Evcil kuşlarda polyomavirus enfeksiyonu (APV) genellikle akut ölüm, abdominal (karın) şişlik ve tüy anomalileri (French molt sendromu) ile seyreden ve daha çok genç hayvanlarda görülen bir hastalıktır.
Evcil kuşlarda polyomavirus enfeksiyonu (APV), etken polyomaviridae familyasından Polyomavirus ‘dur. Virüs DNA ‘lı ve zarfsızdır. Dezenfektanlara karşı direnci dayanıklıdır. Polyomavirüsün 4 farklı virüs proteine sahiptir. Virüs memelilerde oldukça yaygın olarak görülen bir virüs türüdür. Evcil kuşlarda, kanatlılar da 1980 li yıllarda ilk olarak tespit edilmiştir. Bu zamana kadar 4 farklı polyomavirus tespit edilmiştir. Bunlar Avian Polyomavirus (APV), Kaz Hemorajik Polyomavirus (GHPV), Crow Polyomavirus (CPyV) ve Finch Polyomavirus (FPyV) ‘dur.
Polyomavirus , papağanların ve muhabbet kuşlarında deriyi ve tüyleri etkileyen bir enfeksiyona neden olmaktadır. Evcil kuşlarda polyomavirus ilk olarak muhabbet kuşlarında tüy çıkarma bozukluğu olarak adlandırılmıştır. Bu nedenle gaga ve tüy hastalığı ile karıştırılmaktadır. Muhabbet kuşlarından sonra papağanlarda tesbit edilmiştir. Papağanlarda enfeksiyon ağır geçmiyorken muhabbet kuşlarında daha ağır geçmektedir. Hatta genç muhabbet kuşlarında ölümle sonuçlanmaktadır.
Virus enfekte kuşlardan direkt ve indirekt olarak bulaşsa da daha çok solunum yoluyla bulaşmaktadır. Bu bulaşmalarda yumurta ile bulaşma önem arz etmektedir. Maternal antikorları almış ve kuşun bağışıklık direnci yüksekse bu kuşlar hastalanmazlar ve taşıyıcı olarak hastalığı yaymaktadırlar. Virüs alınmaz zamanına ve ve şiddetine göre enfeksiyon o denli ağır olabilmektedir. Aynı Circovirus enfeksiyonunda olduğu gibi.
Hastalığın 3 formu vardır;
1-) Perakut ve Akut Formu: Çoğunlukla yuvada bulunan yavrularda görülür. Muhabbbet kuşlarında sıkça görülür ve yavrularında çoğunlukla enfeksiyon ölümle sonuçlanır. Kuluçka döneminde veya yavru döneminde genel olarak sağlıklarında bir problem görülüyorsa bu enfeksiyondan şüphelenmek gerekir. Yavrular uyuşuk, halsiz, zayıf ve düşkündürler. Bazılarında titremeler vardır. Deri altında ve tüy foliküllerinde kanamalar olmaktadır. Merkezi sinir sistemi belirtileri de oluştuğu gözlenmektedir.
2-)Kronik Formu: Bu formda maternal antikor düzeyi önem arz etmektedir. Maternal antikor düzeyi iyi olan 2 haftalıkdan büyük kuşlarda görülür. Papağanlara oranla muhabbet kuşlarında enfeksiyon daha ciddi seyreder. Tüylerin uzaması etkilenir. Yeni uzayan tüyler deforme olurken uzun tüylerde kıvrılmalar olmaktadır. Hastalığın zamanla ilerleymesiyle beraber kuşlarda hareket bozuklukları başlar ki nedeni tüylerde ki deformasyonlardır. Çoğunlukla genel durum bozulmaz ve sadece tüylerdeki deformasyonlar göze çarpar.
3-) Gizli Form: Bu form daha çok muhabbet kuşlarında görülür. Erişkin kuşlar bu form daha çok görülür. Klinik semptomlar pek görülmez. Yer değiştirdikleri zaman stres, iştah kaybı, üreme gibi bozukluklar görülebilir. Erişkin kuşlarda antikor düzeyi yüksek olduğu virüsü baskılar.
Klinik Semptomlar
- Akut ölüm
- Abdominal (karın) şişkinlik
- Tüylerde anormallikler
- Arka kısım ve karın bölgesi tüylerde dökülme
- Baş ve boyun kıllarında kıvrılmalar
- İshal
- Kusma
- Depresyon
- Titremeler
- Kısmı felç durumları
- Aşırı idrara çıkma
- Nefes alıp verme de zorlanma
- Regürgitasyon
- Deri altında ve tüy foliküllerinde kanamalar
Evcil Kuşlarda Polyomavirus Enfeksiyonun Tedavisi
Evcil Kuşlarda Polyomavirus Enfeksiyonu sağaltımı yoktur. Hastalık seyri esnasında sekonder enfeksiyonları engellemek için antibiyotik kullanılmalıdır. Bağışıklık sistemini desteklemek ve direnci artırmak için vitamin, mineral de kullanılmalıdır.
Korunma
Yavruların maternal antikorların yeterli düzeyde almaları mutlaka sağlanmalıdır. Genç kuşları alırken bu virüsün olabileceği akılda tutulmalıdır. Yen kuşlar alındığı zaman hemen kendi kuşlarınıza katmayın riski azaltmak için ayrı bir yer yapın ve o bölgede belli bir zaman tutup yani karantina uygulayın. Sürünüzde biyogüvenlik, hijyen ve dezenfeksiyona üst düzeyde önem vermelisiniz. Virüsun yayılmasını engellenmelidir. Enfekte olanlarla diğerlerini ayırmalısınız. Virüs dezenfektanlara karşı dayanıklı olduğu için daha etkili olan Hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.
Virüse karşı canlı aşı çalışmaları hala devam etmektedir. Papağanlara yönelik bir inaktif aşı yapılmıştır. Aşı 4 hafta arayla 2 kez yapılır ve her yıl tekrarlanmasıyla kullanılmaya devam edilir.