Enfeksiyöz Olmayan Nedenlere Bağlı Buzağı Kayıpları Neden Kaynaklanır ve Çözümü İçin Neler Yapılmalıdır?. Doğum sonrası buzağı kayıplarının en önemli nedeni ishal ‘dir. İshal enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan nedenlere bağlıdır.
Enfeksiyöz nedenli ishal; bakteri, virus ve parazitlerden kaynaklanmaktadır. Oysa nonenfeksiyöz ishal nedenlerinin başında kolostrumun yeterli miktarda, kalitede ve ısıda verilmemesi gelmektedir. O nedenle doğumdan sonraki 6-12 saatte buzağı canlı ağırlığının %10-15‘i (4-6 lt) kadar kolostrum verilmelidir. Buzağı için kolostrum besin maddesi ihtiyacını karşılamak dışında, hastalıklara karşı korunma açısından da önemlidir. Çünkü buzağılar agammaglobulinemik doğarlar, bağışıklık maddelerini kolostrumdan alırlar. Kolostrumca sağlanan pasif bağışıklık 4 hafta kadar buzağıyı hastalıklardan korur, 5. haftada buzağıda aktif bağışıklık şekillenir. Yeterli miktarda kolostrum almayan buzağılarda pasif transfer yetmezliği şekillenir, bu nedenle birçok buzağıda ishalle seyreden hastalıklar şekillenir ve bu nedenle ölüm görülür.
Erken Neonatal Dönemde Nonenefeksiyöz Nedenli Buzağı Ölümlerini Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?
Erken neonatal dönemde nonenfeksiyöz nedenli buzağı ölümlerini azaltmak için buzağılarda stres faktörlerinden uzak tutulmalıdır. Buzağıda en önemli stres nedeni fazla veya düzensiz besleme, süt ısısının uygun olmaması, sık sık yer değiştirme, hava cereyanında kalma ve altlıkların kirli olmasıdır.
Yapılması gerekli işlemler;
1. Verilecek kolostrumun miktarına ve kalitesine dikkat edilmelidir.
2. Kolostrum vücut ısısında verilmelidir.
3. Yeterli miktarda kolostrum alımı garanti edilmelidir (sonda ile verilmelidir).
4. Kolostrumun içirilmesi sırasında dikkat edilmelidir (akçiğer pnömonisi açısından).
5. Altlıklar düzenli değiştirilmelidir.
6. Yemliklerin üstü kapalı olmalıdır (özellikle yağışlı havalarda)
7. Prebiyotik veya probiyotik verilmelidir.Buzağılara prebiyotik ve probiyotik içeren ürünlerin verilmesiyle de ishal vakaları engellenebilir. Bu maddeler barsak mikrobiatasını düzenler, barsaktaki patojen bakterilerin çoğalmasını engeller ve yararlı bakterilerin çoğalmasını uyarır.
Prof.Dr. Ayhan Baştan
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
