(eds). Current Veterinary Therapy. Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London. Philadelphia,Toronto. pp.462-672.
Bednarek, D.. Szustcr-Cicsiclska, A.. Zdzisinska, B., Kondmcki. M.. Paduch. R., Kandcfcr-Szerszcn. M. (1999): The effect of steroidal and non-steroidal antiinflammatory drugs on the cellular immunity of calves with cxpcrimcntally-induced local lung inflammation. Vet. !mmunol. Immunopathol., Oct 1;71(l):1-15.
Bezck, D., Williams. J., Rings, DM. (1995): What is your diagnosis? Bronchopneumonia with unilateral pneumothorax, pneumomediastinum, and pulmonary bullac. J. Am. Vet. Med. Assoc., Apr 1:206(7):955
Carson, T.L. (1999): Toxic gases. In: Howard JL, Smith RA.(eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4. W.B. Saunders Comp. bondon, Philadelphia,Toronto, pp.247-249.
Evermann. J.F., Liggitt. H.D.. Parish. S.M., Ward, A.C.. LeaMaster. E.R. (1985): Properties of a reSpirzıtory syncytial virus isolated from a sheep with rhinitis. Am. J. Vet. Res., Apr; 46(4): 947-951.
Fernando, A., Osorio, M.V. (1999): Infectious bovine rhinotmcheitis and other clinical syndromes caused by bovine herpesvirus types 1 and 5. In: Howard, J.L., Smith, R.A.(eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4, WE. Saunders Comp. London, Philadelphia,Toronto, pp.283-286.
Frerichs, G.N., Woods, S.E., Lucas, MH., Sands, J.J. (1982): Safety and efficacy of live and inactivated infectious bovine rhinotmcheitis vaccines. Vet. Rec, Aug 7;111(6):116-122.
Gilroy, B., Cebra, CK. ( 1999): What is your diagnosis? Pulmonary bullous emphysema with pneumothorax and subcutaneous emphysema. J. Am Vet. Med. Assoc., Aug 15;215(4):475-476.
Greenough, A. ( 1996): Exogenous surfactant therapy in non-rcspiratory distress syndrome. Turk J. Pediatr., Jan-Mar;38(1):45-50.
Honnas, CH., Pascoe, LR. (1996): Disease of the sinuses. In: Smith BP(ed). Large Animal Internal Medicine, Horses; cattle, sheep and goat. Second ed.
Hoyt, F.G., Gill, M.S., Angel, K.L.. Gaunt, S.D., Dial. S.M., Landreneau, R.M. (2000): Corticosteroid-responsivc thrombocytopenia in two beef cows. J. Am. Vet. Med. Assoc., Sep 1;217(5):717-720.
Koterba, AM., Hause, J.K. (1996): Perinatal adaptation, asphyxia and resuscitationp. In: Smith, B.P.(ed). Large Animal Internal Medicine, Horses, cattle, sheep and goat. Second ed. Mosby-Yearbook, Philadçlphia, London,Tokyo. pp. 310-320.
Knowles, D.P. (1999): Caprine arthritis encephalitis virus. In: Howard, 1.1… Smith, R.A. (eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London, Philadelphia,Toronto, pp. 301-304.
Mackey, D.R. (1970): The respiratory system. P.463480. 1n: Gibbons, W.J., Cattcot, 15.1., Smithcars, J.F: Bovine Medicine and Surgery. First cd. American Vet.Pub. Inc. Illinois.
O’Kicly, P., Turlcy,T., Rogers, RA. (1999). Exposure of calves to nitrogen dioxide ın silage gas. Vet. Rec, M11127; 144(l3): 352 353.
Osorio, F. A. (1999): Infectious bovine rhinotrachcitis and other clinical syndromes caused by bovine herpes virus typ land 5. In: Howard, J.L., Smith, R.A. (eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London, Philadelphia,Toronto. pp. 283-286.
Patton, C.S. (1977): Helminthosporium spectiferum as the cause of dermal and nasal maduromycosis in a cow. Cornell. Vet., Apr:67(2):236-244.
Perino, LJ.. Apley, M. (1999): Bovine respiratory diseases. In: Howard, J.L.. Smith, R.A.(eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London, Philadelphia,Toronto, pp.446-455.
Poumarat, F., Le Grand. D., Philippe, S., Calavas, D.. Schelcher, F., Cabanie, P., Tessier, P., Navetat, H. (2001): Efficacy of spectinomycin against Mycoplasma bovis induced pneumonia in conventionally reared calves. Vet. Mı’crobioL, May 3;80(1):23-35.
Ridley, R.K. (1999): Parasites of the respiratory system. In: Howard, J.L., Smith, R.A. (eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London, Philadelphia,Toronto, pp.460461.
Rogers, R.J., McCubbin, I.K., McKenzie, R.A.. Chung, Y.S., Rosenfeld, LE. (1980): Severe rhinotracheitis and pneumonia of feedlot cattle due to bovine herpes virus type 1 infection. Aust. Vet. J.,Mar; 56(3): 147-148.
Sherrill, F. (1999): Ovine and caprine respiratory diseases infectious agents management factors and prevcmive strategies. In: Howard, J.L., Smith, RA. (eds). Current Veterinary Therapy. Food Animal Practice 4. W.B. Saunders Comp. London, Philadelphia,Toronto. pp.443-445.
Slocombc. R.F.. Derksen, Fl, Robinson, N.E., Trapp. A., Gupta, A., Newman, J.P. (1984): Interactions of cold stress and Pasteurella haemo1ytica in the pathogenesis of pncumonic pasteurellosis in calves: method of induction and hematologic and pathologic changes. Am. J. Vet. Res., Sep;45(9):1757-1763.
Smith, J.A., Baker, J.C. (1996): Disease of the pharynx, larynx and trachea. In: Smith, BP. (ed). Large Animal Internal Medicine, Horses, cattle, sheep and goat. Second cd. Mosby-Ycarbook. Philadelphia, London.Tokyo. pp.625-631.
Smith. J.A., Baker, J.C., Wikse, S. (1996): Lower respiratory diseases. ln: Smith, B.P. (ed). Large Animal Inleınal Medicine. Horses, cattle, sheep and goat. Second ed. Mosby-Ycarbook. Philadelphia, London,Tokyo. pp.631-678.
Smith, H., Dyer, N. (1999): Bovine respiratory syncytial virus. 1n: Howard. 1.1…. Smith, R.A. (eds). Current Veterinary Therapy, Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London. Philadelphia, Toronto, pp. 293-294.
Storz, J. (1999): Respiratory disease of cattle associatcd with coronavirus infection. In: Howard, J.L.. Smith, R.A. (eds). Current Veterinary Therapy. Food Animal Practice 4, W.B. Saunders Comp. London, Philadelphia. Toronto. pp. 291~293.
Sullivan. P.S.. Grubbs. S.T., Olchowy. T.W., Andrews. F.M., White, J.G.. Catalfamo, J.L.. Dodd. P.A., McDonald, TP. (1994): Bleeding diathcsis associated with variant von Willebrand factor in a Simmenml calf. J. Am. Vet. Med. Assoc.. Dec 15:205(12):l7631766.
Vural, S.A., Tunca, R. (2001): Generalized tuberculosis in a 45 day-old calf. Dtsch. Tierarztl. Wochenschr., Nov;108(1 1):468-470.
Geviş Getiren Hayvan Hastalıkları, Prof. Dr. Yusuf Gül,Eylül 2002, Medipress,220-221.
