Evcil Kuşlarda Göz Bozuklukları
Göz Kapakları ve Periorbital Bölge
Hafif olgularda Poxvirüs enfeksiyonun başlamasından yaklaşık 10-14 gün sonra göz kapağında ödem, tek taraflı blefarit, keratit ve daha az sıklıkla da ön üveite neden olabilir. Profilaktik A vitamini enjeksiyonu ve antibiyotik tedavisi enfeksiyonun şiddetini azaltabilir. Çoğu olguda hastalık kendi kendini sınırlandırır ve birkaç hafta içinde iyileşir. Daha ciddi olgularda göz kapaklarında yara izleri gelişebilir ve göz kapaklarında distorsiyon ve skarlaşmaya neden olabilir.
Klamidyal enfeksiyonlar, sinüzitin diğer nedenleri ve blefarit göz kapaklarında kalınlaşma ve periorbital tüylerde (gözyaşı ve sürtünmeye bağlı) matlaşma veya dökülmeye neden olabilir.
Göz kapakları ve periorbital bölgedeki proliferatif lezyonlar, Cnemidocoptes pilae, papilloma veya A vitamini eksikliğine bağlı olabilir.
Göz çevresinde herhangi bir iltihaplanma ya da konjunktivit belirtisi olmaksızın oluşan tüy dökülmesine kafes eşinin aşırı gagalaması neden olabilir. Bu durum genellikle kafesler aşırı kalabalık olduğunda ispinozlar veya üreme mevsimindeki papağanlarda görülür.
Göz kapağı anormallikleri:
Kriptoftalmus (göz kapağı kenarlarının yapışması sonucu göz kapağı oluşumu yetersizliği) bazen cockatiellerde görülür. Kriptoftalmus’un tedavisinde şirurjikal girişim çoğunlukla işe yaramaz, bu durumdaki kuşlar, göz kapakları arasından sınırlı derecede görebilirler.
Blefarofimozis (göz kapağı kenarlarında yapışma olmaksızın palpebral aralıkların daralması) bazen tüm türlerde görülür. Yine şirurjikal girişim çoğunlukla işe yaramaz.
Symblepharon (göz kapaklarının göz yuvarlağına yapışması) şiddetli konjonktivitisi takiben görülebilir. Bazı olgularda şirurjikal düzeltme mümkündür.
Kuş poxvirus enfeksiyonları ve travmatik yaralanmalardan sonra bazen yara ve şekil bozuklukları görülür.
Göz Yuvarlağı ve Göz Çukuru Göz Bozuklukları
Micropthalmia (doğuştan anormal derecede küçük göz) nadiren görülür. Bazı durumlarda göz yapısal ve fonksiyonel olarak normaldir ancak katarakt, retina displazisi veya retina dekolmanı gibi durumlar tam körlüğe yol açar. Konjonktival açıklık nedeniyle oluşan kronik konjonktivit iyi hijyen ve topikal antibiyotiklerle tedavi edilmelidir.
Anoftalmi (göz yuvarlağının tamamının yokluğu) nadirdir. Çoğu durumda akıntılı bir sinüs vardır ve rudimenter oküler bir doku kalabilir.
Eksoftalmi (göz yuvarlağının göz çukurundan çıkması) metabolik bir kemik hastalığı ile ilişkili olarak göz çukurunda malformasyon veya infraorbital sinüslerdeki enfeksiyon (bakteriyel, fungal veya trikomonat kökenli) sonucu oluşabilir. Diğer nedenleri travma, Harder bezi yangısı, göz çukuru veya göz yuvarlağı neoplazisi olabilir. Sinüzit en yaygın nedenidir ve sinüzitin tedavisi için sinüste bulunan kazeifiye yapıların şirurjikal olarak temizlenmesi gerekebilir. Retrobulbar sinüzit, eksüdanın kazeöz yapısı ve sinüse cerrahi erişim zorluğundan dolayı tedavi edilmesi zor ve sinir bozucudur. Bazı olgularda sinüsün trepanasyonu, takiben yıkama ve mekanik olarak hasarlı dokuları sinüsten temizleme tedaviye yardımcı olabilir.
