Evcil kuşlarda Papillomatosis enfeksiyonun etkeni Pamillomaviridae familyasma ait zarfsız, DNA ’lı Thetapapillomavirus ’dur. Bu familyanın genel özelliklerini gösten bir virustur. Papillomatoz olgularında herpesvirusların da hastalığı tetikleyebileceğini göstermektedir. Hastalığın tipik bulgusu mukoz membranlar üzerinde özellikle kloaka da proliferatif kitlelerin oluşmasıdır.
Evcil kuşlarda Papillomatosis enfeksiyonu daha çok toplu yaşam alanlarında stresli koşullarda görülür. Evcil kuşlarda Papillomatosis enfeksiyonun etkeni Thetapapillomavirus yakın temas ile genç kuşların beslenmesi, çiftlerin beslenmesi ve çiftleşme ile bulaşabilmektedir. Hastalık nadiren ciddi problemler oluşturur. Populasyonda genellikle birkaç kuş belirti gösterir. Kloakal papillomlar daha çok belirli papağan türlerinde (Amazon, Yeşil kanat, Macaw, Hawkheads) görülür.
Evcil kuşlarda Papillomatosis Klinik Belirtileri
Dikkat edilmesi ve titizlikle gözlenmesi gereken bir enfeksiyon olduğunu belirtmekte fayda vardır. Eğer ki iyi bir gözlem yapılmazsa vakalar gözden kaçan hastalıklardandır. Bazı vakalar tesadüfen ve bazıları da ileri dönemde farkediliyorlar.
Kloakadaki karnıbahar benzeri prolifereatif oluşumlar en sık farkedilen belirtidir.
Kloaka boyunca prolabe olmuş yangılı bir doku ve kloaka çıkışında dışkı ile kirlenmiş tüylerin oluşturduğu bir görünüm mevcuttur. Bazen lezyon kendiliğinden ya da kuş dışkılarken kanayabilir. Bu durumda dışkı kanlıdır. Eğer kloaka dışarıya doğru çıkmışsa, şekil ve büyüklüğü böğürtlene benzeyen yangısal kitleyi andırır.
Papilomlar oral boşlukta da oluşabilir. Bu durumda en sık etkilenen khoana ve larinks bölgesidir. Tüm mukoz membranlarda sindirim sistemi boyunca papillomlara rastlamak mümkündür. Dil ve Özafagusun üst kısmında da görülebilmektedir. İlerlemiş ve çok sayıda olan paillomatoz olgularında kuşlar iştahsızdır. Tıkanmalar sonucu kusma ve solunum güçlüğü görülebilir. Kuşlar nadiren bir periyod sonrası kendiliğinden iyileşebilir veya hastalık sorunlarla devam eder. Nadiren olan bu durum aslında bağışıklık sistemi güçlü olan evcil kuşlarda gözlenmiştir. Hastalığa yakalanan evcil kuşlarınızın immun sistemini güçlü ve dirençli tutmak için mutlaka dışarıdan takviye edilmesi gerektiğinini unutmamak gerekir.
Papillomatoz Enfeksiyonda Tanı
Evcil kuşlarda Papillomatosis enfeksiyonun spesifik tipik bulgusu mukoz membranlardaki ve özellikle kloaka ‘da görülen karnıbahar veya böğürtlen görünümlü proliferatif oluşumlardır. Dikkat edilmesi gereken nokta ağız boşluğu ve kloakanın iyi muayene edilmesidir. Çünkü küçük oluşumlar gözden kaçabilir. Oral boşluktaki papillomalar kloakada bulunanlara oranla daha az yangılıdır. Kloakasında papillom saptanan kuşlar, sindirim sisteminin diğer yerlerinde (ventriculus, proventriculus, kursak vb) papillom olup olmadığını araştırmak amacıyla endoskopik muayeneden geçirilmelidir. Sindirim siteminde oluşan papillomlar yaygın olmasa da nediren tıkanmalara neden olabilir. Bu durumda kontrast radyografi önerilir. Tam, da kullanılan pratik bir yöntem ise papillomlar üzerine %5 asetik asit uygulanmasıdır. Uygulama sonucu rengin gül pembesinden beyaza dönüşmesi hastalık açısından önemli bir bulgudur.
Kesin tanı, proliferatif oluşumlardan alınan örneklerin histopatolojik yönden incelenmesi ile konur. Ayrıca alınan örneklerde PCR ile papillomavirus ve herpesvirus DNA’sı aranmasında yarar vardır. Kesin tanı için bu ayrım şarttır.
Tedavi
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
İlk olarak tedaviye geçmeden önce lezyonun yeri ve büyüklüğüne bakılır. Eğer lezyon var ise sekunder enfeksiyonların olabileceği düşünülmelidir. Bu lezyonların temizlenmesi gerekmektedir. Büyük papillomalar cerrahi yöntemlerle evcil kuşunuzdan uzaklaştırılır. Son yıllarda lazer teknolojisi de başarıyla uygulanmaktadır. Papillomların cerrahi yolla uzaklaştırılması kesin çözüm olmayabilir ve tekrarlanan cerrahi uygulamalar kloakada bozukluklara neden olabilir. Bu yüzden lazer teknolojisi daha çok tercih edilmektedir. Bunun yanında kuşunuzun bağışıklık durumu da önem arz etmektedir.
Bu hastalıkla ilgili önemli noktalardan birisi papillomatosis olan kuşlarda safra yolu ve pankreas tümörlerinin görülme olasılığının daha fazla olmasıdır. Yaklaşık % 10 oranında bu tür tümörler saptanmıştır. Hastalığa bu açıdan bakılırsa iyimser yaklaşmak zordur. Bu nedenle bu tür vakalardan şüphelenilirse karaciğer testleri yapılıp erken dönem saptama yapılabilir.
Evcil kuşlarda Papillomatosis enfeksiyonu viral bir enfeksiyon olduğu için mutlaka sekonder enfeksiyonlar için antibiyotik kullanılmalıdır. Bunun yanında bahsettiğimiz gibi immun sistemin direncini güçlü tutmak için vitamin ve mineral verilmelidir. Özellikle vitamin C önem arz etmektedir. Ateş olgularında nsaidler kullanılabilir. Enfeksiyonun özellikle erken dönemlerinde antiviral ilaçlardan Acyclovir ’in başarılı olduğu bildirilmiştir.
Korunma
Papillomların sayısı ve durumu stresle yakından ilişkilidir. Hastalığın kökten çözülmesi zor olabildiği gibi nadiren kendiliğinden geçebilir. İyileşme, hastalığı oluşturan koşulların düzelmesine ve yapılan sağaltıma bağlıdır. Etkilenen kuşlar yıllarca yaşayabilir. Fakat bu kuşların diğer sağlam kuşlardan ayrı tutulmasında yarar vardır. Yumurtaları kuluçka amaçlı kullanılmamalıdır. Sürüye virusun girişinin önlenmesi için şüpheli kuşlar ve hastalığın sık görüldüğü papağan türleri, kloakal ve oral incelemeye tabi tutulmalıdır.
Papilomlardan otojen (hasta kuştan papillom alarak) aşı yapılması mümkündür. Ancak bu tür uygulamaların koruma düzeyi tartışmalıdır. En iyisi papillomavirusun izole edilip aşı geliştirilmesidir.
