Evcil kuşlarda Paramyxovirus enfeksiyonunda etken Paramyxoviridae familyasında yer alan RNA ’ lı ve zarflı bir virusdur. Kanatlı Paramyxovirusları 9 farklı serotipe ayrılmıştır. Papağangillerde PMV-l ve PVM-3 öneme sahiptir. Tüm vücut sekresyonları ile yayılır ve çevrede uzun süre kalabilir. Oral ve solunum yoluyla bulaşır.
PMV-l, tavuklarda Newcastle hastalığını oluşturur ve tüm kanatlı türleri bu virusa duyarlıdır. Bazı ülkelerde papağanlar da zaman zaman düzenli bir şekilde görülür. Buna karşın Avrupa da tavuklardaki aşılama programlarına bağlı olarak nadir görülmektedir. PMV-l’in virülensi Virusun suşlarına göre değişmektedir. Suşlar, civcivler için lentojenik (avirülent hastalık oluşturmaz), mezojenik (virülensi düşük) ve velojenik (virülensi yüksek) olarak üçe ayrılmıştır. Tavuklarda lentojenik olan suş, papağangiller de velojenik olabilir. Tavuklardan izole edilen virusla hazırlanan canlı aşılar ile papağangiller aşılandığında bu durum akılda tutulmalıdır. Bazı ülkelerde PMV-l mesojenik suşlar, aşı üretimi için kullanılmaktadır. Bu tür aşılamalar da latent enfeksiyon oluşabilir ve hastalığın etiyolojisinde göz önünde tutulmalıdır. PMV-l solunum havasında bulanabilir ve inhalasyonla yayılabilir. Fakat oral yolla da bulaştığı unutulmamalıdır. Virus için hedef hücreler, böbrek, merkezi sinir sistemi, sindirim sistemi ve solunum sistemindeki epitelyal hücrelerdir.
PMV-3 farklı tür papağangillerden izole edilmiştir. En sık Grass parakeet, Cockateil ve Lovebird ’lerde görülür. Bu kuşları etkileyen PMV-3 virusu monoklonal antikorlar ile hindileri etkileyen viruslardan ayrılabilir.
Klinik Belirtiler
PMV-l enfeksiyonları perakut seyreder ve ölümden önce klinik belirtiler yoktur. Fakat çoğu olgularda solunum ve bağırsakla ilgili belirtiler gelişir. Kuşlar durgundur ve yem tüketimini azalmış veya durmuştur. Daha sonra denge kaybı, tortikollis, opisthotonus ve tremorlar gibi merkezi sinir sistemi belirtileri oluşur.
Populasyon bazında birkaç kuş merkezi sinir sistemi belirtileri gösterirken, diğer kuşlar hiçbir belirti göstermeksizin ölürler. Suşun virülensine bağlı olarak PMV-1, latent enfeksiyon ya da orta dereceli belirtiler meydana getirebilir. Böyle olgularda kuşlar, ilave belirti göstermeksizin birkaç gün durgun görünürler. PMV-1 insanlara da geçebilir ve şiddetli konjunktivitis oluşturma yeteneğine sahiptir. Direnci düşük veya immun yetersizlik bulunanlarda hastalık daha ciddi seyreder.
PMV-3 enfeksiyonları çoğu olgularda PMV-l kadar ciddi seyretmez. Vakaların çoğunda sadece orta dereceli merkezi sinir sistemi belirtileri oluşur. Populasyonda görülmüş ise özellikle genç kuşlarda ölüm oranı artar. PMV-3 Grass parakeet’lerde her zaman merkezi sinir sistemi belirtileri (tortikollis, dönme) ile birlikte düşünülmelidir. Bu kuşlar iyileşmez. Çünkü bu enfeksiyonda, genellikle pankreatitis gelişir.
Evcil Kuşlarda Paramyxovirus Enfeksiyonunda Tanı
Virus izolasyonu ve virus saptanması amacıyla enfekte doku ve kloaka sürüntü örnekleri kullanılır. İzolasyon ile pozitif sonuçlar birkaç gün içinde alınabilir. Ancak örneğin kesin negatif denebilmesi için birkaç pasaj (3-4 hafta) gerekir. Bu nedenle izolasyon rutin tanıdan çok araştırma amacıyla kullanılır. İzolasyon ve virülens tayini için, civciv embriyo veya tavuk hücre kültürü kullanılır. İzole edilen Virus, hemaglütinasyon ve hemaglütinasyon inhibisyon testleri ile PMV-l ve PMV-3 olarak doğrulanır.
Tanısal amaçla ELISA ve agar jel presipitasyon testi de kullanılabilir. Dokularda ve sürüntülerde virusu saptamak amacıyla PCR veya real-time PCR kullanılmaktadır. Spesifik problarla tip tayini de (PMV-1 ve PMV-3) yapılabilir. Aşı yapılmayan kuşlarda hemaglütünasyon inhibisyon testi kullanarak antikor saptamak daha çabuk tanıya götürür. Bu PMV-1 ve 3’ün ayırımına imkan sağlar.
Sağaltım
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Spesifik sağaltımı yoktur. Destekleyici ve belirtilere yönelik sağaltım, hayatta kalmaları için bazı kuşlara yardımcı olabilir. Özellikle değerli ve üretim kuşlarında hiperimmun serum kullanılabilir. Her iki sağaltım yöntemi ile diğer topluluklara Virusun yayılması yada diğer kuşları enfekte etme riski vardır. Hastalık aynı zamanda diğer kuşlar için yüksek bulaşıcılık özelliği gösterdiğinden, genellikle ötenazi tavsiye edilir. Merkezi sinir sistemi belirtileri ilerlemez.
Koruma
Papağanlar cansız aşılarla (tavuk yada güvercin aşıları) aşılanmalıdır. Çünkü zayıflatılmış canlı aşılar risk oluştururlar. Canlı aşılar, saha suşunu inhibe ettiğinden acil bir aşılama olarak düşünülmektedir. Çoğu ülkelerde PMV-1 için aşılama kuralları vardır. Hindilerde PMV-3 için aşı bulunmaktadır ve papağanlar için de kullanılabilir.