Panoftalmi (göz yuvarlağının iltihabı) enfeksiyon veya travma sonucu olabilir. Gözdeki yangisel süreçte ağrı, blefarospazm, hipopiyon, kornea ödemi, ülser, sekonder glokom gibi erken klinik belirtiler yol göstericidir. Kronik olarak gözde çökkünlük, fibrotik göz yuvarlağı ve phthisis bulbi gelişebilir. Erken olgularda agresif antimikrobiyal, NSAID ve geçici tarorrafi tedavisi gerektirir, ancak daha kronik veya yanıtsız vakalarda enükleasyon sıklıkla tercih edilir.
Glokom (göz yuvarlağındaki basınç artışı) primer veya travmaya bağlı olarak sekonder oluşabilir. Göz yuvarlağı büyümüş ve ağrılıdır. Glokom ekzoftalmustan ayrılmalıdır. Tanı, Tonopen veya Tonovet ile ölçülen göz içi basıncı ve klinik belirtilere dayanır. Normal kuşlarda göz içi basıncı 9.2 – 22 mmHg’dır. Tedavide başlangıçta günde üç kez topikal dorzolamid uygulanır, sonradan bunun etkisi test edilir.
Kojonktiva Göz Bozuklukları
Genel Bakış
Koonktnjivanın hiperemi ve kalınlaşmasına çoğunlukla gözde yaşarma veya oküler akıntı eşlik eder, bu durum konjonktivit, sinüzit veya neoplazide görülebilir.
Etiyoloji
Konjonktivit nedenleri:
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Chlamydiosis.
- Mikoplazma.
- Mikobakteriler.
- Viral enfeksiyonlar (Gouldian ispinozlarında adenovirüs, poxvirüs, sitomegalovirus).
- Fungal enfeksiyonlar (Aspergillus, Candida, Cryptococcus).
- Parazitler: “göz” solucanları (Oxyspirura mansoni, Ceratospira spp. ve Thelazia spp.); kriptosporidiyal enfeksiyonlar; Plasmodium spp. Kanaryalar ve evcil kümes hayvanlarında göz kapağında şişmeye neden olabilirler; Mikrosporidiosis’in konjonktivite neden olduğu bildirilmiştir. Trikomoniasis konjonktivitin nadir bir nedenidir.
- Yabancı cisimler, duman veya uçucu kimyasallar gibi fiziksel irritan maddeler.
- Alerjiler, özellikle nikotine karşı orta dereceli.
Göz kapaklarını tutan konjonktival papillomlar, hemanjiyomlar, skuamöz hücreli karsinomlar ve melanomlar gibi neoplasiler,
Tanı
Konjonktivanın sitoloji ve kültürü ile tanı konulur. Tanıda konjonktival biyopsi veya konjonktival swab’ın PCR’ı da değerlendirilir.
Tedavi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Etiyolojik ajana bağlıdır. Topikal tedavi yapılacaksa bu damla şeklinde olmalıdır. Göz merhemlerinden kaçınılmalı ya da en azından dikkat çekici şekilde az kullanılmalıdır, çünkü timar sırasında merhem tüylere yayılabilir. Kortizon içeren merhemler hiç kullanılmamalıdır, çünkü sistemik absorpsiyon sonucu belirgin immünosupresyon ve hepatopati gelişir. Birçok durumda özellikle klamidioz da, topikal ve sistemik tedavi endikedir.
Kornea
Genel bakış
A vitamini eksikliği olan kuşlarda nadiren Xerophthalmia (gözyaşı üretimi eksikliği) görülür. Uzun süreli A vitamini eksikliğinde geri dönüşü olmayan bir keratokonjonktivitis sicca gelişebilir.
Çoğunlukla papağanlar, özellikle de yüksek yağlı diyetle beslenenler veya diğer metabolik bozuklukları olan Amazonlarda korneada kolesterol odakları görülür. Ağrısız, multifokal, beyaz, noninflamatuar korneal lezyonlar olarak görülürler. Diyet sorunları çözüldüğünde bile korneadaki bu çökeluiler kaybolmaz, nadiren bir soruna neden olurlar.
Enfeksiyoz keratit bakteriyel, fungal veya mikrosporidial kaynaklı olabilir. Enfeksiyoz olmayan ise travma veya yabanci cisimden kaynaklanabilir. Korneal ülserasyon genellikle toz veya tohum kabuğu gibi yabanci cisimlerle ilişkilidir.
Kornea Göz Bozuklukları Tedavisi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Antimikrobiyel tedavi topikal ve / veya sistemik olarak verilir. Analjezi ve antiinflamatuar tedavi için flubiprofen topikal veya meloksikam sistemik olarak kullanılabilir.
