Hücreye Bağlı Bağışıklık
Vücuda giren yabancı maddelere karşı, hücre seviyesinde verilen yanıta, hücreye bağlı bağışıklık denir. Bu sistem, bir enfeksiyonu (hastalık) veya aşılamayı takiben, vücudun özel antijeni tanıması için T-lenfositler tarafından kontrol edilir. T-hücreleri, hastalık etkeni olarak veya aşılama ile vücuda giren herhangi bir yabancı maddeyi önce tanır ve belleğine kayıt eder. Aynı etkenlere, tekrar maruz kaldığında, T hücreleri bellekteki bilgiye bağlı olarak hızla harekete geçer ve lenfokinlerin salgılanmasını temin eder. Lenfokinlerin pek çok fonksiyonu olmakla beraber, genelde, akyuvarları doğrudan uyararak enfekte olmuş hücrelere saldırıp onları yok etmelerini sağlarlar.
Antijene bağlı bağışıklıkta olduğu gibi, hücreye bağlı bağışıklık da T-lenfositler tarafından başlatılır ve bir belleğe bağlıdır. Söz konusu antijen, vücuda tekrar girdiğinde, bu bellek sayesinde verilecek olan yanıt daha kuvvetli olmaktadır.
İnaktif Aşı ile İmmunoterapi
Son yıllara kadar, hücreye bağlı bağışıklığın sadece canlı viral ve bakteriyal aşılarla olduğu düşünülmekte idi. Ancak, ölü aşılar ve bakterinler, uygun bir adjuvant ile karıştırıldığında (hücreye bağlı bağışıklığı temin etmekte ve inaktif aşılar ile hücre seviyesinde, uygulandıktan 18-24 saat sonrasında hastalık etkenlerine karşı mücadele başlamaktadır. Bu tip uygulamalara immunoterapi denmektedir. Vücudun savunma sistemini harekete geçirerek yabancı ajanlara karşı yok edici, eritici ve imha edici savunma elemanları aktif hale gelmektedir.
* lenfokin: yabancı ajanı imha eden madde
* akyuvarlar: vücudun başlıca savunma ajanları
* antijen: vücuda giren yabancı madde
* adjuvant: aşıların bağışıklık yanıtını arttırmak için kullanılan kimyasal maddeler
* immunoterapi: bağışıklık sistemine bağlı terapi