Atlarda Dermatitis Gangrenosa, özellikle ekstremitelerin distal kısımlarında görülen bir deri yangısı olup adından da anlaşılacağı üzere burada deri, küçük veya büyük plâkalar halinde gangrenleşmesi sonucu oluşan bir hastalıktır.
Atlarda Dermatitis Gangrenosa Hastalığının Nedenleri
Çoğunlukla bıcılganın ya da dermatitis ekzematoza veya madidans’ın bir komplikasyonu olarak oluştuğundan topuk kıllarının kesilmesi, soğuk kırağılı havalar, karlı, buzlu ve çamurlu arazilerde çalıştırılmalarından dolayı oluşabilir. Bununla birlikte yüzlek yaralanmalar, sidik ve gübre suları veya bozuk ahır koşulları içerisinde bulunma hazırlayıcı nedenleri oluşturur. Asıl ve yapıcı neden ise, derinin nekroz basili (Bacillus necrophorus) ile enfekte olmasıdır.
Kliniklik Belirtiler Nelerdir?
Symptom olarak hastalık bukağılık çukurluğu, toruslar ve phalanx ‘ların yan yüzleri derisinin çok ağrılı bir şişkinliği ile başlar. Kıllar dikleşir, deride bir sızıntı oluşur. Şiddetli bir topallık ve bazen lokal bir ısı artışı görülür. Bazen de şişkinliğin daha yukarılara karpus ve tarsus bölgelerinin üstüne kadar çıktığı da görülür. Çok geçmeden yangılı bölgede küçük kabarcıklar ve çevresi iyice sınırlanmış mavimsi kırmızı renkte nekrotik ocaklar şekillenir. Bunlar, açık kırmızı bir kenarla kuşatılmıştır.
Kabarcıklar birer birer açılarak içerisinde mortifiye olmuş doku parçacıkları bulunan fena kokulu ve kanlı bir irin boşalır. Yerlerinde ülserimsi doku kayıplı yaralar şekillenir. Yangılı bölgede bazen de aynı karakterde büyükçe apseler ve geniş deri kısımlarının mortifiye olduğu görülür.
Hastalığın olağan seyrinde ülserimsi yaralar, granülasyon dokusu oluşumuyla 2-3 haftada iyileşir. Bununla beraber deri altı bağ dokusu, bukağılık fasyası veya komşu tendo ve ligamentlerde küçük nekrotik kısımların kalması sıkça görülür.
Diğer şekillerde nekroz cartilago ungulae’ye ayak koriumuna yayılarak ayak eklemini, ortak derin vagina tendineum’u bulaştırarak septisemiye neden olur ve dolayısıyla hayvanı ölüme sürükleyebilir.
Hastalığın Prognozu
Çok görülen bu komplikasyonlardan dolayı gangrenli dermatitis olgularında prognoz kuşkulu kabul edilir.
Dermatitis Gangrenosa Nasıl Tedavi Edilir?
Sağaltım için mutlaka Veteriner Hekim ‘inize başvurun. Burada yazılan tedaviler bilgi amaçlıdır. Burada verilen bilgilerle tedavi edilmeye çalışılan hastanın oluşabilecek olumsuz tüm sonuçlar için hiçbir sorumlukluk kabul edilmez.
Başlangıçta yangı tedavisi yapılır. Banyolara büzücü ve antiseptik kompreslere başvurulur. Bu amaçla Burow solüsyonu (1 kısım Alun calcince, 2 kısım Acetate de plomb, 50 kısım su) veya Rivanol, Zefirol, Zefiran, Valvanol gibi ilaçlar yararlı bir şekilde kullanılır. Yangının dönemine göre varolan semptomların hafifletilmesine, seyrinin değiştirilmesi, gangrenin önlenmesi veya mortifiye olmuş kısımların, olanaklar ölçüsünde erken bir şekilde demarkasyonu ve atılması sağlanır.
Yangı bölgesindeki ülserlerde, mortifiye kısımların atılmasından sonra yerlerinde kalan doku kayıplı yaralar da bilinen genel kurallara göre sağaltılır. Komplikasyon olarak şekillenen topuk, corona ve cartilago ungulae’nin fistülleri, ayak korilumunun nekrozları operatif yolla sağaltılır. Ayak ekleminin yangısı ile bu bölgenin putrifiye olan tendovaginitis ‘inin iyileşmesi çoğunlukla olası değildir. Bununla beraber antibiyotik ve sulfonamid’lerle kombine sağaltımlar uygulanmalıdır.
Kaynak