İneklere doğumdan hemen sonra yapılan Kalsiyum desteği neden önemlidir?. Hipokalsemi doğuma yakın dönemde yüksek süt verimli inekler için önemli bir sorundur. İneklerde hipokalsemi insidensi %3.5-6 arasında değişmektedir. Özellikle yüksek süt verimli ineklerde 2. laktasyon döneminden sonra olguya sık rastlanır. İneklerde hipokalsemi yem tüketimi ve rumen ile barsak motilitesinde azalma, abomazum deplasmanı riskinde artış, süt veriminde düşme, enfeksiyöz hastalıklara duyarlılık artışı (çünkü immun sistem zayıflar) ve sürüden çıkarma oranında artışa neden olur. Hipokalsemi sonucu enerji dengesindeki bozulma sonrası serum NEFA konsantrasyonu artış gösterir, bu şekilde immun sistem olumsuz etkilenir. Bu nedenle hipokalsemiden korunma stratejileri önemlidir.
Hipokalsemiden korunmak için kuru dönemde anyonik besleme, doğum yakın dönemde vitamin D desteği vs önerilir. Son zamanlarda doğumdan sonra ineklere değişik formülasyonlarda kalsiyum desteği yapılmasının da hipokalsemiden korunmada etkili olduğu bilinmektedir. Oral Ca’un için en sık kullanılan formları: CacI2 jel ve CaCI2 ile CaSO4 içeren boluslardır. CaCI2 diğer anyon kaynaklarına göre daha iyi bir asidifiyerdir. Asidifiyerler barsaktan Ca emilimi artıran maddelerdir. Doğumdan hemen sonra oral CaCI2 kullanıldığında subklinik ve klinik hipokalsemi ile abomazum deplasmanı riski azalmaktadır. Oral CaCI2’ün en önemli riski oral mukoza için kostik olması ve tekrarlayan kullanımlarının asidojenik rasyonla beslenen hayvanlarda kompanze edilemeyen metabolik asidozisi uyarmasıdır. Oral CaCI2’ün bu dezavantajından ötürü son zamanlarda CaCI2 ile CaSO4 kombinasyonu içeren boluslar üretilmiştir. Boluslar da CaCI2 jeller gibi hipokalsemiden korunmada etkilidir.
Sonuç olarak doğumdan hemen sonra oral Ca boluslarıyla desteklenen ineklerde sub ve klinik hipokalsemi riski oldukça düşmekte, topallık riski azalmakta ve süt ile dölverimi artmaktadır.
Prof.Dr. Ayhan Baştan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi