Süngerler, çoğu insan gezegenimizde yaşayan hayvanların çeşitliliğini takdir etmeyi kolay bulabilir. İster kuş, ister böcek veya memeli olsun, biz insanlar genellikle kendi varoluşlarının bir çeşit büyüsüne kapılırız. Ama çevremizde gördüğümüz tüm hayvanlardan önce ne vardı?. Akla gelen dinozor, trilobit veya mercan fosilleri olabilir, ancak bunlardan çok daha az karmaşık hayvanlar da vardı. Porifera veya süngerler, vücut simetrisinden veya özel organlardan yoksun olan en ilkel hayvanlardan bazılarını temsil eder. Bir hayvan iskeletiyle sabunlanmak hoşunuza gider miydi?. Bu düşünce, kulağa pek hoş gelmeyebilir. Ancak doğal banyo süngeri, aslında sünger adı verilen bir hayvanın lifli iskeletidir. Çoğu insan süngerin bitki olduğunu zanneder. Oysa süngerler çok hücreli hayvanlardır.
Süngerler, denizlerde, göllerde ve akarsularda yani sığ resiflerden derin okyanus çukurlarına kadar dünya çapında bulunabilir. Hem tuzlu hem de tatlı su ortamlarında yaşayan bu canlıların çeşitli şekil ve boyutlarda yaklaşık 8000 türü vardır. Bu organizmalar bu kadar ‘eski’ hayvanları temsil ediyorsa, kaç yaşındalar?. En eski güvenilir sünger fosilleri, Kuzey İran’dan 535 milyon yıl öncesine aittir. Çok gözenekli hayvanların en ilkeli olan bu canlılarda gelişmiş bir doku sistemine rastlanmaz. Vücut yapıları birçok tek gözenekli hayvancığın oluşturduğu bir koloniyi andırır, fakat gözenekler arasında bir birliktelik ve iş bölümü vardır. Süngerler 1830 yılına kadar araştırmacılar tarafından bitki olarak kabul ediliyordu. Sonraki yıllarda yapılan dikkatli çalışmalar sonucu bu canlılar da hayvanlar alemine dahil edilmiştir. En tipik özelliklerinden biri iskelet sistemleridir. Ayrıntılı tür teşhislerinde, iskelet sistemlerini oluşturan yapıların tipleri kullanılır. Süngerlerde organ ve gerçek doku bulunmaz. Sindirim tümüyle hücre içinde, solunum ve boşaltım ise difüzyonla (çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçiş) gerçekleşir.
Deniz süngeri sert ve delikli yapısından dolayı ev temizliği ve cilt temizliğinde kullanılır. Ev temizliğinde inatçı lekeler için birebirdir. Yüzeyler üzerindeki kurumuş, inatçı kirleri kolaylıkla söküp atabilir. Bu sebeple mutfak temizliğinde, bulaşıkta, tüm yüzeylerin silinmesinde rahatlıkla kullanılabilir. 24 saat boyunca deniz suyunu süzgeçten geçirerek, kendi hacimlerinin 20.000 katı kadar deniz suyu pompalayabilirler. Deniz suyunu süzme hızları ise saatte 200 litre deniz suyuna varabilmektedir.
Yapay süngerlerin yok olma süresi çok uzundur ve doğayı kirletir. Oysa organik deniz süngeri doğanın bir parçasıdır, kolaylıkla çözünür ve çevreyi kirletmez. Bu yüzden deniz süngeri kullanımını arttırmalı ve bu konuda bilinçlenmeliyiz. Deniz süngeri kullanırken uygun şekilde avlanmış deniz süngerlerini tercih etmeli, bu faydalı ve kendine has canlı türünün neslinin tükenmemesi için dikkatli olmalıyız.
Kaynakça
