Mikotik pnömoniler sığırlarda genellikle meme, rumen, burun, uterus gibi diğer organlarda şekillenen mikotik enfeksiyonların embolik / metastatik yayılımlardan meydana gelir. Tabii ki oluşumunda birçok hastalıkta olduğu gibi immunsupresyon son derce önemlidir. Özelikle BVD, Bovine lökozis, BIV gibi immunsupresif hastalıklar, uzun süre eksojen kortikosteroidlerin bilinçsizce uygulanması bu immun supresyona olanak sağlar. Bunların dışında uzun süre bilinçsiz şekilde kullanılan antibakteriyel ilaçlar bakteriyel floranın ortadan kalmasına dolayısı ile mikrobiyal floranın mikotik etkenler lehine değişmesine yol açarak mikotik enfeksiyon oluşumlarını tetiklenmesine neden olur.
Özellikle rumen asidozuna veya toksik nedenlere bağlı şekillenen rumenitisin bakteriyel komplikasyonunu engellemek amacı ile olgularda yoğun antibakteriyel kullanılmasına (özellikle oral) takiben mikotik rumenitis şekillenebilir ve mikotik etkenler hasarlı rumen duvarından karaciğere oradanda genel dolaşımla akciğer paranşimine ulaşarak mikotik pnömoniyi meydana getirirler. Genellikle bu türlü metastatik/embolik mikotik pnomilerde başta karaciğer olmak üzere diğer organlarda da mikotik enfeksiyonlar gözlenir.
Neonatal dönemde şekillenen bakteriyel buzağı ishallerinde çok yoğun antibakteriyellerin kullanılmasına takiben meydana gelen mikotik enteris olgularında da akciğer paranşimine metastatik yayılımlar meydana gelebilir ve buzağılarda bu dönem içerisinde rutin tedaviye cevap alınamayan, genellikle ölümle sonuçlanan mikotik pnömoni olguları oluşabilir.
Mikotik Pnömoniler Etiyolojisi
- Coccidioides immitis
- Aspergillus spp. en yaygın izole edilen mikotik etkendir.
- Histoplasma capsulatum
- Candida albicans
Klinik Bulgular Genel Klinik Yansımalar
Klinik yansımalar non-spesifiktir. Antibakteriyellere cevap alınamayan yüksek beden ısısı dikkati çeker (40 – 42 C).
Taşipne, hırıltılı solunum, oskültasyonda artan veya yaygın mikotik pnömonilerde azalan bronkoveziküler sesler alınır.
Mikotik sepsise bağlı birçok organda, organ yetmezlikleri ve bunlarla ilişkili klinik yansımalar gözlenebilir. Merkezi sinir sisteminide kapsayan metaztazlarda nörolojik belirtiler ortaya çıkar.
Coccidioides immitis; çok nadir gözlenir, belirgin bir klinik bulgusu yoktur. Kronik Öksürük ve zayıflama ve lenf adenopati en Önemli klinik yansımalarıdır. Tüberkülozis ile karışabilir.
Aspergillosis; genellikle kapah ahırda bakılan sığırlarda meydana gelir. 3 klinik formda seyreder.
BRD Mikotik Pnömoniler Akut Form
Beden ısısı artışı, dispne, taşikardi, hırıltılı solunum, purulent burun akıntısı gibi fibrinöz pnömoni bulguları görülür.
Subakut ve Kronik Form
Bulgular daha hafif seyreder. Kronik zayıflama ve aneroksi ve orta şiddet de solunum sistemi bulguları belirlenebilir.
Histoplasmosis; polisistemik bulgular ile seyreder, nadir olarak gözlenir. Etkilenen hayvanlarda kronik zayıflama, dispne, pulmoner amfizem, pulmoner apse ishal, hepatitis bulguları ve bazı hayvanlarda anazarka görülebilir.
Pulmoner candidiasis, mikotik pnömoniler içerisinde en çok görülenidir.
- Orta derecede beden ısısı olmasına rağmen şiddetli dispne ile karakterize kronik pnömoni
- Kahverengi mukopurulent burun akıntısı, konjektivitis olmamasına rağmen lakrimasyon, ishal, dudaklarda kabuklanmalar saptanabilir.
Klinik Tanıya Yaklaşım Kriterleri
Klinik tam zordur. Uygun bakteriyel pnömonisi tedavisine cevap alınamayan ya da uzun süre glikokortioid kullanılan olgularda düşünülebilir. Histoplasmosis’ in polisistemik seyretmesi, Candidiasis ’te beden ısısının çok yüksek olmamasına rağmen solunum güçlüğü, konjektivitissiz gözyaşı akıntısı, ishal ve dudaklarda kabuklanmalar hastalıkdan şüphe ettirebilir.
Otopsi
Solgun ve yaygın bazen granülomatöz tarzda (aspergilozis) pnömoni odakları önemlidir. Histopatolojik olarak; mikotik nifaların görülmesi tanıyı destekler.
Kesin Tanı
Trakeal veya trakeabronşiyal aspirasyondan mikotik kültürler, sitolojik muayene yapılabilir.
Mikotik Pnömoniler Nasıl Tedavi Edilir?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Prognoz son derece elverişsizdir. Mikotik pnömonilerin tedavisi çok zordur.
Aspergillozis ve Candidiasis’de sığırlarda kullanılması henüz onay almamış ve yeterli doz çalışmaları bulunmayan Nistanin, ketokonazol, Flusitozin denenebilir. Amfo-teriain-B 1mg/kg dozunda, 3 litre laktatlı ringer solüsyonu içerisinde 15 cc B kompleks vitamini ile birlikte 48 saatte bir IV olarak, 6 hafta uygulanabilir.
Diğer bir alternatif ise % 20 sodyum iyot 10 gün ara ile 4 kez, 66 mg/kg IV uygulanması veya 20 mg/kg dozunda günde 2 kez, 10 -15 gün PO Tiabendozol kullanılmasıdır.
Kaynak