BRD ve Bovine Respiratory Syncitial Virus (BRSV), tüm yaştaki sığırlarda enfeksiyon oluşturabilir. BRSV ‘ın alt tipleri (A. B) arasında önemli antijenik farklılıklar vardır. Bu nedenle alt gruplar arasında çapraz bağışıklık oluşmaz. 6 ayın altındaki buzağılarda etkilenim daha şiddetlidir. Bu yaş grubundaki solunum sistemi enfeksiyonlarının en önde gelen nedenlerinden biridir. Daha Önceki dönemlerde virüsle karşılaşan 2 yaşından büyük sığırlarda hastalık genellikle hafif ÜSYE bulgularını yansıtırken, 3 yaş üzerinde genellikle klinik yansıma oluşmaz. Bu hayvanlar yalnızca seropozitifdir. Bununla beraber ilk kez virüsle karşılaşan yetişkin sığırlarda şiddetli eksudatif nekrotik bronşitis ve ölüm oluşabilir.
Hastalığın seroprevalansı %80 dolaylarında olmakla beraber klinik görünüme sahip hayvanların oranı düşüktür. Yılın tüm zamanlarında görülmekle beraber sonbahar kış dönemlerinde hastalığın insidansında artış dikkati çeker. Morbidite yetişkinlerde düşüktür ve genellikle subklinik seyreder. İmmunsupresif, ikincil bir hastalığa sahip (BVD, IBR, BIV…) yetişkinlerde mortalite yüksek olabilir. Ayrıca 2 aylıktan küçük buzağılarda (Özellikle pasif transfer yetmezliğine sahip olanlarda) ikincil bir hastalık olmaksızın mortalite oldukça artabilir. Aşı ve doğal enfeksiyon sonrası kazanılan immunite kısa süreli olduğundan enfeksiyon bu hayvanlarda şiddetli olmasada şekillenebilir. Kolostrumla BRSV ’ne karşı alınan maternal antikorlar (F, G, N antijenik proteinlerine karşı oluşturulan) enfeksiyon oluşumuna engelleyemezler, sadece hastalığın daha hafif seyretmesine sağlarlar.
Virüs akciğer ve üst solunum yolu epitelyum hücrelerinde replike olarak bronşiyal ve bronşiyaliyel siliaları, surfaktan sekrete eden mukus hücrelerini ve pulmoner hücresel immuniteyi suprese ederek diğer viral ve bakteriyel solunum sistemi enfeksiyonlarına zemin hazırlar. BRSV ile PI3 virüsü arasında yakın bir sinerji vardır.
Enfeksiyona daha önce maruz kalan hayvanlarda hafif orta şiddetli rhinitis, trakeitis, bronşitis gözlenirken, ilk kez enfekte olanlarda şiddetli ÜSYE bulgularının yanında proliferatif ve eksudatif bronşioitis, alveolara kollaps, amfizem oluşabilir. İmmunsupresif genç hayvanlarda tüm bu bulguların yanında nekrotize bronşiyalitis, ataleksi, şiddetli intersitiel ödem gelişimine bağlı olarak ölümler gözlenebilir.
BRSV ‘nin Klinik Bulguları
Klinik yansımalar sürüden sürüye farklılık gösterebilir
- Daha önceki dönemlerde virüsle karşılaşmış hayvanlarda klinik bulgular genellikle hafif seyirlidir.
- Laktasyondaki hayvanlarda bir iki gün süren yüksek ateş (39,5-40,5 °C), hafif iştahsızlık, süt veriminde düşme, bilateral nazal -oküler seröz akıntı, kuru öksürük
- Virüsle ilk kez enfekte olan yetişkin sığırlarda Özellikle immunsupresîf olanlarda 40 – 42 °C beden ısısı artışı, şiddetli dispne, kuru bir öksürük, 5 gün kadar devam edebilen inatçı bir ateş, akciğer oskültasyonunda ventral loblarda şiddetli hırıltılı sert bronşiyal sesler saptanabilir. Bazı hayvanlarda ağız açık, köpüklü salivasyon, abdominal şiddetli hırıltılı solunum kapsayan fatal viral pnömoni bulguları gelişebilir.
- Bu hayvanlarda belirgin bir anksiyete mevcuttur genelde 5 gün içersinde yapılan medikal tedavilere rağmen ölürler.
- Bazı hayvanlarda sırt ve omuz bölgesinde subkütanöz amfizem oluşabilir.
- 6-10 aylık hayvanlarda hastalık, yetişkinlere göre daha şiddetli seyreder
- Beden ısısı 42 °C’e kadar çıkabilir ve uygulanan antibakteriyel tedaviye yanıt alınmayan inatçı bir ateş mevcuttur
- Şiddetli solunum güçlüğü, iştahsızlık, başlangıçta kuru inatçı bir öksürük, hırıltılı solunum, köpüklü bir salivasyon
- İntersitiel ve subkütanöz amfizem ve 5 gün içersinde ölüm oluşabilir.
Daha önce etkenle karşılaşmış buzağılar hastalığı daha hafif atlatırlar ve mortalite, sekonder bakteriyel enfeksiyon oluşmazsa çok düşüktür.
Önemli Nekropsi Bulguları
- Akciğerlerde hacim artışı, özellikle dorsal ve kaudal loplarm üzerinde Ödem ve intersititiel amfizem
- Kranioventral loplarda koyu kırmızı renk görünümü
- İntralobuler bölümde ödem, mukoid eksudat
- Toraks, boyun ve skapula üzerinde deri altı amfizem
Klinik Tanı Kriterleri
- Sürüde aniden ortağa çıkan solunum sistemi bulguları
- 10 aydan küçük olan hayvanlarda özellikle ilk kez enfekte olanlarda şiddetli hırıltılı solunum güçlüğü, köpüklü salivasyon
- Toraks, boyun ve skapula üzerinde deri altı amfizem
- İnatçı beden ısısı artışı
- Daha önce hastalığa yakalanmış yetişkinlerde ve diğer hayvanlarda hastalığın subklinik veya hafif şiddette seyretmesi
- Bakteriyel komplikasyon yoksa toksemi bulgularının şekillenmemesi ve mortalitenin genelde düşük olması
BRSV ‘de Aşılama
BRSV’a karşı intramuskuler modifiye canlı ve inaktif aşılar mevcuttur. Modifiye canlı BRSV aşılarının uygulama sonrası replike olmadığı düşünülmekte ve bu yüzden ikinci bir dozun uygulanması gerekmektedir. Bu aşı oldukça güvenlidir, preconditioning programları içerisinde veya işletmeye yeni getirilen hayvanlara güvenle uygulanabilir. Buzağılarda aşının pasif bağışıklığın azaldığı dönemde yapılması Önerilmektedir. Modifiye c*anlı BRSV aşıları yapılan buzağı ve danalarda sistemik ve lokal memory yanıtla sonucu pasif bağışıklık gelişir. Maternal antikorların varlığında modifiye canlı BRSV aşısı yapılan buzağılarda aşının T hücre yanıtı stimule ettiği bildirilmiştir. Aşı 2 ml kas içi yolla 3 hafta ara ile 2 kez uygulanmalıdır. Gebeliğin son 2 ayında IBR inaktif aşının tekrarlanması yüksek maternel antikor titresi oluşturması açısından Önemlidir. Bu şekilde yeterince kolostrum alan buzağının BRSV ’e karşı yüksek pasif antikor titresine sahip olması sağlanabilir.
