Atlarda Dermatophilosis akut, subakut veya kronik eksudatif bir dermatoz olup atlarda ve insanlarda görülen bulaşıcı, enzootik bir hastalıktır. Enfeksiyona tavşan ve fare gibi laboratuar hayvanlarının da duyarlı olduğu bildirilmiştir. Tropik ve subtropik ülkelerde yaygındır.
Etiyolojisi ve Epidemiyolojisi
Mikotik dermatitis ya da kutan streptotrikoz adı verilen enfeksiyonun etkeni mantar benzeri, multimorfik bir yaşam siklusu olan Dermatophilus congolensis dir. Gram pozitif (+), fakültatif anaerob bir actinomycetes dir.
Hastalık daha çok sıcak ve rutubetli ülkelerde ortaya çıkar. ‘Yağmurlu Mevsim Hastalığı’ olarak da bilinen bu hastalık bir hayvandan diğerine, direkt temas, kene, pire, böcek (Stomoxys calcitrans, Musca domestica) ısırmaları, kırım ve derinin dikenli çalılar tarafından çizilmesi ile bulaşabilir. Derinin ıslak ve yumuşak olması zoosporların aktivitesini artırarak hastalığın gelişmesinde önemli rol oynar.
Atlarda Dermatophilosis morbiditesi enzootik sürülerde %20 dolayında, yaygınlığı ise %100 e ulaşabilir.
Klinik Semptomlar
- D. congolensis atlarınsırt, baş, boyun ve vücudun yan taraflarında rastlanır.
- Başlangıçta gözden kaçacak derecede vezikül, papül veya ödem ve supresyon tarzdaki kabuklu lezyonların içinden sızan eksudat nedeniyle tüylerin yapışık olması
- Lezyonlar dairesel tarzda nemli, yama gibi mozaik görünümlü ve çoğu kez normal seviyeden yüksek, keçeleşmiş kıl örtüsü (boya fırçası görünümde)
- Kepek ve kabuklar
- Kıl dökülmesi
- Kabuklanma olmaksızın kepeklenme ve deri kalınlaşması
- Genellikle kaşıntı yoktur.
Atlarda Dermatophilosis Tedavisi
Aktif ve yeni başlamış enfeksiyonların tedavisi kolay olmasına karşın kronik vakalarda lezyonların iyileşme direnci oldukça yüksektir. Lokal tedavi olarak kabuklar ılık sabunlanmış su ile yumuşatılıp kaldırılır. Kenarında ki kıllar kesilerek lezyonlara tentürdiyot, pomad iode iodure, %5 lik salislik asid ve antifungal merhemlerin sürülmesi iyileşmede fayda sağlamaktadır. Bu lokal tedavi en az 7 gün uygulanmalıdır.
Lokal tedavi dışında hasta atlara Streptomisin+penisilin kombinasyonu yapılması önerilmektedir bunun yanında oksitetrasiklin LA nın tek doz kullanılmasından iyi sonuç alındığı da saptanmıştır. Gebe olmayan atlara ek olarak kortizon uygulanabilir.
Korunma
Atlarda Dermatophilosis den korunmak için hayvanların derilerinin kuru tutulması, çeşitli böcek ve artropodlarla mücadele edilmesi, kırkım yaralarının uygun şekilde tedavi edilmesi, ahır ve barınakların düzenli şekilde dezenfekte edilmesi, kötü bakım ve beslenme şartlarının düzeltilmesi gerekmektedir.
Dermatofilosis İnsanlara Nasıl Yayılır?
Atlarda Dermatophilosis hastalığı, enfekte olmuş bir hayvana doğrudan temas yoluyla insanlara bulaşabilir. Tipik olarak, enfeksiyon, ellerde ve kollarda ağrılı olmayan püstüllerin oluşmasına neden olur. Bu yaralar daha sonra, yaraları iyileşip lekelenen sığ kırmızı ülserler oluşturmak üzere parçalanırlar.