Doğumdan sonra ineklerin süt veriminin takibi ineklerin günlük süt verimlerine bakarak fresh gruptaki ineğin sağlıklı veya hasta olduğu anlaşılabilinir. Fakat ineklerin günlük süt verimi dalgalanmalar (normal bir inekte süt veriminde günlük 4.5 kg’dan fazla dalgalanma olabilir) gösterebilir. Bu durum dikkate alınarak, ineğin durumu değerlendirilmelidir.
Doğumdan sonra ineklerin süt veriminin takibi sağlıklı ve yeterli yem tüketen ineklerde süt verimi doğumdan sonra laktasyon ortasına kadar artış gösterir. Erken laktasyon döneminde süt verimindeki artış, ileri dönemlere oranla daha hızlıdır. Bu nedenle doğumdan sonra ilk birkaç hafta süt veriminin takibi klinik veya subklinik hastalıklar hakkında bilgi verebilir. Erken laktasyon döneminde süt verimini hastalıkların dışında rasyon ve grup değişiklikleri de etkilemekle birlikte, süt verimindeki düşme hastalıkların habercisi kabul edilir. Örneğin klinik ketozis veya abomasum deplasmanının klinik semptomları görülmeden 6-7 gün öncesinde süt verimi düşmeye başlar. Yapılan bir araştırmada klinik ketozis ve abomasum deplasmanı şekillenen ineklerin tanıdan 5 gün önce 3, bir gün öncesinde 6 kg daha az süt ürettikleri tesbit edilmiştir.
Sonuç olarak ineklerin günlük süt verimi takibi hastalıkların önceden tahmini hakkında yararlı bilgiler verir. Özellikle süt verimi değişiklikleri ile aktivite değişiklikleri birlikte değerlendirildiğinde, klinik ve subklinik hastalıkların önceden tahmini kolaylaşır.
Prof.Dr. Ayhan BAŞTAN
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
abastan@ankara.edu.tr