İneklerin meme ödemi, yüksek verimli düve ve ineklerde doğumdan önce ve sonra görülen bir problemdir. Memede ve çevresindeki dokularda aşırı sıvı birikmesiyle ortaya çıkar. Meme şişkin ve gergin bir hal alır.
Meme ödemi çoğunlukla yem ile ilgili olur. Tuz ve enerji alımı ile ilgili olduğu bilinmektedir. Ancak sürüde kontrol altına alınması her zaman başarılı olmaz.
Sık sağım tedavide yardımcı olur. İlk başta buz ile masaj, eğer gecikmiş olaylar söz konusu ise sıcak masaj faydalıdır. Uzun sürede tedavisi gerçekleştirilemeyen meme ödemleri kalıcı olabilir ve sarkık memelere yol açabilir.
İlaçla tedavide idrar söktürücüler, antienflamatuar ilaçlar ve doğum sonrası oluşan vakalarda deksametazon preparatları kullanılır.
İneklerin Meme Ödemi Önlenmesi İle İlgili Görüşler
Meme ödeminin çoğunlukla ilk doğumda görüldüğü bildirilmektedir. Meme ödemi genel olarak her doğumda bir öncekine nazaran daha azalır. Doğum öncesi şişmanlatılan ineklerde görülme ihtimali daha fazladır. Uzun süren kuru dönemin ardından doğum yapan ineklerde meme ödemi görülmesi daha çoktur. Çok verimli ineklerde görüldüğü belirtildiğinden kalıtımla ilgili yönleri olduğu düşünülmektedir. En önemli etken sodyum ve potasyum fazlalığıdır. Doğuma yakın potasyum ve sodyum yönünden sınırlandırılmış yemleme yapılması önleme açısından çok önemlidir. Yine son yıllarda yapılan araştırmalarda meme ödeminin oksidatif savunma mekanizmasıyla ilişkili olduğu savunulmaktadır.
Vücudun antioksidan sistemlerini oluşturan superokside dismutase ve glutathion peroxidase enzimlerinin harekete geçirilmesinin, sonun atılamaması, kistik ovarium gibi problemleri önlediği gibi meme ödemlerini de önleyeceği bildirilmiştir. Superoxide dismutase enziminin bakır, manganez, çinko, glutathion peroxidase enziminin selenyum ile aktive olacağı bilindiğinden bunların yemlere katılmasının, diğer yandan antioksidan oldukları bilinen E ve C vitaminlerinin yemlere katılmasının meme ödemlerinde önleyici bir rol oynadığı bildirilmektedir. Zaten bu yem katkılarının geçiş döneminde kullanılmasının doğum sonrası mastitis olaylarını azalttığı da araştırmacılar tarafından doğrulanmıştır.
Bu tip katkılar yeme katıldığında döl verimi konusunda da son derece yararlı olmaktadır.