Dicrocoelium dendriticum ’un Koyun karaciğerinde yaptığı tahribat. Özellikle ruminantların (çift tırnaklı olan sığır, koyun ve keçi) karaciğerini etkileyen paraziter bir hastalıktır. Son konaklar, enfekte karıncaları yiyerek enfekte olmaktadırlar. Son konağın ince bağırsaklarında kistten çıkan genç parazit safra kanallarına göçmekte ve orada yerleşmektedir. D. dendriticum uzun yaşamlı bir parazit olup tedavi edilmediği taktirde asgari yaşam süresinin 8 yıl olduğu bildirilmiştir .
Dicrocoelium dendriticum’un patogenezisi Fasciola hepatica’dan daha hafif olmasına rağmen, vücut yapısının küçüklüğü nedeniyle en ince safra kanallarına girerek karaciğerde yaygın bir tahribata neden olmaktadır.
Ağır enfeksiyonlarda genel zaafiyet, ödem, anemi ve enteritis gibi klinik belirtiler dikkati çekmektedir. Ayrıca koyunlarda üreme performansında düşme, yapağı ve süt veriminde azalma görülmektedir.
Dicrocoelium dendriticum tanısı
Dicrocoeliosisin tanısı genellikle enfekte hayvanların dışkısında yumurtaların görülmesi ile yapılmakta olup ), parazit sayısının 100’ün altına düştüğü durumlarda koyunların negatif olarak bulunduğu da bildirilmiştir. Patolojik değişiklikler enfeksiyonun şiddeti ve süresinin uzunluğu ile artmakta ve ileri dönemlerde karaciğerde dikkat çekici bir sirozis belirmektedir. Öncelikle portal triadlarda fibrozis oluşmakta, bundan sonra ise interlobuler ve perilobuler şekilde ilerleyerek portal sirozise benzer bir hal almaktadır. Safra kanal epitelinde de belirli hiperplaziler meydana gelmektedir. Parazitin, buccal stiletleri ile safra kanalı yüzeyini irrite ettiği ve bu yüzden karaciğerin lobuler kenarındaki safra kanalı bölümlerinde proliferasyon ve değişikliklere yol açtığı belirtilmiştir.
Enfekte hayvanlarda parazit yoğunluğu ile lezyonların durumu arasında direkt bir ilişki vardır. Buna bağlı olarak makroskobik karaciğer lezyonları beş farklı safhada sınıflandırılmış olup, bunlar; skara bağlı olarak karaciğerde sertleşme, safra kanallarının önemli derecede gerilmesi, incelmiş safra kanalları, ağır fibrosis ve fazla miktarda parazitin varlığı şeklinde belirtilmiştir. Ağır enfeksiyonlarda, safra kanalları ve safra kesesinin içerisinde fazla miktarda parazit gözlenebilmekte, karaciğer solgun safra kanalları incelmiş ve yangılanmış, karaciğer üzerinde beyazımsı odaklar, skar ve siroz gibi karaciğerde bozulmaya neden olan olaylar gelişmektedir.
Deneysel enfekte hamsterlerde, parazite bağlı olarak safra kanallarında proliferasyon ve yüzey alanında genişleme, portal alanda lenfosit, makrofaj ve eozinofil infiltrasyonu, portal bölgede ve interlobuler septada kollagen infiltrasyonu ve karaciğer atrofisine yönelme gibi değişiklikler görülmektedir .
