Atların Beslenmesinde Genel Kurallar

Atların beslenmesinde genel kurallar, öncelikle atların mideleri beden yapılarına göre çok küçüktür. Atlarda mide kapasitesi tüm sindirim kanalının % 8.5 ‘ine sahiptir ki ruminantlarda bu oran % 70.8 ‘dir. Atların bu mide yapılarının küçük olmasından dolayı sık sık yemleme yapılmalıdır. Geviş getirenlerde yapılan Ad. Libitum yani sınırsız beslenme atlar için hem çok zararlı hem de tehlikelidir. Bundan dolayı yemleme zamanları gün içersinde yapılmalı ve zamana uyulmalıdır. Çoğu kaynaklarda atların günlük yemleme öğün olarak 4 kez verilmesini ideal olarak belirtilmiştir. İki yemleme arasında ki zamanın uzaması veya birkaç gün yem verilmediğinde zaman yemleme yapıldığında at yeme hücum eder. Bu tarz yemleme durumunda atlarda tympaniye ya da mide rupturuna (yırtılması) neden olabilir.

Atlarda İdeal Yemleme Sıralaması Nasıldır?

Atlarda yemlemede ilk öncelik suyun ama sürekli su içebileceği bir düzen varsa bunun önemi yoktur. Yemlemede ikinci olarak kuru ot verilmelidir. Üçüncü olarak kesif yem verilmelidir.

Belirttiğimiz gibi ilk önce yemleme de suyun verilmesidir. Kesif yemlerden sonra suyun verilmesi çok sakıncalıdır. Çünkü kesif yemden sonra verilen su midede bulunan yemi hemen bağırsaklara sevk eder ve atın sindirim sistemini altüst eder. Bu durum atlarda sancılara ve eğer ki bağlı bir at ise konstipasyonlara neden olur.

İşten, idmandan ve koşudan hemen sonra su verilmemelidir. Atın teri kuruduktan sonra ve çok soğuk olmayan su verilmelidir.

Atlara kaba yemler, dane yemlerden önce verilmelidir. Dane yemlerin midede daha uzun süre kalmasını sağlamak için mutlaka kuru ot önce verilmeldir. Kuru ottan sonra ata az mikar su verilir. Bu su kaba yemin mideyi terk etmesini kolaylaştırır ve hızlandırır. Bundan sonra dane yem verilir.

Atlara verilen kesif ve kaba yemlerde mantar ve küflenme olmamalıdır. Bu durum sadece atlar için değil baktığımız tüm evcil hayvanlar için geçerlidir. Yemlerin içersinde küçük taş parçaları ve kum bulunmamalıdır. Bu yabancı ve atın yememesi gereken cisimler sancıya neden olur.

Atlara verilen dane yemlerin kırılarak veya ezilerek verilmesi, yemlerin sindirilme derecesini ve atın yemden yararlanma gücünü artırır.

Atlar yem değişikliklerine karşı çok hassastırlar. Taze ottan kuru ota veya kesif yeme geçişler tedrici olarak yapılmalıdır.

Atlara verilen kesif yem toz halinde ise üst solunum yollarına kaçabilir. Bu sakıncayı önlemek için, kesif yemin üzerine elle hafif su serpilerek ıslatılır. Bu ıslatma işlemi at yem yemeğe başlamadan hemen önce yapılmalıdır. Kesif yemin önceden ıslatılması fermentasyona neden olabilir. Fermente olmuş yemler sancı tehlikesini artırır.

Yemlemeden hemen sonra ata idman yaptırılmamalı, iş hayvanı ise çalıştırılmamalıdır.

Atlara yeterli miktarda yem verilmesine karşın, at zayıf ve güçsüz ise, önce iç parazit muayenesi yaptırılmalı ve sonra da dişlerine bakılarak gerekirse premolar ve molar dişler törpülenmelidir.

Her yaş ve cinsiyetteki atların en büyük düşmanı yağlanma ve istirahattır. Bu neden atlara yeterince idman yaptırılmalıdır.

Atlara Verilecek Günlük Yem Miktarı

Atların beslenmesinde genel kurallar da atlara verilecek günlük yem miktarı, atın çalıştırılıp çalıştırılmadığına, eğer çalıştırılıyor ise ağır veya hafif bir işte çalışmasına göre değişir;

Ağır işte çalışan atlara:

• Her 100 kg canlı ağırlığa;
• 1 kg kuru ot
• 1,5 kg kesif yem

Hafif bir işte çalışan atlara:

• Her 100 kg canlı ağırlığa;
• 1 kg kuru ot
• 1 kesif yem

At çalıştırılmıyorsa;

• Her 100 kg canlı ağırlırğa;
• 1 kg kuru ot
• 0.5 kg kesif yem

Atların beslenmesinde genel kurallar da bu şekilde kabaca 3 grup halinde sınıflandırdık. Ama bunlar hayvanın ırkına, yaşına ve cinsiyetine göre değişmektedir. Bu konuda At konusunda uzman Veteriner Hekimlerden destek alabilirsiniz.

Kaynak: At Yetiştiriciliği, Prof.Dr. Rafet Arpacık, Ankara, 1994, Şahin Matbaası, 98-100.