Çayır Tetanisi – Hipomagnezemi

Çayır Tetanisi nin nedeni magnezyum eksikliğidir.

Hazırlayıcı faktörler ise; Yüksek süt verimi, gümrah meralar, özellikle buğdaygiller familyasında otların verilmesi, bu tip otlarda K ve protein fazlalığının olması, rasyonda kalsiyum ve amonyumun fazlalığı, meradaki arasıra gelişen ishaller, yağışlı, rüzgarlı soğuk ve ani iklim değişikliklerinin olduğu ilkbahar, bazı topraklarda Mg azlığı, enerji azlığı veahırda bakılanlarda kötü beslenme koşulları gibi faktörlerdir.

Hastalık yüksek süt verimli ineklerde, çoğu kez 4 – 7 yaşlarında laktasyon başında görülür. Gümrah mera – çayırların oldupu kuzey ülkelerde önemli bir problemdir. Morbiditesi değişmekte birlikte % 12 ‘in üzerinde olabilir. Aynı beslenme koşullarında ki diğer ineklerde subklinik olarak hipomanezemi gelişir. Ölüm oranı % 30 – 100 arasında değişir.

Klinik Semptomlar;

Perakut Durumlar; Akut olayların çok hızlı seyretmesi ile kısa sürede ölümle sonuçlanır.

Akut Semptomları;

• Aniden sinirlenen sinirlilik, atiklik
• Baş boyun ve ayaklarda tremorlar, tetanik spazmlar, klonik konvulziyonlar
• Kulaklarda seğirme
• Uyarılara karşı aşırı duyarlılık
• Sendeleyerek yürüme, kolayca düşme
• Yerde tetanik, klonik konvulsiyonlar; opistotonus, nistagmus, boş çiğneme harerketleri, köpüklü salya akışı
• Kas hareketleri sonucu beden sıcaklığında artış
• Taşikardi, gürültülü kalp sesleri, hızlı ve kuvvetli solunum

Subakut Semptomlar;

• 3 – 4 gün iştah azalması, süt veriminde azalma
• Bakışlarda sertlik, yüz hatlarında gerginlik
• Anormal hareketler, diş gıcırtısı, yalanma
• Baş ve boyun öne doğru uzanmış, kulaklar dik
• Tremorlar, sık sık defekasyon ve ürinasyon
• Arka ayaklarda ve kuyrukta tetani
• Sendeleyerek yürüme, bacaklarını açarak durma
• Uyalarılarla konvulsiyonlar

Ayırıcı Tanı;

• Saldırganlılığın olmaması ile Kuduz ‘dan
• İdrarda ketonuri olmamasıyla Ketozis ‘den
• Titreme ve konvulsiyonların hastalığın üm dönemlerinde olması, daha sonra beden sıcaklığının yükselmesi ile Süt Humması ‘dan
• Konvulsiyonların daha sık olması, hiperastesinin yalnız deriye dokunulduğundan değil sürekli dikkati çekmesi ve körlüğün bulunmamasıyla Akut Kurşun Zehirlenmesi ‘den
• Başlangıçta yüksek ateş, dönme ve kulakların – başın bir tarafa eğik olmaması ile Listeriosis ‘den
• Subakut form BSE ile karışabilir. Mg düzeyi ölçülmesi ile ayrılır.

Sağaltım;

Calcium borogluconate %25 ve magnezyum hipofosfit 5 5 içeren 500 ml. solusyon i.v. verilir. Takiben % 25 lik solusyondan 5 gün s.c. 200 – 400 ml uygulanır. %20 lik magnezyum sülfat 200 – 300 ml iv verilmelidir, ancak kardiotoksik olduğundan yavaş verilmelidir. Ağız yolu ile günde 60 -75 g magnezyum oksit verilir.

Koruma;

İnek başına yemlere 60 g magnezyum oksit veya değişik şekilde Mg içeren maddeler ilave edilmelidir. Ahır besisinden mera besisine alıştıra alıştıra geçilmelidir. Meraya çıkmadan önce ilk günlerde kuru o yedirilmelidir. Meralar potasyum içeren gübrelerle günrelenmemelidir. Riskli meralarda riski az hayvanlar otlatılabilir.