Kornea geçici bir tarsorrafi ile korunabilir. Üçüncü göz kapağı flepleri kullanılmıştır, ancak deneyimlemesi ve gerçekleştirilmesi zor olduğundan, düşünüldüğü kadar yararlı bulunmamıştır.
Ağır vakalarda enükleasyon gerekli olabilir. Mümkünse, bu adımı atmadan önce uzman görüşü alınmalıdır.
UVEA Göz Bozuklukları
Akut üveit
Etiyoloji
Akut üveit travma, enfeksiyon (örn. Reovirüs, Batı Nil virüsü ve toksoplazmoz), septisemi veya lens rupturundan kaynaklanabilir.
Klinik bulgular
Klinik bulgular: photophobia, blefarospazm, kornea ödemi, sulu parlama, hifema, hipopiyon, miyosis, dyscoria, iriste kalınlaşma veya renk değişikliği, anterior/posterior sineşi.
Tedavi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Genel olarak, üveit’in tedavisine kuşlar memelilerden daha iyi yanıt verirler. Topikal (örn., flubiprofen) ve sistemik (örn., Meloksikam) NSAID’ler kullanılarak anti-enflamatuar tedavi yapılır.
Kronik Üveit
Etiyoloji
Akut üveitin devamıdır.
Klinik Bulgular
Klinik bulgular: yaygın kornea ödemi, pupiller çekilme ve iriste bombelenmeye neden olan posrerior sineşi, anterior sineşi, sekonder glokom, katarakt, retinal atrofi, kronik retina dekolmanı, körlük.
Tedavi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Akut üveit için anti-inflamatuar tedavi verilir: topikal (ör. Flubiprofen) ve sistemik (örn., Meloksikam) NSAID’ler.
LENS Katarakt
Etiyoloji
Ailesel katarakt Yorkshire ve Norwich kanaryalarında bildirilmiştir. Bunda tamamen penetran otozomal resesif bir gen sorumludur. Sonradan oluşan kataraktlar üveit toksinleri veya yaşlanmaya bağlı olabilir (yukarı bakınız). Bazı türlerde idiopatik katarakt kaydedilmiştir.
Tedavi
Sağaltım için mutlaka Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Pek çok durumda, görmeyi etkileyen diğer hastalık süreçlerine de bağlı olarak herhangi bir tedaviye gerek yoktur veya uygulanabilir tedavisi bulunmamaktadır. Retina sağlamsa Fakoemülsifikasyon pek çok türde başarıyla kullanılabilir.
Luxation
Travma veya üveite ilişkin olarak sekonder olarak ortaya çıkabilir. Lens luksasyonu ayrıca üveitlere de yol açar. Lensin yaptığı üveit NSAID tedavisine cevap vermezse, lensi çıkarmak için fakoemülsifikasyon gereklidir. Bu mümkün değilse enükleasyon düşünülmelidir.
Retina
Retinitis, enfeksiyoz ajanlar (örn., Toxoplasma), travma veya CNS hastalıklarına bağlı olarak oluşabilir. Retina dekolmanı, travma veya retinitisi takiben ortaya çıkabilir. Retina displazisi sporadik olarak bildirilmiştir. Retina dejenerasyonu malnütrisyon, toksinler veya hipoksiye bağlı olabilir, ancak spesifik bir neden henüz tanımlanmamıştır.
KAYNAKLAR
- Gancz AY, Malka S, Sandmeyer L, Cannon M, Smith DA, Taylor M. (2005) Horner’s syndrome in a red-bellied parrot (Poicephalus rufiventris). Journal of Avian Medicine and Surgery 19 (1):30–34.
- Kern TJ (1997) Disorders of the special senses. In: Avian Medicine and Surgery. RB Altman, SL Clubb, GM Dorrestein, K Quesenberry (Eds). WB Saunders, Philadelphia, pp. 563–589.
- Korbel RT (2000) Avian ophthalmology: a clinically oriented approach. In: Proceedings of the Annual Conference of the Association of Avian Veterinarians, pp. 439-456.
- Korbel RT (2007) Avian ophthalmology: principles and application. In: Proceedings of the Annual Conference of the Association of Avian Veterinarians, pp. 191-200.
- Avian Medicine and Surgey in Pratice Companion and Aviary Birds, Bob Doneley, CRC Press Taylor Francis Group 197-203.