İneklerde kesim kararı bazı mastitislerde bir çözüm yöntemidir. Uzun süre somatik hücre sayısı yüksek seyreden kronik meme içi enfeksiyonlu ineklerin sürüden uzaklaştırılması; sürü içerisinde enfekte inek sayısının azaltılması ve tank sütü somatik hücre sayısı veya skorunun düşürülmesi açısından yararlı bir yöntemdir.
Özellikle çok sayıda meme lobunun enfekte ve laktasyon döneminde veya kuru dönemde tedavi girişimine rağmen tedavi başarısız olmuş ise o ineklerin kesime gönderilmesi gerekmektedir. Somatik hücre sayısı uzun süre (3 ay veya daha fazla) yüksek olan inekleri, sürüden ayırma (kesime gönderme) mastitis sorununu kalıcı olarak çözen bir girişimdir. Fakat kesim kararı verilirken ineğin ve onun yerine sürüye katılacak yeni ineğin maliyeti göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer kesime gönderilen ineğin yerine dışarıdan gerekli testler yapılmadan bir inek satın alınırsa, başladığınız noktaya geri dönmüş olursunuz (enfekte aynı zamanda somatik hücre sayısı yüksek bir ineği sürünüze katarsanız).
Bir inek için sürüden uzaklaştırma kararı verilirken şu noktalar göz önünde bulundurulmalıdır;
A. Somatik hücre sayısının uzun süre yüksek olması
B. Meme içi enfeksiyona yol açan patojenin tipi
C. İneğin genetik potansiyeli
D. Süt verim miktarı
E. Laktasyon dönemi
F. İneğin yaşı
G. Fertilite durumu
H. Yeni inek satın alma imkanı
Sonuç Olarak
Bir inek için kesim kararı verilirken sadece somatik hücre sayısı kriter alınmamalıdır. Bununla birlikte enfeksiyonun süresi ve neden olan patojen (kronik) gibi faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin somatik hücre sayısındaki artış, S. agalactiae ’ya bağlı meme içi enfeksiyondan kaynaklanıyorsa uygun tedavi ile somatik hücre sayısını düşürmek mümkündür. Böyle bir durumda sürü somatik hücre sayısını düşürmek için inekleri kesime göndermek hatalı bir karar olacaktır. Eğer enfeksiyon S. aureus ’tan kaynaklanıyorsa kesim doğru bir karardır.
Prof.Dr. Ayhan BAŞTAN
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi