İneklerde Yağlı Karaciğer Sendromunun Tedavisi Nasıl Yapılmalıdır?. Yağlı karaciğer sendromu gelişen ineklerin tedavisi akut problemi önlemek, karaciğerdeki bozukluğu tedavi etmek ve bu sendromla ilişkili olan hastalıkları önlemek şeklinde planlanmalıdır.
Yağlı karaciğer sendromunun tedavisi olgularında akut problemli durumda tedavi hızlı yapılmalı ve uzun sürdürülmelidir (tedavi 7-10 gün hatta daha uzun). Bu durumda glikoz tedavinin önemli bir parçasıdır. Fazla miktarda %10-50’lik glikoz çözeltisinden damla damla, saatte 60 gr olacak şekilde günde 2-3 kez verilmelidir. Glikoz intoleransı düzeltmek için insülin veya potasyum klorit verilebilir. Bu amaçla çinko insülinden 150-200 IU derialtı 36-48 saatte bir verilmelidir. Endojen kortikosteroid salınımını uyarmak için i.m ACTH yapılabilir. ACTH uygulaması ilk gün 600 IU, iki ve üçüncü gün 400 IU, dördüncü gün uygulama yok, beşinci gün ise 200 IU şeklinde olmalıdır. Propilen glikol ACTH uygulamasıyla birlikte günde bir kez ağızdan 0.5-1 lt kadar verilmelidir. Bu tedavilere ek olarak iştahı artırmak için vitaminler, aminoasitler, mineral maddeler, iştah uyarıcı maddeler (kobalt sülfat, B kompleks vitaminler) verilmelidir. Ayrıca karaciğerde depo edilen yağın uzaklaştırılması için günde 50-100 gr, 3-5 gün süreyle verilebilir. Antioksidan olarak vitamin E ve selenyum ve sekonder bakteriyel enfeksiyonların önlenmesi için antibiyotikler yapılabilir.
Karaciğer hücrelerinde depo edilen yağın uzaklaştırılmasını sağlamak için kolin (1-8 gr) ve metiyonin (20-30 gr) verilebilir. Ayrıca ACTH gibi kortikosteroidler karaciğer yağ depolarını azaltmak, glikoneogenezisi ve protein yıkımını hızlandırmak için yararlı olacaktır. İneklerde vitamin K karaciğer bozukluklarının kontrolünde etkilidir ve karaciğer hastalıklarında miktarı azalmaktadır. Bu nedenle yağlı karaciğer sendromlu ineklere vitamin K uygulaması yararlı olacaktır. Ayrıca B kompleks vitaminler kofaktör ve iştah artırıcı oldukları için, vitamin E ve selenyum antioksidan etkilerinden dolayı kullanılmalıdır. Bu tedavilere ek olarak ineklere enerji oranı yüksek, protein oranı düşük yem verilmelidir. Bu şikil yemler ineklerin yem tüketimi miktarını artırır. Oral potasyum desteği yapılmasının da yararlı olacağı belirtilmektedir.
Prof.Dr. Ayhan Baştan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi